Toàn cảnh vụ thất lạc 300 lọ virus nguy hiểm chết người ở Australia

Theo ABC News, Bộ trưởng Y tế Queensland Tim Nicholls cho biết 323 ống nghiệm tại Phòng thí nghiệm Virus học chứa các mẫu virus Hendra, Lyssavirus và Hantavirus biến mất sau khi tủ đông lưu trữ các mẫu bị hỏng.

Vụ vi phạm đã bị phát hiện vào tháng 8/2023 nhưng mới đây mới được công bố rộng rãi.

"Không có bằng chứng nào cho thấy các mẫu đã bị lấy hoặc đánh cắp từ phòng thí nghiệm", Ông Nicholls cho hay.

Những virus bị thất lạc nguy hiểm thế nào?

Ba chủng virus bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm đều có thể gây chết người.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), virus Hendra chủ yếu lây nhiễm cho ngựa nhưng có khả năng lây sang người, tỷ lệ tử vong ước tính khoảng 57%.

Virus được phát hiện lần đầu vào năm 1994 sau một đợt bùng phát ở 21 con ngựa đua và hai người huấn luyện ở ngoại ô Hendra, Brisbane. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vật chủ tự nhiên của virus là loài dơi ăn quả, từ đó lây sang ngựa và người.

Hanta là một loại virus truyền từ động vật, có nguồn gốc từ chuột và lây lan qua phân, nước tiểu, nước bọt của chúng. Ở người, virus gây ra hội chứng phổi Hanta, dẫn đến sốt, ớn lạnh, buồn nôn, tiêu chảy và tràn dịch màng phổi. Theo CDC, tỷ lệ tử vong do nhiễm virus này là 38% ở tất cả trường hợp có triệu chứng.

Trong khi đó, Lyssavirus là dạng virus bệnh dại có thể lây nhiễm cho người và các loài động vật có vú khác. Thế giới chưa có cách chữa trị căn bệnh này. Vì vậy, tỷ lệ tử vong của người bệnh là gần 100%. Ước tính, thế giới ghi nhận khoảng 59.000 người chết vì bệnh mỗi năm.

Virus có gây rủi ro cho cộng đồng?

Theo Giám đốc Y tế Queensland John Gerrard, vi phạm trong việc lưu trữ hồ sơ là nghiêm trọng nhưng rủi ro đối với cộng đồng là rất thấp. Ông nói: "Điều quan trọng cần lưu ý là những mẫu virus này sẽ phân hủy rất nhanh khi ở bên ngoài tủ đông nhiệt độ thấp và không có khả năng lây nhiễm".

Theo ông Gerrard, chưa có trường hợp nhiễm Hendra hoặc Lyssavirus nào được phát hiện ở người tại Queensland trong 5 năm qua và cũng chưa có báo cáo nào về nhiễm Hantavirus ở người ở Australia.

Chia sẻ với Fox News, tiến sĩ Sam Scarpino, Giám đốc AI và khoa học sự sống tại Đại học Northeastern ở Boston, cho biết 3 virus tác nhân gây bệnh này có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong rất cao ở người, nhưng chúng không dễ dàng lây truyền từ người sang người, đồng thời có nguy cơ cao đối với động vật và gia súc.

Theo ông Scarpino, do khả năng lây truyền hạn chế của bất kỳ tác nhân gây bệnh nào trong số này từ người sang người, nguy cơ xảy ra dịch bệnh là rất thấp.

Giới chức y tế Australia nói gì?

Tiến sĩ Paul Griffin, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, cho biết việc vi phạm việc lưu trữ những loại virus nguy hiểm như vậy là không thể xảy ra. "Các hệ thống và quy trình trong phòng thí nghiệm xử lý những mầm bệnh chết người như vậy thường rất nghiêm ngặt nên những điều như thế này không thể xảy ra. Vì vậy, thật đáng thất vọng khi biết về vụ vi phạm, đặc biệt là cho đến tận bây giờ mới phát hiện ra", tiến sĩ Griffin nhận định.

Theo chuyên gia này, phòng thí nghiệm cần phải "đi tiên phong" và giải thích rõ ràng vi phạm đã xảy ra như thế nào. "Chúng ta cần đảm bảo có thể khôi phục niềm tin của mọi người vào các phòng thí nghiệm đang thực hiện công việc quan trọng như vậy của mình", ông Griffin khẳng định.

Khi được hỏi tại sao người dân không được biết về hành vi vi phạm sớm hơn, Bộ trưởng Y tế Queenslands Nicholls nói rằng điều đó sẽ là một phần của cuộc đánh giá. "Đây là tất cả vấn đề mà tôi nghĩ cuộc điều tra sẽ có thể cung cấp cho chúng tôi thông tin", ông Nicholls thông tin.

Bộ trưởng Timothy Nicholls cho biết trong thông cáo: "Với sự vi phạm nghiêm trọng các quy trình an toàn sinh học và các mẫu virus truyền nhiễm có khả năng bị thiếu, Bộ Y tế Queensland phải điều tra những gì đã xảy ra và cách ngăn chặn nó xảy ra lần nữa".

Theo ông Nicholls, cuộc điều tra sẽ đảm bảo không có gì bị bỏ sót trong quá trình ứng phó với sự cố này và kiểm tra các chính sách và quy trình hiện hành đang hoạt động tại phòng thí nghiệm. Cuộc điều tra này cũng sẽ xem xét việc tuân thủ quy định và hành vi của nhân viên.

Nicholls nói thêm rằng Bộ Y tế Queensland đã thực hiện các biện pháp chủ động, bao gồm đào tạo lại nhân viên về các quy định bắt buộc và tiến hành kiểm tra để đảm bảo lưu trữ nguyên vật liệu đúng cách.