Không có loại thuốc hay thực phẩm bổ sung thần kỳ nào có thể là "thần dược" giúp bạn sống đến 100 tuổi. Đó là nhận định của Dan Buettner, người đã dành nhiều thập kỷ để khám phá bí quyết sống lành mạnh của những người trường thọ nhất thế giới.

Nhà nghiên cứu hàng đầu về "Blue Zones" (Vùng Xanh), Buettner, một nhà thám hiểm và thành viên của National Geographic, tin rằng bí quyết kéo dài tuổi thọ đơn giản hơn nhiều đó là một chế độ ăn uống lành mạnh.

Các Vùng Xanh - như Sardinia ở Italy và Okinawa ở Nhật Bản - là những khu vực địa lý có số lượng người sống trên trăm tuổi cao đáng ngạc nhiên. Vì vậy, một số người tin rằng chìa khóa để có cuộc sống lâu dài, không bệnh tật là bắt chước cách ăn uống và hoạt động của người dân trong các khu vực đó. Nhà nghiên cứu Buettner cũng tin như vậy và đã phát hành hàng trăm cuốn sách và cả một bộ phim tài liệu để khám phá điều này. 

Dù vậy một số chuyên gia khác cho rằng điều đó là vô nghĩa và Buettner không có kiến ​​thức nền tảng về y tế hoặc nghiên cứu nào. Tuy nhiên, điều không thể phủ nhận là người dân ở những nơi như Sardinia và Okinawa quả thực có xu hướng ăn uống hơi khác một chút và họ cũng có tuổi thọ rất cao.  

Người dân ở Ikaria, Hy Lạp (ảnh trái) sống lâu hơn khoảng 8 năm so với thế giới và người dân ở Sardinia (ảnh phải) được thống kê là sống lâu nhất thế giới.

Dưới đây là những nét khác biệt trong chế độ ăn uống của họ. 

1. Ăn nhiều đậu 

Mọi người đều cho rằng rau xanh là thành phần trọng tâm của mọi chế độ ăn kiêng kéo dài tuổi thọ nhưng nhà nghiên cứu Buettner tiết lộ đậu mới thứ được các vùng trường thọ trên thế giới sử dụng nhiều nhất. 

Các loại đậu như đậu, đậu lăng và đậu Hà Lan đều dễ nấu và rẻ tiền. Hơn nữa, chúng còn cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, chứa nhiều chất xơ và protein.

Buettner chia sẻ: “Nền tảng của mọi chế độ ăn kiêng kéo dài tuổi thọ trên thế giới là đậu. Và nếu bạn ăn một cốc đậu mỗi ngày, nó có thể giúp bạn kéo dài tuổi thọ thêm khoảng 4 năm so với các nguồn protein kém lành mạnh hơn".

Ông cũng khen ngợi đậu là "thực phẩm nông dân" vì nó rẻ tiền và bất cứ ai cũng có thể mua được. Ở nhiều nước châu Phi, họ sẽ ăn đậu và gạo, người Mỹ Latinh làm đậu và bánh ngô và người Italy làm ​​mì ống fagioli bao gồm mì ống và đậu. Tất cả những món ăn này đều chứa chất xơ, carbohydrate phức tạp và axit amin. 

Giáo sư Tim Spector, chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng cũng giải thích đậu có thể cải thiện sức khỏe đường ruột của chúng ta và từ đó tăng cường hệ thống miễn dịch. Nó cũng giàu chất xơ giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn trong ruột, polyphenol - một hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa cũng vậy. 

Giáo sư Spector cho biết: “Nếu bạn có thể có một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh thì nó sẽ liên tục sửa chữa cơ thể bạn, nó sẽ chống lại bệnh ung thư giai đoạn đầu, sửa chữa các tế bào, đảm bảo rằng bạn sẽ sống đến già bằng cách phát hiện sớm các vấn đề”. 

Các loại đậu giàu chất xơ và giàu protein như đậu lăng và đậu Hà Lan có thể rẻ tiền nhưng chúng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu và giúp tăng tuổi thọ. (Ảnh minh họa)

2. Ăn uống đa dạng

Sự đa dạng là một phần quan trọng trong chế độ ăn kiêng của những người sống ở các khu vực "Vùng Xanh". Giáo sư Spector cho biết, thức ăn nuôi sống những vùng đất khỏe mạnh này chính là các loại gia vị, thảo dược và rau quả.

Ví dụ, ở Nhật Bản có hàng trăm loại nấm và hành, đậu, dưa chua và các thực phẩm lên men khác làm tăng thêm sự đa dạng cho món ăn của họ. Việc trộn nhiều loại nguyên liệu này vào các món súp và món thịt hầm đậm đà là điều phổ biến ở các khu vực trường thọ.

Gia đình có tổng tuổi thọ cao nhất thế giới ở Sardinia gồm 9 anh chị em với tổng số tuổi là 860 tuổi cũng tiết lộ ngày nào cũng ăn món súp minestrone chứa nhiều loại rau và đậu mỗi ngày.

Hai chuyên gia cho biết ăn nhiều loại thực phẩm có nghĩa là bạn có nhiều khả năng nhận được các loại vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng khác nhau mà bạn cần.

3. Thực phẩm lên men

Ăn phô mai cũng có thể giúp tăng cường đường ruột và hệ miễn dịch. Giáo sư Spector giải thích rằng nhiều quốc gia Địa Trung Hải, bao gồm cả những "Vùng Xanh" ăn nhiều pho mát dê, sữa chua và các loại men sữa khác. 

Tương tự ở Nhật Bản, các sản phẩm đậu nành lên men như tempeh, nước tương và miso cũng rất phổ biến.

Theo giáo sư Tim Spector, thực phẩm lên men có thể cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc một số bệnh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim.

Theo một nghiên cứu năm 2018 của các nhà nghiên cứu ở Thụy Sĩ, các sản phẩm từ sữa lên men như sữa chua và kefir có thể cung cấp các chủng vi khuẩn tốt, tăng thêm sự đa dạng cho đường ruột, giúp ngăn ngừa bệnh tật. 

4. Ít thịt

Các cuộc khảo sát về chế độ ăn uống được thực hiện ở cả 5 "Vùng Xanh" trong hơn 100 năm qua cho thấy người dân ở những khu vực này không ăn nhiều thịt, 90% thực phẩm họ ăn là thực vật. (Ảnh minh họa)

Nhà nghiên cứu Buettner cho biết trong lịch sử, những người sống ở "Vùng Xanh" chỉ ăn thịt khoảng 5 lần một tháng và hiếm khi ăn cá. Ông giải thích rằng các cuộc khảo sát về chế độ ăn uống được thực hiện ở tất cả 5 vùng xanh trong hơn 100 năm qua cho thấy người dân ở những khu vực này không ăn nhiều thịt. Khoảng 90% thực phẩm họ ăn là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. 

Buettner nói: “Năm trụ cột của mọi chế độ ăn kiêng kéo dài tuổi thọ trên thế giới là ngũ cốc nguyên hạt, lúa mì, ngô và gạo, rau xanh và tất nhiên là các loại rau tự trồng”. 

Theo NHS, mặc dù thịt là nguồn cung cấp protein tốt nhưng ăn quá nhiều thịt đỏ có thể làm tăng cholesterol, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành. Nhưng Buettner nhấn mạnh bạn không cần ăn nhiều thịt để khỏe mạnh, bạn có thể nhận được tất cả lượng protein cần thiết từ các nguồn thực vật như đậu.

5. Ăn chung

Người dân "Vùng Xanh" ưu tiên kết nối gia đình và xã hội nên các bữa ăn của họ cũng thể hiện sự gắn kết với cộng đồng. Ở các nước Địa Trung Hải, mọi người sẽ cùng nhau thưởng thức một ly rượu vang cùng với đồ ăn và dành thời gian cho một bữa ăn lâu hơn gấp hai hoặc ba lần so với mức trung bình của người Mỹ. 

Buettner tin rằng điều này góp phần giúp tiêu hóa tốt hơn, cải thiện khả năng giao tiếp với người khác và giảm căng thẳng. 

Giáo sư Spector cho biết thêm có những nghiên cứu cho thấy căng thẳng tinh thần có thể tác động lên cơ thể và làm tăng tình trạng viêm nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.