Có một số thói quen nhất định, như tập thể dục và ăn thực phẩm bổ dưỡng, đồng nghĩa với việc lão hóa khỏe mạnh.

Một nghiên cứu mới, quy mô lớn nêu bật một phương pháp khác mà người trung niên và người lớn tuổi cũng nên bổ sung: Học tập.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Aging Neuroscience cho thấy những người tham gia các lớp giáo dục dành cho người lớn có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ trong vòng 5 năm thấp hơn 19% so với những người không tham gia lớp học.

Những người tham gia tự báo cáo đã tham gia các lớp giáo dục dành cho người lớn, nhưng không bao gồm tần suất hoặc loại lớp học.

Một nghiên cứu mới cho thấy những người tham gia các lớp giáo dục dành cho người lớn có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn. Ảnh: Getty

Nghiên cứu bao gồm dữ liệu từ 282.421 người từ 40 đến 69 tuổi tại UK Biobank đã đăng ký từ năm 2006 đến năm 2010.

Những người tham gia được theo dõi trong thời gian trung bình là bảy năm. Khoảng 1,1% người tham gia mắc chứng mất trí nhớ trong thời gian nghiên cứu

Nghiên cứu cho biết, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tham gia các lớp giáo dục dành cho người lớn có “khả năng duy trì điểm trí tuệ linh hoạt cao hơn sau đó”, điều này có nghĩa là khả năng nhớ lại thông tin mới thay đổi theo thời gian, Tiến sĩ Zaldy Tan, giám đốc của Trung tâm Jona Goldrich dành cho bệnh alzheimer và rối loạn trí nhớ tại Cedars-Sinai ở California.

Trả lời những câu hỏi như “Bữa sáng bạn ăn gì?” hoặc “Cuối tuần này bạn làm gì?”, ông Tan cho biết đây là những ví dụ về trí thông minh mềm.

Ngược lại, trí thông minh kết tinh là thông tin sẽ giống nhau ngày nay và 20 năm sau - giống như câu trả lời cho câu hỏi “Bạn đã học đại học ở đâu?” hoặc “Bạn đến từ đâu?”, ông Tan lưu ý.

Ông Tan nói: “Trí thông minh mềm phụ thuộc nhiều hơn vào trí nhớ ngắn hạn… vì vậy, rất nhiều bệnh nhân của tôi – ngay cả những người mắc chứng mất trí nhớ nhẹ hoặc suy giảm nhận thức nhẹ – trí thông minh kết tinh của họ rất tuyệt vời”.

Như đã đề cập, trí thông minh mềm của người tham gia được hưởng lợi từ các lớp giáo dục dành cho người lớn và khả năng suy luận phi ngôn ngữ của họ cũng vậy (khả năng sử dụng logic và lý luận trực quan để đi đến câu trả lời).

Thời gian phản ứng và trí nhớ không gian trực quan của họ (như khả năng hiểu khoảng cách và kích thước của các đồ vật so với những đồ vật khác) vẫn giữ nguyên.

Đây đều là những yếu tố then chốt trong nhận thức lành mạnh. Một số dấu hiệu cảnh báo sớm nhất của chứng sa sút trí tuệ bao gồm khó tìm được từ thích hợp và gặp khó khăn khi đặt câu.

Những người tham gia nghiên cứu đã được thực hiện một số bài kiểm tra để đo lường các loại này. Các bài kiểm tra được thực hiện trong lần tuyển sinh và lần đánh giá thứ ba, diễn ra cách nhau bốn đến tám năm, tùy thuộc vào từng người.

Tan cho biết kết quả rất mới mẻ nhưng không có gì đáng ngạc nhiên. Ông giải thích: “Lý do là, chúng tôi biết rằng khi chúng tôi già đi, cơ hội học hỏi những điều mới có xu hướng giảm đi”.

Ví dụ, bạn có thể đã nghỉ hưu nên bạn có thể không có nhiều cơ hội học hỏi những điều mới như ở nơi làm việc.

Hoặc con cái của bạn có thể đang sống bên ngoài nhà bạn, nên bạn không có đủ động lực về mặt tinh thần để nuôi dưỡng một gia đình.

“Vì vậy, những điều đó đều được tích hợp vào cuộc sống hàng ngày của chúng ta để thách thức chúng ta... nhưng khi chúng ta chuyển sang cuộc sống sau này, cuối tuổi trung niên và hơn thế nữa, chúng ta phải thận trọng hơn trong việc đảm bảo rằng chúng ta có đủ trí tu, sự kích thích và giữ cho tâm trí của mình khỏe mạnh”, ông Tan nói.

Tương tự như việc giữ cho trái tim và cơ bắp của chúng ta khỏe mạnh bằng cách tập thể dục, học một điều gì đó mới là cách chúng ta rèn luyện trí óc, Tan nói.

Ngoài ra, khi tham gia một lớp học, bạn phải tự mình đến đó (nghiên cứu này được thực hiện trước đại dịch nên các lớp học ảo ít phổ biến hơn), điều này cũng đòi hỏi sự kích thích tinh thần và học tập.

Bạn phải suy nghĩ về cách đến lớp, lập kế hoạch lộ trình và sẵn sàng gặp gỡ những người mới khi bạn đến lớp. Đó là tất cả những thông tin mới mà bộ não của bạn phải sẵn sàng tiếp nhận.

Ông Tan nói: “Đây không chỉ là chủ đề được thảo luận trong lớp giáo dục dành cho người lớn mà toàn bộ quá trình còn mang tính kích thích về mặt nhận thức”.

Vì lý do này, ông lưu ý rằng các lớp học trực tiếp được ưu tiên hơn.

Ông Tan tiếp tục: “Bất cứ khi nào học được những điều mới, chúng ta biết rằng mình đang hình thành những kết nối mới giữa các tế bào não. Bất cứ khi nào bạn tạo ra những kết nối này, bạn sẽ tăng cường cái mà chúng tôi gọi là độ linh hoạt của não. Tính dẻo là khả năng của tâm trí và bộ não của chúng ta để thích ứng với sự thay đổi. Và đó là lý thuyết tại sao những người có trình độ học vấn chính quy cao hơn sẽ ít có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ sau này”.

Ngoài việc tham gia vào các lớp học, bác sĩ khuyên những người lớn tuổi nên ngủ đủ giấc, tập thể dục, không hút thuốc. Ảnh: Getty

Ngoài ra, ông Tan cho biết bạn nên coi việc rèn luyện trí não của mình như một bài tập luyện chéo. Mặc dù thực hiện những việc như các lớp học giáo dục dành cho người lớn là quan trọng nhưng chỉ những việc đó thôi thì chưa đủ.

Theo ông Tan, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ về những điều khác mà bạn có thể làm để giữ cho bộ não khỏe mạnh, có thể bao gồm ngủ đủ giấc, kiểm soát huyết áp, tập thể dục và không hút thuốc.

Ông Tan nói: “Chúng ta càng có thể rèn luyện chéo khả năng nhận thức của mình thì chúng ta càng có lợi”.

Mặc dù đây là nghiên cứu đầy hứa hẹn và thú vị, nhưng các tác giả nghiên cứu cho biết cần tiến hành các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng để xác định xem liệu có mối liên hệ trực tiếp giữa hai điều này hay không.

Ông Tan lặp lại điều này: “Sự kết hợp không phải là nhân quả. Chúng tôi không thể nói rằng chỉ cần tham gia các lớp giáo dục dành cho người lớn sẽ ngăn bạn khỏi mắc chứng mất trí nhớ, nhưng có vẻ như nó chắc chắn có ích.”