Theo sách Dược tính chỉ nam “Đậu đen vị thuốc gọi hắc đại đậu, vị cam khí êm không độc, lợi được thủy đạo, hạ được khí nóng trong dạ dày, tiêu thức ăn, trừ gió độc, làm mát trong lòng, tâm thần yên ổn, mắt sáng, huyết lưu thông, trừ thũng, tiêu sưng, trị chứng đau, giải được độc”.
Hạt đậu đen rất giàu protid, có lipid, glucid, tro và nhiều muối khoáng: canxi, P, sắt, caroten, B1, B2, PP, vitamin C,... Ăn đậu đen rất tốt chữa huyết hư trúng phong, tê nhức mỏi, trẻ em rôm sẩy phong ngứa, thấp nhiệt, huyết ứ, phụ nữ trước sau sinh ăn đều tốt. Xin giới thiệu một số bài dược thiện từ đậu đen:
Chữa thận yếu bứt rứt khó ngủ: người bệnh nóng bứt rứt, tiểu đêm nhiều khó ngủ. Dùng đậu đen, hạt sen, gừng gia vị vừa đủ hầm ăn.
Chữa trúng phong méo miệng: người bệnh tự nhiên miệng mắt méo lệch: dùng đậu đen sao vàng giã nhỏ ngâm rượu uống ngày vài lần, mỗi lần ly nhỏ.
Chữa sản hậu nhiều bệnh: người phụ nữ sau sinh mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, lưng, vai gáy chân tay tê đau mỏi: đậu đen 1kg sao vàng giã dập ngâm rượu ngon uống ngày 3 lần/30ml, nếu không uống được rượu sắc nước uống.
Chữa trẻ em đi tiểu són: trẻ đi tiểu lắt nhắt, nhiều lần do thấp nhiệt: lấy 120 hạt đậu đen, ít cam thảo nấu nước uống ngày vài lần, uống vài ngày hoặc hơn.
Chữa chứng vị nhiệt: người bệnh đau lâm râm thượng vị, đại tiện táo, khát nước. Dùng đậu đen ủ lên mầm phơi khô sắc nước uống ngày 50g, uống ngày vài lần, đợt uống 5- 7 ngày.
Chữa phong tê thấp: người bệnh có tuổi huyết hư, tay chân hay tê nhức mỏi. Dùng đậu đen xanh lòng sao vàng ngâm rượu uống, ngày 3 ly nhỏ, nếu không uống rượu nấu nước uống.
Chữa xuất huyết nhiều nơi: hay gặp ở người già hay bị xuất huyết dưới da, răng miệng, đại tiểu tiện ra máu: đậu đen hoặc mầm đậu đen (đại đậu quyển) sao vàng hạ thổ, dùng ngày 50g hoặc hơn, sắc nước uống như trà.
Chữa tắc tia sữa: phụ nữ sau sinh viêm tuyến vú đau phát sốt: đậu đen 1 bát nấu lấy nước uống ngày 3 lần.
Chữa trúng độc do uống rượu: người bệnh sau khi uống rượu buồn nôn đau bụng...: đậu đen 1 bát nấu lấy nước cho uống ngày vài lần.
Chữa sang thương huyết ứ: người bệnh bị chấn thương huyết ứ sưng phù đau, ngăn ngừa xuất huyết phủ tạng: đậu đen 1 bát nấu lấy nước uống hoặc pha thêm ít rượu mà uống.
Chữa phụ nữ có mang đau mỏi lưng, chân, người mỏi mệt: đậu đen 1 bát nấu lấy nước uống ngày vài lần, kết hợp dùng đậu đen hầm cá chép ăn càng tốt.
Chữa tiểu nhi đan độc: trẻ có biểu hiện da nổi dát đỏ sần hoặc viêm da tiếp xúc, Eczema, hăm, rôm sảy ngứa...: đậu đen nấu lấy nước uống, kết hợp lấy nước cốt bôi ngày vài lần.
Chữa chảy nước mắt sống: người bệnh biểu hiện ra gió chảy nước mắt, chấn thương, viêm nhiễm: đậu đen ngày 100g nấu lấy nước uống ngày vài lần.
Kiêng kỵ: hạn chế dùng đậu đen với người tỳ vị hư hàn, người không có nhiệt độc không dùng nhiều, không nên nấu chung đậu đen với thịt lợn, hậu phác, tỳ ma tử.
