Theo quan niệm của Đông y, bất kỳ mỗi lần khám bệnh nào thì các bác sĩ đều áp dụng công thức "nhìn, ngửi, hỏi, sờ". Trong rất nhiều trường hợp, các bác sĩ sẽ chú ý quan sát, coi việc "nhìn" là cách khám quan trọng, từ đó có thể phát hiện ra rất nhiều loại bệnh khác nhau.

Bất kỳ khi nào cơ thể có bệnh hay trục trặc, dù lớn dù nhỏ cũng có thể thông qua việc quan sát các dấu hiệu bên ngoài để nhận biết sớm hơn.

Bài viết này hướng dẫn bạn cách quan sát sự thay đổi của lưỡi và mảng bám (bựa lưỡi), khi có các thay đổi bất thường, có thể đánh giá sức khỏe của bạn đang ở mức nào, trường hợp nào là bình thường, trường hợp nào thì cần đi khám gấp.

1, Khi viền mép lưỡi có vết lằn răng

Một số người có thể chất béo phì, khi cơ thể to béo hơn thì lưỡi cũng trở nên to lớn hơn, viền mép lưỡi có in hình dấu răng. Theo lý thuyết Đông y, người nào có thể trạng béo thì thông thường sẽ dư thừa đờm và ẩm. Điều này có sự liên quan đến chức năng tì vị (dạ dày, lá lách) làm việc không tốt, tiêu hóa thực phẩm gặp trở ngại.

Nhóm người này lưu ý nên hạn chế ăn thức ăn có nhiều dầu mỡ, chất béo, những thực phẩm khó tiêu hóa. Đồng thời nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi, những món ăn thanh đạm, tăng cường vận động, thể dục thể thao.

Nếu như trên lưỡi có nhiều mảng bám dày mỡ màu trắng, viền lưỡi in dấu hình răng, ăn uống kém, đầy bụng khó tiêu, đi ngoài phân mỏng thì có nghĩa là bạn đã bị đờm ẩm quá mức. Lúc này không chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống thanh đạm mà còn phải thăm khám bác sĩ để sử dụng thuốc điều chỉnh dạ dày lá lách phù hợp.

2, Lưỡi có cảm giác dày và hơi thở có mùi

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy lưỡi mình có mảng bám dày, có mùi khó chịu, thì thông thường, dạ dày của bạn đang có vấn đề. Nhưng nếu không có bất kỳ sự khó chịu hay cảm giác bất thường nào, thì có thể chỉ cần điều chỉnh lại thực đơn và thói quen ăn uống, tăng cường vận động chăm sóc sức khỏe là được.

Ví dụ, bạn có thể ăn một ít cháo lúa mạch hạt sen một thời gian để điều chỉnh tình trạng bệnh. Trong trường hợp lưỡi dày có mùi, kèm theo những bất thường khác thì nên đi đến bệnh viện kiểm tra và điều trị sớm.

3, Trên lưỡi có vết nứt

Một số người khi lè lưỡi ra có thể thấy rõ sự xuất hiện của rất nhiều "vết nứt" trên bề mặt lưỡi, và phần lớn trong số họ là không có sự xuất hiện của mảng bám. Hiện tượng này được các bác sĩ Đông y gọi là "Lưỡi nứt". Nếu như có hiện tượng này nhưng không kèm theo các triệu chứng bất thường hoặc thuộc về bệnh sinh lý, thì không cần phải điều trị đặc biệt.

Nhưng nếu trong trường hợp bạn vừa trải qua việc mắc một căn bệnh nào đó, sau đó xuất hiện lưỡi đỏ ửng và không có kèm mảng bám thì Đông y cho rằng bạn có thể đã mắc bệnh âm hư (thiếu âm hay âm suy). Trong trường hợp này, nên đi khám và sử dụng bổ sung các loại thuốc có tác dụng bổ âm.

4, Lưỡi đỏ dày và kèm theo táo bón

Một số người xuất hiện tình trạng nhiều ngày không đi ngoài, miệng đắng và hôi, mảng bám lưỡi dày, lưỡi đỏ, nước tiểu vàng… chuyên gia Đông y sẽ chẩn đoán bạn thuộc trường hợp bị bệnh dạ dày nóng.

Khi dạ dày bị nóng, tích tụ khí, đau rát miệng hoặc hôi miệng, miệng đắng, mảng bám lưỡi dày, nhiệt miệng sẽ gây cản trở tuyến nước bọt hoạt động, đường ruột sẽ mất đi độ ẩm, dẫn đến đại tiện phân khô, táo bón.

Khi xuất hiện triệu chứng này, bạn có thể sử dụng thuốc Đông y như đại hoàng, hoàng liên, hoàng linh và các vị thuốc khác để thanh nhiệt giải nóng.

Ngoài ra, trong khi ăn uống nên hạn chế uống rượu, không nên ăn nhiều các thực phẩm cay nóng như ớt, thịt dê, thịt nướng… Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm thanh đạm và chú ý uống nhiều nước.

5, Lưỡi có màu đen và dính

Một số người xuất hiện tình trạng lưỡi đen và dính, nếu thấy lưỡi có màu đỏ nhạt là bình thường, kèm theo cơ thể không có triệu chứng khác khó chịu, thì dấu hiệu đen và dính ở lưỡi chỉ là hiện tượng "bị nhuộm lưỡi", không có gì phải lo lắng.

Nhưng những người bình thường có các vấn đề về dạ dày, bệnh nhân có bệnh dạ dày, nếu phát hiện lưỡi có màu đen thì nên quan tâm chú ý đặc biệt.

Nếu bên cạnh viền lưỡi còn xuất hiện màu đỏ sẫm, thậm chí có cả màu xanh hoặc tím, thì đây chính là dấu hiệu cảnh báo bệnh dạ dày của bạn đang tiến triển nặng hơn. Trong trường hợp này nên cẩn thận đến bệnh viện khám và điều trị kịp thời.