1. Người bệnh đái tháo đường thường bị rối loạn mỡ máu
Bệnh đái tháo đường là tình trạng rối loạn chuyển hóa insulin khiến glucose trong máu tăng cao. Nếu đường máu tăng cao kéo dài không được kiểm soát cùng một số yếu tố nguy cơ khác sẽ dẫn đến xuất hiện biến chứng ở nhiều cơ quan trong cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng trong điều trị bệnh đái tháo đường. Do vậy, bên cạnh việc dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ, thì việc duy trì đường huyết an toàn thông qua chế độ ăn uống rất quan trọng.

ThS. BS. Nguyễn Thu Yên

Theo ThS. BS. Nguyễn Thu Yên, chuyên khoa Nội tiết, Bệnh viện đa khoa Đức Giang, bệnh đái tháo đường thường kèm theo rối loạn mỡ máu. Có khoảng 90% bệnh nhân đái tháo đường có rối loạn mỡ máu, thường là tăng các loại mỡ máu xấu và giảm mỡ tốt.

Một điều đặc biệt là người bệnh đái tháo đường có thể xét nghiệm thấy các chỉ số mỡ máu không tăng nhưng thực tế nó vẫn có biến đổi về chất lượng làm tăng nguy cơ bị biến chứng tim mạch.

2. Bệnh nhân đái tháo đường có nên kiêng hoàn toàn chất béo?
Chất béo có nhiều trong dầu, mỡ, các loại thịt,  đóng vai trò rất quan trọng trong cơ thể. Chất béo cung cấp năng lượng cho tế bào, giúp vận chuyển vitamin tan trong chất béo (A, D, E và K), cung cấp một lớp bảo vệ xung quanh các cơ quan quan trọng và là yếu tố cần thiết trong sản xuất hormone... Vì vậy cơ thể rất cần chất béo trong chế độ ăn uống.

Bác sĩ Nguyễn Thu Yên cho biết, do có rối loạn mỡ máu nên bệnh nhân đái tháo đường thường được khuyên hạn chế chất béo xấu như chất béo bão hòa (mỡ bò, mỡ lợn, da gà; sản phẩm từ sữa như bơ, phô mai, kem; các loại dầu dừa, dầu cọ...); và chất béo chuyển hóa (thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chiên, thức ăn nhanh, các loại đồ nướng, bánh ngọt…).

Đồng thời nên ăn những loại chất béo lành mạnh là những chất béo có lợi, bao gồm chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa sẽ giúp cải thiện mức cholesterol trong máu, điều chỉnh lượng đường trong máu, tốt cho hệ tim mạch và bệnh đái tháo đường.

Đồ ăn nhanh chứa chất béo xấu không tốt cho người bệnh đái tháo đường.

Đối với những người bệnh đái tháo đường không bị thừa cân, việc quá kiêng chất béo sẽ không có lợi cho sức khỏe. Việc kiêng hẳn chất béo có thể dẫn đến những hậu quả sau:

- Tăng đường huyết: Chất béo giúp thức ăn lưu lại ở dạ dày lâu hơn, sự tiêu hóa thức ăn chậm lại, do đó đường sẽ được hấp thu vào máu chậm hơn và đường máu sau ăn sẽ không bị tăng cao quá mức.

Khi kiêng chất béo, để chống lại hiện tượng đói, bệnh nhân đái tháo đường sẽ ăn bù bằng các nguồn chất bột khác như: khoai sọ, bánh mì, bột ngũ cốc, ngô, khoai, sắn... Điều đó có thể làm đường máu sẽ tăng hơn nữa.
- Thiếu chất: Tổ chức mỡ trong cơ thể không chỉ đơn thuần là nơi dự trữ chất béo mà thực sự là một cơ quan cực kỳ năng động và cũng cần thay đổi mỗi ngày. Não của chúng ta cũng được cấu tạo bởi 2/3 là chất béo.

Các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K... chỉ được hấp thu vào máu nếu có đủ dung môi là các chất béo. Nếu kiêng hẳn chất béo sẽ dẫn đến thiếu chất cung cấp năng lượng duy trì hoạt động của cơ thể.

Vì vậy, người bệnh đái tháo đường nên ăn giảm chất béo có nguồn gốc từ động vật như: thịt mỡ, nội tạng động vật, da động vật, đồ ăn nhanh, đồ ăn được chiên ở nhiệt độ cao…

Nên tăng cường chất béo có lợi cho tim mạch có ở trong các loại hạt như: ô liu, điều, hạnh nhân, lạc…

Những thực phẩm giàu chất béo lành mạnh tốt cho người bệnh đái tháo đường.

3. Thực phẩm chứa chất béo lành mạnh tốt cho người bệnh đái tháo đường
Một số nghiên cứu cho thấy, hàm lượng chất béo lành mạnh có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu bằng cách cung cấp các lợi ích chống viêm và chống ôxy hóa có thể giúp điều chỉnh sự trao đổi chất và phản ứng của cơ thể với insulin. Do đó có lợi cho bệnh nhân đái tháo đường.

Một số nguồn thực phẩm chứa chất béo lành mạnh được chứng minh tốt cho người bệnh đái tháo đường bao gồm:

- Các loại cá giàu axit béo omega-3 như: cá hồi, cá thu, cá tuyết, cá trích, cá mòi… giúp giảm tình trạng viêm và stress ôxy hóa, giúp ngăn ngừa sự gián đoạn lượng đường trong máu và kháng insulin.

- Các loại hạt, đặc biệt là hạnh nhân và quả óc chó, có thể giúp kiểm soát đường huyết bằng cách cải thiện con đường truyền tín hiệu insulin để giải phóng insulin từ các tế bào tuyến tụy để đáp ứng với sự gia tăng glucose trong máu và vận chuyển glucose vào cơ bắp.

Các loại hạt cũng là một nguồn cung cấp magiê, một khoáng chất giúp điều chỉnh khả năng insulin hấp thụ glucose từ máu để giảm lượng đường trong máu.

- Quả bơ giàu axit béo không bão hòa đơn tương tự các loại hạt như hạnh nhân và quả óc chó, có lợi ích tương tự là cải thiện độ nhạy insulin và hấp thụ glucose để giảm lượng đường trong máu.