Đi khám vì đau tức hạ sườn

Mới đây, ông T.T.B. (66 tuổi, trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) vào Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai để kiểm tra sức khỏe vì thấy đau tức ở vị trí hạ sườn phải. Kết quả, ông T. được chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan. Ông B. có tiền sử viêm gan B đã điều trị nhiều năm nay. Khoảng 1 tuần trở lại đây, ông B. thấy đau ở vị trí hạ sườn phải. Ban đầu, ông chỉ nghĩ do đi bộ nhiều nhưng nghỉ ngơi, tình trạng đau vẫn không dứt nên đi khám. Trong gia đình ông B., không ai bị bệnh ác tính.

Các bác sĩ đánh giá bệnh nhân không có biểu hiện nôn ói, sốt, sụt cân. Tuy nhiên, làm xét nghiệm máu, chỉ số chỉ điểm ung thư gan AFP toàn phần cao bất ngờ: 12.784 ng/ml. Mức bình thường của nồng độ AFP với người trưởng thành là từ 0 - 8 ng/ml.

Với người mắc ung thư hoặc các tổn thương gan khác, AFP trong máu sẽ tăng nhanh. Kết quả chụp CT ổ bụng, gan có khối u kích thước 37x37x42mm. Bác sĩ chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan và được chỉ định điều trị nút mạch hóa chất u gan sau đó xét phẫu thuật kết hợp với điều trị viêm gan virus B.

Một nam thanh niên 29 tuổi, quê Đà Nẵng cũng đến trung tâm khám vì đau hạ sườn phải. Bệnh nhân cho biết đã được chẩn đoán u gan trong Đà Nẵng nhưng vẫn hy vọng đến Bệnh viện Bạch Mai có chẩn đoán khác. Nam thanh niên có dấu hiệu đau tức hạ sườn phải khoảng 1 tháng trước khi đi khám. Anh có bệnh viêm gan B nhưng không biết, không điều trị. 

Căn bệnh ung thư số 1

Theo PGS Phạm Cẩm Phương - Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, ung thư gan đang là bệnh ung thư số một ở Việt Nam. Tại trung tâm, số bệnh nhân vào điều trị tăng lên. Ung thư gan nguyên phát hay ung thư biểu mô tế bào gan là khối u xuất phát từ tế bào nhu mô gan. 

Tại Việt Nam, theo Globocan 2020, ung thư gan đứng đầu về cả tỷ lệ mắc mới và tử vong, ước tính mỗi năm có hơn 26.000 ca mới mắc và 25.000 ca tử vong. 77% số ca bệnh là nam giới và có thể ở bất kỳ lứa tuổi nào. Nguyên nhân của ung thư gan nguyên phát liên quan với viêm gan virus B, C, xơ gan do rượu, nhiễm độc tế aflatoxin,…

Các dấu hiệu của ung thư gan khá mơ hồ, người bệnh có cảm giác đau tức ở hạ sườn phải, giảm cân không rõ nguyên nhân, chán ăn, ăn không ngon miệng, suy nhược cơ thể hoặc có thêm biểu hiện vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu.

Bác sĩ Phương cho biết, hiện nay có nhiều phương pháp điều trị ung thư gan nguyên phát. Các bác sĩ sẽ căn cứ vào thể trạng người bệnh, kích thước khối u, tình trạng di căn hạch, di căn xa, huyết khối tĩnh mạch cửa, xơ gan, dịch ổ bụng… đưa ra phương pháp điều trị tối ưu nhất cho họ. 

Trong đó, phẫu thuật vẫn đóng vai trò chủ đạo trong điều trị căn bệnh này ở giai đoạn khu trú. Ngoài ra có thể sử dụng các phương pháp khác như nút mạch, đốt sóng cao tần, tiêm cồn, xạ trị, hóa trị triệu chứng, điều trị đau và giảm nhẹ triệu chứng, điều trị đích, xạ trị chiếu trong bằng hạt vi cầu phóng xạ. 

Ung thư gan có thể phòng tránh, ngăn ngừa bằng cách tiêm vắc xin phòng viêm gan B, có đời sống tình dục an toàn, thận trọng khi xăm hoặc xỏ khuyên để phòng lây nhiễm viêm gan B. Bạn nên xây dựng thói quen tốt như hạn chế bia rượu, tập thể dục 30 phút/ngày, ít nhất 5 ngày/tuần, có chế độ ăn uống cân bằng như giảm tinh bột xấu, thức ăn chiên rán, đồ ngọt; tăng cường protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và rau củ quả, duy trì chỉ số cơ thể (BMI) trong giới hạn 18,5 - 22,9.

Ung thư gan phát hiện sớm, tiên lượng điều trị sẽ tốt hơn. Chuyên gia khuyến cáo người dân nên có thói quen khám bệnh định kỳ để theo dõi bất thường ở gan. Những người có bệnh viêm gan B, xơ gan, thường xuyên uống bia rượu cần theo dõi kỹ hơn theo tư vấn của bác sĩ.