10 lỗi thường gặp sau đây của các bậc phụ huynh đã vô tình cổ súy cho các hành vi chưa ngoan ở trẻ, biến con trở thành đứa trẻ hư.

1. “Trao thưởng” cho hành vi chưa ngoan

Hãy tưởng tượng trẻ đã ăn tráng miệng bằng một miếng bánh socola nhưng lại đòi ăn một ly kem nữa. Người mẹ nói “không được” khiến trẻ gào khóc om sòm. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía người mẹ bởi đứa con đang đập tay lên bàn và la khóc như thể ngày tận thế đang đến. Cuối cùng, người mẹ phải thỏa hiệp và gọi món tráng miệng thứ hai để con im lặng.

Vì sao đó là hành động sai: Việc cha mẹ thỏa hiệp với đòi hỏi của trẻ trong khi trẻ đang giận dỗi sẽ khiến trẻ học được rằng bố và mẹ sẽ đồng ý miễn là mình la hét và khóc lóc đủ to. Dần dần, nó sẽ trở thành phản xạ có điều kiện.

2. Bảo vệ trẻ quá mức trước

Các ông bố bà mẹ thường theo bản năng cho rằng họ có nghĩa vụ bảo vệ trẻ khỏi điều xấu và sẵn sàng làm bất kỳ điều gì có thể để bảo vệ trẻ. Nhưng liệu họ có khi nào tự quyết định mà không lắng nghe ý kiến của trẻ? Có khi họ can thiệp quá nhiều trong khi trẻ cũng cần đối mặt thực tế phũ phàng của thế giới thực?

Vì sao đó là hành động sai: Đây là kiểu nuôi dạy trẻ điển hình của “bố mẹ trực thăng” và thường khiến trẻ trở nên phụ thuộc, không có cơ hội học cách sửa lỗi sai và không phát triển được kỹ năng giải quyết vấn đề.

3. Cảnh cáo suông

Trẻ đang tập vẽ và muốn vẽ bẩn lên tường, sàn nhà và bàn uống nước. Cha mẹ đã nhắc nhở trẻ chỉ được vẽ lên giấy và cảnh cáo rằng cha mẹ sẽ “tịch thu” bút sáp màu nếu trẻ tiếp tục vẽ bẩn. Nhưng trẻ cố tình không nghe lời và tiếp tục vẽ lên tường phòng khách.

Cha mẹ sau đó sẽ thực hiện lời cảnh cáo thu bút sáp của trẻ, nhưng cuối cùng chỉ biết thở dài bất lực và không còn cấm trẻ vẽ lên tường bởi cha mẹ đã quá mệt mỏi khi phải tranh cãi với trẻ hoặc dỗ trẻ nín khóc khi trẻ không nghe lời.

Vì sao đó là hành động sai: Trẻ có thể sẽ không còn “sợ” bị phạt bởi trẻ biết cha mẹ sẽ không thực hiện đúng những gì đã nói.

4. Tạo cho trẻ tâm lý hưởng thụ

Cha mẹ đều yêu thương con trẻ và cố gắng tạo cho trẻ sự tự tin bằng cách “khoe con”, chẳng tiếc lời khen ngợi và đảm bảo mọi việc đều diễn ra suôn sẻ với trẻ.

Vì sao đó là hành động sai: Hành động như vậy, cha mẹ đang quá dung túng, quá đề cao và hạ thấp những trở ngại trẻ có thể gặp phải. Vì thế, cha mẹ cướp mất cơ hội để trẻ hành động cho bản thân, học từ lỗi sai và vượt qua thử thách.

5. Coi trẻ như ông bà chủ

Cha mẹ coi trẻ như “ông vua bà chúa”, phục vụ trẻ trong từng hoạt động nhỏ nhất và chăm chút từng tâm tư, nguyện vọng của trẻ.

Vì sao đó là hành động sai: Thay vì coi cha mẹ là người hầu, trên hết trẻ cần cha mẹ trong vai trò làm gương và giúp trẻ đưa ra các quyết định quan trọng.

6. Dung túng hành vi xúc phạm người lớn của trẻ

Khi trẻ buồn phiền bởi việc gì đó, bạn có để trẻ hét vào mặt, kéo tóc, đá đểu, gọi thẳng tên cha mẹ và trút giận lên cha mẹ?

Vì sao đó là hành động sai: Cha mẹ nên dạy trẻ hiểu rằng bạo lực không phải cách giải quyết vấn đề và khuyến khích trẻ biểu lộ cảm xúc theo cách tích cực hơn.

7. Đổ lỗi cho người khác

Với nhiều bậc phụ huynh, con cái của họ không bao giờ làm điều gì sai và họ nhanh chóng bảo vệ con mỗi lần ai đó lên án hành vi của con bằng cách đổ lỗi cho người khác.

Vì sao đó là hành động sai: Trẻ sẽ không bao giờ hiểu được những hậu quả có thể xảy đến do hành động của mình và cho rằng bản thân không cần chịu trách nhiệm với bất kỳ việc gì. Khi trưởng thành, trẻ có thể sẽ tiếp tục đổ lỗi cho người khác và không bao giờ thừa nhận đó thực sự là lỗi của bản thân.

8. Dễ dãi với trẻ như bạn bè

Thay vì là ông bố bà mẹ nghiêm, nhiều cha mẹ cư xử như bạn bè với con với hy vọng có thể cùng trẻ hình thành mối quan hệ thân thiết, gần gũi.

Vì sao đó là hành động sai: Trẻ thực sự đã có đủ bạn bè để chơi đùa, vậy nên điều trẻ cần ở cha mẹ là một người trưởng thành có trách nhiệm và người cha người mẹ tốt, người sẽ giúp đỡ, chỉ dẫn và dạy trẻ điều hay lẽ phải.

9. Biện hộ cho hành vi của trẻ

Khi trẻ cư xử kỳ quặc và gào thét om sòm, cha mẹ thường tự suy đoán ra các nguyên nhân dẫn đến tình huống đó – có thể trẻ buồn ngủ? Hay đói bụng? Hay đơn giản là chỉ buồn chán?

Vì sao đó là hành động sai: Việc trẻ nhỏ trên 4 tuổi vẫn thường xuyên giận dữ sẽ trở thành vấn đề đáng quan ngại. Khi trẻ dần trưởng thành, trẻ nên bắt đầu cư xử chín chắn và cha mẹ nên trao đổi với trẻ nhiều hơn. Nếu cha mẹ tiếp tục phủ nhận hành vi của trẻ, trẻ sẽ tiếp tục có những hành vi tồi tệ hơn.

10. Không dạy bảo trẻ từ khi trẻ còn nhỏ

Nhiều cha mẹ cho rằng trẻ còn quá nhỏ để hiểu được lời dạy của người lớn, vì thế họ thường bỏ qua và chấp nhận hành vi tiêu cực của trẻ.

Vì sao đó là hành động sai: Các nghiên cứu chỉ ra rằng một đứa trẻ hư sẽ trưởng thành và trở thành người lớn có hành vi sai trái.