Trẻ bị tay chân miệng nặng được điều trị tích cực thở máy, lọc máu liên tục. Ảnh: BVCC.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), cho biết đơn vị vừa cứu một bé trai V.M.H. mắc tay chân miệng biến chứng nặng, diễn tiến rất nhanh từ sốt thông thường sang suy hô hấp, suy tuần hoàn và tổn thương tim nghiêm trọng chỉ trong vòng 4 ngày.

Theo bệnh sử, trong 3 ngày đầu, trẻ chỉ có biểu hiện sốt, buồn nôn, ói và xuất hiện hồng ban, mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân. Gia đình cho trẻ điều trị tại cơ sở y tế tư, dùng thuốc không rõ loại.

Đến ngày thứ 4, tình trạng trẻ đột ngột chuyển nặng với các biểu hiện sốt cao liên tục, giật mình chới với, trợn mắt, run tay chân, da lạnh và nổi bông (vân tím). Nhận thấy bất thường, gia đình đưa trẻ vào Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cấp cứu.

Thời điểm nhập viện, bệnh nhi trong tình trạng lơ mơ, thở nhanh 46 lần/phút không đều, mạch nhẹ, chi mát, nhịp tim trên 200 lần/phút. Trẻ được chẩn đoán tay chân miệng độ 4. Các xét nghiệm ghi nhận men tim troponin I, CK-MB tăng cao, men gan tăng mức độ trung bình, toan chuyển hóa nặng và lactate máu tăng cao, cho thấy tình trạng suy tuần hoàn và tổn thương tim cấp.

Các bác sĩ nhanh chóng đặt nội khí quản thở máy, chống sốc bằng truyền dịch và thuốc vận mạch theo dõi qua huyết áp động mạch xâm lấn và áp lực tĩnh mạch trung tâm. Trẻ được truyền globulin miễn dịch (IVIG), an thần, hạ sốt tích cực và tiến hành lọc máu liên tục.

"Lúc này tình trạng huyết động không cải thiện", bác sĩ Tiến nói.

Diễn tiến sau đó đặc biệt nguy kịch khi nhịp tim trẻ tăng lên 210–220 lần/phút. Siêu âm tim cho thấy chức năng co bóp giảm nặng, phân suất tống máu chỉ còn 28–32%. Ê-kíp hồi sức đã hội chẩn khẩn và quyết định triển khai kỹ thuật oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể (ECMO) để hỗ trợ hô hấp và tuần hoàn, kết hợp lọc máu liên tục.

Sau gần hai tuần điều trị tích cực, tình trạng bệnh nhi cải thiện rõ rệt, tỉnh táo trở lại, huyết động ổn định. Trẻ được cai ECMO, cai máy thở và tiếp tục theo dõi hồi phục.

Qua trường hợp này, bác sĩ Tiến cảnh báo tay chân miệng có thể diễn tiến rất nhanh và nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Phụ huynh cần đưa trẻ đi khám sớm khi có các dấu hiệu như sốt, loét miệng, nổi ban hoặc bóng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông.

Trẻ cần được đưa đến bệnh viện ngay, kể cả ban đêm, nếu xuất hiện các dấu hiệu nặng như

  • Sốt cao từ 39 độ C trở lên
  • Thở mệt hoặc thở bất thường
  • Giật mình chới với, ói nhiều
  • Quấy khóc bứt rứt
  • Co giật, hôn mê
  • Run tay chân, yếu chi, đi loạng choạng
  • Da nổi bông