Theo Livescience, hiện tượng giật mình xảy ra phổ biến khi con người trải qua giai đoạn chuyển đổi giữa thức và ngủ. Những cơn giật mình có thể xảy ra tự phát hoặc bị kích thích bởi ánh sáng, âm thanh và các yếu tố khác bên ngoài. Một số người cho biết họ bị giật mình vì các ảo giác, những giấc mơ, có cảm giác bị rơi xuống hoặc ánh sáng chói, tiếng động lớn phát ra trong đầu.

Michelle Drerup, chuyên gia về giấc ngủ tại Trung tâm Rối loạn giấc ngủ của Cleveland, Mỹ, cho biết các cơn giật mình phổ biến xảy ra khi giai đoạn cơ thể bắt đầu giấc ngủ. Một số nghiên cứu cho biết có khoảng 60 đến 70% số người trải qua trạng thái này. Thông thường, mọi người thường không nhớ những cơn giật mình khi ngủ, trừ khi họ bị thức giấc vì giật mình.

Một số nhà khoa học cho rằng các yếu tố bao gồm căng thẳng, lo âu, mệt mỏi, uống cà phê hay bị mất ngủ có thể khiến tần số và mức độ nghiêm trọng của cơn giật mình tăng lên. Tuy vậy, vấn đề này vẫn chưa có đủ các nghiên cứu để kết luận. 

Một giả thuyết nói rằng cơn giật mình trong trạng thái bắt đầu ngủ là một điều tự nhiên của cơ thể và xảy ra khi các dây thần kinh dần dần bị "liệt" trong quá trình thức chuyển sang ngủ.

Một giả thuyết khác phổ biến hơn được giải thích theo kiểu "thuyết tiến hóa" cho rằng cơn giật mình là phản xạ của loài linh trưởng cổ xưa đối với sự thả lỏng, thư giãn cơ bắp khi cơ thể rơi vào trạng thái bắt đầu ngủ. Bộ não đã hiểu sai bản chất của sự thư giãn đó và cho rằng đó là dấu hiệu giống như loài linh trưởng đang ngủ và bị rơi ra khỏi một cái cây, dẫn đến việc các cơ bắp nhanh chóng phản ứng lại.

"Thường xuyên giật mình khi ngủ là một trạng thái bình thường của cơ thể. Tuy nhiên, nếu việc giật mình khiến bản thân lo sợ và làm gián đoạn giấc ngủ, bạn nên gặp chuyên gia về giấc ngủ để được tư vấn về những vấn đề lo lắng của mình", ông Drerup nói.