Những câu hỏi của hoàng hậu Mallikā 

– Thứ nhất là do nhân gì, do duyên gì mà trên thế gian này có một số phụ nữ hình dung xấu xí, ngũ quan xiên lệch, da dẻ sần sùi, khô cằn; lại còn sống đời nghèo nàn, đói khổ trong thân phận tôi đòi, thấp hèn, hạ liệt làm cho ai cũng muốn tránh xa, không muốn gần gũi?

– Thứ hai, do nhân gì, do duyên gì mà có hạng phụ nữ tuy xấu xí như trên nhưng lại sống đời phú quý, có danh vọng, có địa vị cao sang, lộc tài phú túc, cháu con cùng kẻ hầu người hạ đông vui, thịnh mãn?

– Thứ ba, do nhân gì, duyên gì mà có hạng phụ nữ có ngũ quan cân đối thẩm mỹ, duyên dáng; nhan sắc vô cùng xinh đẹp, đi đến đâu ai cũng trầm trồ, tán thán, chiêm ngưỡng; nhưng lại sống đời nghèo khó, thiếu cơm, thiếu áo, chẳng có của cải tài sản gì, chẳng có địa vị, danh tiếng gì trong xã hội?

– Thứ tư, do nhân gì, do duyên gì mà có những phụ nữ hầu như toàn diện về ngũ quan, dung nghi và sắc đẹp mỹ lệ như trên; lại còn sống đời phú quý vinh hoa, toàn mãn về lộc tài, toàn mãn về địa vị, danh vọng, chồng con, nô bộc, thường được thế gian tôn thờ, trọng vọng và chiêm ngưỡng?

Nghe hoàng hậu Mallika nói xong, Đức Phật từ bi giảng giải về từng trường hợp một, với nhân duyên và nghiệp quả liên quan đến ngũ quan, nhan sắc, tài lộc, địa vị và danh vọng của người phụ nữ. Đúc kết lại như sau:

– Hạng người phụ nữ tính tình nóng nảy, sân nộ bất thường, dễ dàng nổi cơn lôi đình khi có ai xâm phạm đến, dù chỉ là việc nhỏ mọn, vụn vặt, thường gây thù chuốc oán với người khác: Đây là nhân duyên dẫn tới quả báo có khuôn mặt xấu xí, ngũ quan xiên lệch, da dẻ sần sùi, khó nhìn, khó ưa.

– Hạng người phụ nữ không có đức tin, không giữ giới hạnh, không biết bố thí: Đây là nhân duyên đưa đến quả báo có đời sống cơ cực, đói khổ, thiếu cơm, rách áo.

– Hạng người phụ nữ có tâm đố kỵ, ganh ghét, tị hiềm đối với những người có địa vị, danh vọng, tài sản: Đây là nhân duyên đưa đến quả báo thấp hèn trong thân phận nô bộc, thị tỳ, nô lệ, dâm nữ… là thang bậc hạ liệt nhất trong xã hội.

Ngược lại, có 3 nhân duyên lành đưa đến phúc báo tốt đẹp cho người phụ nữ, đó là:

– Ít có tâm sân hận, luôn dịu dàng, từ hòa, mát mẻ, thần sắc luôn phấn chấn, tươi vui: Đây là nhân duyên đưa đến quả báo có sắc thân xinh đẹp, da dẻ mịn màng, ngũ quan cân đối, tuyệt mỹ như là hiện thân tiên nữ trên đời này.

– Có đức tin, có tâm tạo phước điền, biết bố thí: Đây là nhân duyên tốt lành cho quả báo giàu sang, phú túc, thịnh mãn lộc tài.

– Không có tâm đố kỵ với những người nhiều lợi lộc; không ganh tị với những người được tán dương, khen ngợi; không tị hiềm đối với những người được sự cung kính, cúng dường; ngoài ra còn làm được nhiều việc đúng đắn, lành tốt khác nữa: Đây chính là nhân duyên đưa đến quả báo cao sang, đạt địa vị, danh vọng tối thắng mà thế gian ai cũng kính trọng.

Những việc nên làm để hưởng phúc báo

1. Yêu quý hết thảy muôn loài. Hận thù không thể hóa giải bởi hận thù mà bằng tình yêu; đây là chân lý muôn đời.

2. Con không là những gì con nói mà là những gì con làm. Một người không thể gọi là khôn ngoan vì anh ta biết nói hay; nhưng nếu anh ta có bình an, tình yêu thương, và sự dũng cảm thì anh ta mới thật sự được gọi là khôn ngoan.

3. Với người, đừng cầu mong tất cả sẽ đều thuận theo ý mình, vì được thuận theo ý mình thì lòng tất kiêu căng.

4. Sống nhân ái. Cái thiện và cái ác luôn tồn tại song song trong cuộc sống, ở mỗi con người chúng ta. Ranh giới giữa cái tốt và xấu cũng mong manh khôn lường, kèm theo đó là luật nhân quả, nghiệp báo. Nhân duyên là do ý trời, mọi việc diễn ra theo cơ duyên nhưng tất cả được quyết định từ ý chí và tâm hồn của mỗi người.

Hôm nay bạn gieo nhân thiện, ngày mai ắt được quả lành. Đời có vay có trả, có được có mất, có hạnh phúc có đau thương nhưng để làm chi khi nhắm mắt xuôi tay, lìa xa cõi đời rồi thì tất cả chỉ là cát bụi hư vô.

5. Ở đời đừng cầu không hoạn nạn, vì không hoạn nạn thì kiêu sa nổi dậy.

6. Bí quyết để có sức khỏe tốt chính là an trú trong hiện tại. Bí quyết để có sức khỏe cho cả tinh thần lẫn thể xác không phải là hờn trách quá khứ hay lo sợ về tương lai, mà là sống trong giây phút hiện tại một cách khôn ngoan và nghiêm túc.

7. Hòa nhã với tất cả. Hãy kiên trì nhường nhịn người trẻ, từ ái với người già, khuyến khích những ai đang cố gắng, khoan dung độ lượng với những kẻ làm sai và nhu nhược. Có khi trong đời, con sẽ lâm vào những hoàn cảnh ấy.

8. Thay đổi bản thân, thay đổi thế giới. Muốn thay đổi vạn vật trong thế giới, hãy bắt đầu từ chính bản thân mình. Đừng tưởng cá nhân bé nhỏ không ảnh hưởng tới tập thể to lớn, nhất cử nhất động của mỗi người đều có sự tác động tốt xấu, tiêu cực, tích cực tới những người xung quanh.

9. Oan ức vẫn không cần biện bạch, vì biện bạch là nhân quả chưa xa, vì làm như vậy là hèn nhát, mà oán thù lại càng thêm tăng.

10. Việc đã làm thì đừng cầu mong dễ thành công, vì việc dễ thành công thì lòng mình thường kiêu ngạo.

11. Khi giao tiếp thì đừng cầu lợi cho mình, vì cầu lợi cho mình thì sẽ mất đạo nghĩa.

12. Đừng tin vào mọi thứ con được dạy phải tin. Đừng dễ dàng tin vào bất kì điều gì bởi vì con đã nghe thấy. Đừng dễ dàng tin vào bất kì điều gì bởi vì nó đã được nhiều người truyền miệng. Đừng dễ dàng tin vào điều gì bởi vì nó được ghi chép trong những cuốn sách giáo điều.

Đừng dễ dàng tin tưởng điều gì vì chúng là lời của những bậc tiền bối và của Thầy con. Đừng dễ dàng tin vào truyền thống bởi vì nó đã được trao truyền trong rất nhiều thế hệ. Nhưng sau những gì quan sát và phân tích, khi con thấy chúng phù hợp với lí lẽ, đưa đến điều tốt lành, đem lợi ích cho chúng sinh, thì hãy chấp nhận và sống vì nó.

13. Cây kim trong bọc có ngày lòi ra. Có ba thứ không thể nào che giấu được, đó là mặt trời, mặt trăng, và sự thật.

14. Hiểu được người là khôn ngoan, hiểu được mình là giác ngộ. Chiến thắng bản thân mình còn hay hơn là đánh thắng một ngàn trận đấu. Chiến thắng ấy là của con; nó không thể bị lấy đi khỏi con bởi thiên thần hay ác quỷ, bởi thiên đàng hay địa ngục.