Viêm màng não ở người lớn: Nguyên nhân, biểu hiện và cách phòng ngừa

Viêm màng não là gì?

Viêm màng não ở người lớn là bệnh lý thường gặp. Nó là một dạng nhiễm trùng tại các lớp mô quanh não bộ và tủy sống. Thông thường do vi khuẩn HI, phế cầu hoặc virut, ký sinh, nấm gây ra.

Triệu chứng viêm màng não ở người lớn

Người bệnh viêm màng não thường xuất hiện một số triệu chứng cơ bản như sau sốt, đau đầu, đau cứng gáy, sợ ánh sáng, buồn nôn và ói mửa,...

Một số trường hợp khác còn kèm theo tình trạng rối loạn chức năng não như lơ mơ, lú lẫn, hôn mê cấp tính trong vài giờ đến vài ngày hoặc có thể kéo dài hàng tuần. Đa phần các triệu chứng đều xuất hiện không rõ ràng và gặp ở cả nhóm người cao tuổi.

Đặc biệt là khi người bệnh mắc chứng đái đường, bệnh gan, bệnh thận, bạch cầu trung tính,.... Hoặc suy giảm miễn dịch khác như người ghép tạng, bệnh nhân HIV/AIDS.

Nguyên nhân viêm màng não mủ ở người lớn

Viêm màng não do vi khuẩn

Viêm màng não do vi khuẩn gây ra là một trong những dạng thường thấy nhất. Ở Mỹ, cứ trung bình mỗi năm có khoảng 3.000 – 5.000 người mắc bệnh. Trong đó 20 - 25% bệnh nhân bị tử vong, mặc dù đã được điều trị kịp thời.

Viêm màng não do virus

Viêm màng não ở người lớn do virus rất khó phát hiện vì biểu hiện rất giống với người bị cảm cúm.

Viêm màng não do HI

Bệnh này còn do vi khuẩn Hemophilus influenzae tuýp B (HI). Chúng thường có ở mũi và họng, lây truyền từ người này sang người khác qua hắt hơi, ho, tuyến nước bọt,...

Viêm màng não do mô cầu

Viêm màng não mô cầu thường xuất hiện quanh năm, nhưng thời điểm có tỷ lệ người mắc bệnh cao nhất là xuân và hè. Bệnh lý này có khả năng lây qua đường hô hấp và khi tiếp xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn. Đặc biệt có tỷ lệ tử vong khá cao nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Viêm màng não do phế cầu

Bệnh do loại vi khuẩn phế cầu Streptococcus pneumoniae gây nên. Những người nghiện rượu, viêm xoang, đái tháo đường viêm xoang, viêm tai giữa vết thương sọ não... có nguy cơ mắc viêm màng não do phế cầu rất cao.

Biểu hiện cụ thể nhất là sốt cao từ 39 - 40 độ liên tục kèm theo nhức đầu, đau mỏi cơ khớp... Trường hợp nhiễm khuẩn huyết thì sốt cao dao động, trụy tim mạch, tụt huyết áp, nước tiểu ít,sốc...

Viêm màng não ở người lớn có nguy hiểm không?

Viêm màng não ở người lớn có nguy hiểm không? Trên thực tế bệnh lý này tác động trực tiếp đến sức khỏe người bệnh và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Tác động xấu đến hệ thần kinh trung ương

Hệ thần kinh trung ương được cấu tạo từ não, tủy sống và các dây thần kinh. Bên ngoài có một lớp màng bảo vệ gọi là màng não. Bệnh viêm màng não ở người lớn làm cho lớp màng não sưng lên và tạo áp lực trực tiếp lên những bộ phận được bao bọc bên trong.

Đặc biệt dẫn đến tình trạng sốt cao đột ngột, khó hạ,... Các triệu chứng này tiến triển rất nhanh khiến người bệnh có nguy cơ rơi vào trạng thái nguy kịch.

Khi tác động đến hệ thống thần kinh trung ương, nó khiến người bệnh cảm thấy đau đầu dữ dội, co giật hoặc rối loạn nhận thức. Hầu hết những người sau khi hồi phục đều gặp phải các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung.

Tác động đến hệ tuần hoàn

Khi vi khuẩn gây viêm màng não xâm nhập vào trong máu, chúng sẽ tiết ra một lượng độc tố lớn khiến bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng máu). Đặc biệt đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Triệu chứng cơ bản thường gặp là sốt, chảy máu dưới da giống như phát ban nhẹ. Tiếp đó, dòng máu lưu thông chậm lại và vi khuẩn dần phá hủy các mạch máu. Sau đó, tình trạng phát ban lan rộng và sẫm màu hơn.

Một thời gian sau, phổi và thận của người mắc bệnh viêm màng não bắt đầu suy yếu chức năng. Nặng hơn có thể khiến người bệnh bị hoại tử, phải cắt bỏ ngón tay, ngón chân hoặc tứ chi.

Tác động xấu đến xương và cơ bắp

Người bệnh có thể cảm thấy vùng cổ và lưng bị cứng đơ. Đặc biệt khó khăn khi xoay cổ hoặc cúi lưng xuống thấp. Trong trường hợp nghiêm trọng, tác động của bệnh viêm màng não ở người lớn đến hệ thống xương, cơ bắp khiến cả đầu, cổ, cột sống cứng và cong lại. Nếu kéo dài thời gian lâu hơn dẫn đến tình trạng viêm khớp.

Viêm màng não ở người lớn có chữa được không?

Ngày nay, các phương pháp được bác sĩ dùng để chẩn đoán viêm màng não ở người lớn bao gồm:

Chọc dịch não tủy là phương pháp lấy dịch não tủy xét nghiệm nhằm xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm, tác nhân gây bệnh và sự nhạy cảm của vi sinh vật đối với các sản phẩm thuốc.

Xét nghiệm máu là việc cần thiết để đánh giá mức độ nhiễm trùng. Trong một số trường hợp, có thể cần phải cấy máu để xác định chính xác tác nhân gây bệnh.

Xét nghiệm vật lý – chụp hình (CT, MRI) là một trong những phương pháp chuẩn đoán hiện đại được sử dụng nhiều nhất hiện nay để chẩn đoán các biến chứng của viêm màng não ảnh hưởng đến não.

Nếu bị mắc viêm màng não bệnh nhân cần phải nhập viện và điều trị bằng thuốc kháng sinh, liều cao phối hợp đường tĩnh mạch theo phác đồ (đối với viêm màng não do vi khuẩn). Tùy theo từng loại viêm màng não khác nhau mà bác sĩ sẽ có hướng điều trị tương ứng.

Một số lưu ý dành cho người bệnh viêm màng não

• Thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Thực hiện ăn chín, uống sôi và hạn chế các loại phomai mềm làm từ sữa chưa tiệt trùng.
• Khi phát hiện cơ thể có những dấu hiệu bất thường người bệnh cần thăm khám bác sĩ kịp thời để được hỗ trợ điều trị hiệu quả.
• Tiêm vắc xin ngừa viêm màng não ngay từ khi còn nhỏ.
• Tập thói quen luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể chống lại các vi khuẩn gây bệnh
• Loại bỏ các ổ nước tù đọng quanh nơi sinh hoạt và diệt bọ gậy để muỗi không có điều kiện sinh sôi.
• Tránh dùng các chất kích thích như uống rượu bia, hút thuốc lá,...
• Không tiếp xúc với người bị viêm màng não để tránh gặp phải trường hợp lây bệnh

Bài viết trên đã gợi ý những phương pháp phòng ngừa cũng như điều trị hiệu quả chứng viêm màng não ở người lớn. Vì thế, người bệnh cần tham khảo và áp dụng đúng cách để đẩy lùi bệnh lý này nhanh chóng.