Muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết, thường sống trong các vùng nhiệt đới. Ảnh: CDC.

Muỗi là loài sinh trưởng chủ yếu ở trong các đầm lầy, ao hồ hoặc các vũng nước đọng, các dụng cụ chứa nước trong nhà như chum, vại, thùng, chai, lọ…

Vào mùa mưa, muỗi phát triển mạnh. Nguy cơ lây truyền một số bệnh và bùng phát thành dịch lớn nếu không có biện pháp phòng chống bệnh dịch.

Muỗi thuộc nhóm côn trùng nguy hiểm với loài người, là vật chủ trung gian truyền 5 bệnh quen thuộc sau:

Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là một trong những bệnh nguy hiểm do muỗi gây ra. Bệnh thường phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới với khoảng 50-100 triệu người mắc mỗi năm.

Triệu chứng sốt xuất huyết thường xuất hiện sau 3-4 ngày nhiễm bệnh. Khi mắc, người bệnh thường có biểu hiện sốt, phát ban, buồn nôn và đau nhức kéo dài đến một tuần. Bệnh có thể gây biến chứng dẫn đến sốc và thậm chí không qua khỏi.

Đối với bệnh sốt xuất huyết, giai đoạn nguy hiểm nhất là sau khi hết sốt. Khoảng thời gian này, bệnh rất dễ diễn tiến nặng, do đó, người bệnh cần theo dõi bệnh kỹ và vào viện ngay nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường.

Viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là bệnh nhiễm trùng não do virus viêm não Nhật Bản gây ra, thường được truyền qua vết đốt của muỗi. Bệnh phổ biến ở châu Á, New Guinea và phía bắc Queensland, chủ yếu ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi.

Virus bệnh viêm não Nhật Bản có thể lây từ động vật mang bệnh như chim, lợn và truyền sang người do muỗi. Bệnh gây ra các triệu chứng sốt cao đột ngột; đau đầu dữ dội; mệt mỏi, chán ăn; buồn nôn, ói mửa; cứng cổ; rối loạn ý thức; co giật; liệt...

Bệnh có thể để lại di chứng thần kinh như liệt, rối loạn trí nhớ, động kinh... kể cả khi người bệnh đã hồi phục. Viêm não Nhật Bản có vaccine giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus.

Sốt rét

Sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, thường lây truyền từ người sang người qua vết đốt của muỗi Anopheles. Khi muỗi đốt người bệnh, ký sinh trùng sẽ theo nước bọt của muỗi xâm nhập vào cơ thể người lành và gây bệnh.

Các triệu chứng của sốt rét có thể khác nhau tùy thuộc vào loại ký sinh trùng và sức khỏe của người bệnh. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến bao gồm sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, đau khớp, buồn nôn, tiêu chảy...

Nếu không được điều trị kịp thời, sốt rét có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như thiếu máu, suy thận, phù não, rối loạn đông máu... thậm chí không qua khỏi.

Chikungunya

Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya gây ra, lây truyền qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus, cùng một loại muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết và Zika.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh này bao gồm sốt cao đột ngột, đau khớp kéo dài, nhức đầu, nôn mửa, đau lưng và phát ban da. Trong đó, đau khớp là triệu chứng đặc trưng nhất và có thể kéo dài hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng, gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Hiện nay, bệnh chưa có thuốc đặc trị. Khi có các triệu chứng nghi ngờ, bệnh nhân nên đến ngay cơ sở y tế để khám và tư vấn điều trị.

Zika

Zika là bệnh truyền nhiễm do virus Zika gây ra, lây truyền qua muỗi vằn (Aedes aegypti và Aedes albopictus) sang người.

Hầu hết người bị nhiễm virus Zika không có triệu chứng hoặc triệu chứng rất nhẹ như sốt nhẹ; phát ban; đau khớp nhẹ ở các khớp nhỏ như khớp ngón tay, ngón chân; viêm kết mạc; mệt mỏi; đau đầu...

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất của bệnh Zika là nguy cơ gây ra các dị tật bẩm sinh ở thai nhi nếu người mẹ bị nhiễm virus trong quá trình mang thai. Các dị tật này có thể bao gồm đầu nhỏ; tổn thương võng mạc hoặc chậm phát triển...