Dùng kháng sinh vô tội vạ

Tại lễ mít tinh hưởng ứng Tuần lễ truyền thông về phòng, chống kháng thuốc do Tổ chức y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế tổ chức chiều 21/11, GS Ngô Quý Châu - Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện (BV) Bạch Mai cho biết, dù chưa có thống kê cụ thể, nhưng tại BV Bạch Mai thường xuyên gặp các ca kháng kháng sinh do tự ý sử dụng kháng sinh, sử dụng không đúng thuốc, không đúng liều, bỏ điều trị...

 Kháng kháng sinh sẽ khiến các bệnh nhân khó điều trị bệnh, dễ có nguy cơ tử vong. (Ảnh: Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai).  Ảnh: L.M

“Các trường hợp thường gặp là người dân tự ý mua thuốc kháng sinh khi sức khỏe của mình hay người nhà có tình trạng viêm nhiễm như sốt, ho, vết thương nhiễm trùng... Có người mua kháng sinh theo đơn thuốc bác sĩ kê đã lâu, lạc hậu, không đúng với tình trạng bệnh hiện tại. Có người lại hỏi ý kiến và dùng kháng sinh theo đơn “nhân viên bán thuốc” kê. Có người mua thuốc theo đơn bác sĩ kê nhưng uống được nửa chừng thấy bệnh đỡ lại bỏ thuốc... 

Tất cả những thói quen xấu này của người dân đều dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh. Điều này rất nguy hại nếu như một ngày người dân bị bệnh nặng mà không còn loại kháng sinh nào có thể trị được bệnh của họ do cơ thể đã kháng thuốc” - GS Châu chia sẻ.

PGS-TS Nguyễn Thanh Hà - Giám đốc BV Hữu Nghị cũng cho biết, tại BV Hữu Nghị, các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh đã và đang gia tăng. Các chủng vi khuẩn Gram âm đa kháng như Acinetobacter baumanii, trực khuẩn mủ xanh, trực khuẩn Gram âm đường ruột và các chủng vi khuẩn Gram dương như tụ cầu vàng kháng methicillin MRSA, là các căn nguyên nhiễm khuẩn đe dọa tính mạng người bệnh đang không ngừng gia tăng, đã gây khó khăn rất nhiều trong quá trình điều trị.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cũng khẳng định, hiện vẫn còn tình trạng lạm dụng kháng sinh ở không ít BV. Có tình trạng bác sĩ chỉ định kháng sinh chưa phù hợp, không đúng với bệnh tật, dùng kháng sinh thế hệ mới để trị bệnh nhẹ. Ngoài ra, tình trạng người dân tự mua kháng sinh để dùng vẫn còn khá phổ biến.

Người dân phải thay đổi nhận thức

Theo TS Kidong Park - Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, báo cáo về tình hình kháng thuốc của một nhóm điều phối của Liên Hợp Quốc đưa ra hồi tháng 4/2019 khuyến nghị, nếu không hành động ngay từ hôm nay, kháng thuốc sẽ gây ra hệ lụy là từ nay đến năm 2050 có 10 triệu ca tử vong mỗi năm, cao hơn số ca tử vong vì ung thư; kháng thuốc tạo gánh nặng kinh tế toàn cầu, tiêu tốn khoảng 100 tỷ USD, đồng thời từ nay đến năm 2030, hơn 24 triệu người sẽ rơi vào tình trạng đói nghèo.

TS Kidong Park cho biết, ước tính, ở Việt Nam, tình hình kháng thuốc trở nên báo động. Việt Nam đứng thứ 11 trong những quốc gia có tần suất sử dụng kháng sinh nhiều nhất. Thống kê của BHXH Việt Nam năm 2018 cho thấy, kháng sinh là một trong những loại thuốc bảo hiểm y tế chi trả cao nhất.

“Khó khăn nhất vẫn là thay đổi nhận thức và hành vi của người dân, để họ không tự ý điều trị bệnh, không tự ý mua và sử dụng kháng sinh, cũng không dùng kháng sinh bừa bãi trong sản xuất, nuôi trồng” - TS Kidong Park nói.

Ông Cao Hưng Thái - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cũng nhận định, việc sử dụng kháng sinh bừa bãi đang và sẽ để lại hậu quả nặng nề. "Hiện vấn đề kháng thuốc kháng sinh là vấn đề trầm trọng và được cảnh báo là nguy cơ lớn thứ 2, sau biến đổi khí hậu. Hàng năm, trên thế giới có gần 1 triệu người tử vong do kháng thuốc, chi phí cho kháng thuốc rất cao. Việt Nam cũng là một trong những nước có tình trạng kháng thuốc trầm trọng. Nếu cứ sử dụng thuốc tùy tiện, nhất là thuốc kháng sinh, thì trong tương lai không xa, bệnh đơn giản cũng khiến con người tử vong nhanh hơn cả ung thư" - ông Thái cho biết.