Bác sĩ chuyên khoa II Trương Cẩm Trinh, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi đồng Cần Thơ

Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do virus đường ruột gây ra. Hai nhóm tác nhân gây bệnh thường gặp là Coxsackie virus (A16) và Enterovirus 71 (EV71).

Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến nguy hiểm tính mạng nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Các trường hợp biến chứng nặng thường do EV71. Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng, số trường hợp không qua khỏi vì bệnh tay chân miệng chủ yếu là do enterovirus 71 gây ra, nguy hiểm tính mạng phổ biến nhất là nhóm trẻ dưới 3 tuổi (chiếm 75-86% trong tổng số các trường hợp không qua khoit vì bệnh tay chân miệng ở trẻ em).

Bệnh tay chân miệng ở trẻ em có những biểu hiện cần chú ý sau đây:

- Giai đoạn ủ bệnh: 3-7 ngày.

- Giai đoạn khởi phát: Từ 1 đến 2 ngày với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.

- Giai đoạn toàn phát: Có thể kéo dài 3-10 ngày với các triệu chứng điển hình của bệnh:

  • Loét miệng: Vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt
  • Phát ban dạng phỏng nước: Ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất hiếm khi loét hay bội nhiễm
  • Sốt nhẹ. Nếu trẻ sốt cao và nôn nhiều dễ có nguy cơ biến chứng
  • Nôn
  • Biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp thường xuất hiện sớm từ ngày 2 đến ngày 5 của bệnh.

- Giai đoạn lui bệnh: Thường từ 3 đến 5 ngày sau, trẻ hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.

Bệnh tay chân miệng có thể bao gồm các thể lâm sàng:

- Thể tối cấp: Bệnh diễn tiến rất nhanh có các biến chứng nặng như suy tuần hoàn, suy hô hấp, hôn mê dẫn đến nguy hiểm tính mạng trong vòng 24-48 giờ.

- Thể cấp tính với 4 giai đoạn điển hình như trên.

- Thể không điển hình: Dấu hiệu phát ban không rõ ràng hoặc chỉ có loét miệng hoặc chỉ có triệu chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp mà không phát ban và loét miệng. Do đó, khi phát hiện trẻ có những biểu hiện nghi ngờ, phụ huynh cần đưa con đi khám bác sĩ sớm để được điều trị kịp thời và có biện pháp chăm sóc theo dõi hợp lý.