Ớt là loại gia vị quen thuộc ở Việt Nam, được trồng đại trà và bán ở khắp nơi, từ chợ dân sinh đến siêu thị, giá chỉ vài chục nghìn đồng một kg. Nhưng ở Hà Giang có một loại ớt rất lạ, ít người biết đến, thơm mùi thảo mộc và cay vừa, đó là ớt gió.
Ớt gió còn có tên gọi khác là ớt thóc, kích thước nhỏ li ti như hạt thóc, thường có màu xanh đậm rất bắt mắt. Mùa vụ ớt thóc thu hoạch chỉ kéo dài khoảng 4 tháng, trong đó vụ thu hoạch rộ từ tháng 6 đến tháng 8. Những người từng có cơ hội được ăn ớt gió cho biết chúng độ cay vừa phải, không cay gắt như các loại ớt thông thường, hương vị rất riêng, càng ăn càng mê.
Theo tìm hiểu, ớt gió là quả dại trong rừng ở Hà Giang, trước đây chỉ có người dân địa phương hái về ăn. Dần dần, ớt gió được biết tới nhiều hơn, bao người tìm mua, nên người dân ở Hà Giang đã mở rộng mô hình trồng ớt gió để bán ra thị trường.
Trên chợ mạng, một vài địa chỉ rao bán ớt gió với giá rất đắt. Thời điểm đầu mùa, ớt gió có giá 650.000-700.000 đồng một kg nhưng giờ cuối mùa chỉ còn 500.000 đồng. Còn cận Tết giá có thể lên tới 1 triệu đồng nhưng không có hàng để bán.
Loại ớt này bé li ti, thơm mùi thảo mộc
"Lúc đầu rao bán ớt gió ít ai hỏi mua vì giá quá đắt, nhưng khách nào nếu dùng thử lần đầu đều quay lại. Dần dần, người này mách người kia, số người đặt mua ớt gió tăng dần. Ớt khá cay nhưng khi ăn vào không bị rộp miệng như loại thông thường. Giống ớt này chỉ có trồng ở Hà Giang mới có hương vị đặc biệt và không bị lai tạo", anh Chương - người bán ớt gió chia sẻ.
Theo anh Chương, ớt gió có kích thước bé nên một lạng lên tới vài trăm trái. Loại ớt này phải thu hái lúc quả ớt còn xanh mới giữ được độ cay dịu, giòn và thơm ngọt chứ không phải thu hoạch lúc chín như những giống thông thường.
Ngoài ăn trực tiếp, ớt gió có thể được dùng làm ớt gió xóc muối, ớt ngâm dấm, ớt ngâm nước mắm,... vẫn giữ được hương vị thơm ngon như ban đầu, bảo quản để được lâu. Giá một hũ ớt gió 200 gram hiện khoảng 150.000 đồng, thường được bán cho người sành ăn, hoặc các nhà hàng, du khách.
Ớt gió được đóng túi zip gửi đi khắp các tỉnh thành
Do sản lượng ớt gió ở Hà Giang còn thấp, nhà hàng và các xưởng sản xuất thu mua nhiều nên lượng hàng bán trên chợ mạng rất ít, lúc khan hiếm phải đặt trước chờ mối gom vài ngày mới có hàng.
"Loại ớt này ít người trồng, tôi có họ hàng ở trên đấy, nhờ mua trực tiếp của dân nhưng cũng chỉ lấy được số lượng ít, nhiều khi khách hỏi mà không có hàng để trả", chị Lan (người bán ớt gió trên chợ mạng) chia sẻ.
Nhiều người đã từng được ăn ớt gió thì họ đặt cả cân về ăn dần, còn những người chưa từng ăn thì họ mua thử 1-2 lạng. Nhiều người còn đem xay ra để làm tương ớt cũng rất thơm ngon và có thể bảo quản được lâu.
