Trung bình một người phụ nữ trải qua 11 đến 13 chu kỳ kinh nguyệt mỗi năm. Theo bà Veronica Lerner, trợ lý giáo sư sản phụ khoa tại Trung tâm y tế Langone NYU (New Yorks, Mỹ), chu kỳ kinh nguyệt trung bình là 28 ngày. Tuy nhiên, nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn rơi vào khoảng 24 đến 31 ngày cũng có thể được coi là bình thường.

Những bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt sẽ là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe của cơ thể. Đôi khi đó cũng có thể là triệu chứng của các bệnh lý liên quan đến buồng trứng, tiền mãn kinh, lạc nội mạc tử cung hoặc hội chứng buồng trứng đa nang…

Nhưng bạn cũng không nên quá lo lắng vì chu kỳ kinh nguyệt không đều có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như chế độ ăn uống không lành mạnh, mất ngủ, căng thẳng kéo dài, hút thuốc, tuổi tác và cân nặng cơ thể.

Yếu tố ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt

Chế độ ăn

Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố trong cơ thể, đây là một trong những “thủ phạm” gây ra bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Một nghiên cứu trong năm 2009 cho thấy, những người có xu hướng tiêu thụ quá nhiều chất xơ có liên quan đến việc giảm nồng độ hormone estrogen và nguy cơ rụng trứng ít hơn gấp 10 lần so với người có chế độ ăn thích hợp.

Theo Boldsky, chế độ ăn quá nhiều chất xơ sẽ làm giảm hoạt động của beta-glucuronidase trong phân, dẫn đến sự giảm tái hấp thu estrogen ở đại tràng.

Tuy nhiên, nồng độ estrogen trong cơ thể quá cao cũng có thể dẫn đến những thay đổi bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Nếu cơ thể áp dụng chế độ ăn quá ít chất béo cũng có thể là nguyên nhân tác động trực tiếp đến kinh nguyệt. Khi cơ thể hấp thụ được một lượng chất béo cần thiết thì sẽ cân bằng được nội tiết tố trong cơ thể.

Du lịch

Du lịch và kinh nguyệt tưởng như không liên quan với nhau nhưng theo các nghiên cứu, bất kỳ loại hình du lịch nào cũng có thể ảnh hưởng đến hai loại hormone chính là melatonin và cortisol. Đây là hai loại hormone giúp kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt.

Tất cả những căng thẳng khi đi du lịch như chuyến bay bị trì hoãn, điều chỉnh lịch trình đến một địa điểm mới… đều có thể làm tăng số lượng cortisol của bạn. Khi mức độ của hai kích thích tố trong cơ thể thay đổi sẽ khiến lịch trình rụng trứng của bạn có thể đến muộn hoặc sớm hơn dự kiến.

Giấc ngủ

Những phụ nữ khó đi vào giấc ngủ, ngủ không ngon giấc sẽ làm tăng khả năng mất cân bằng nội tiết tố, nhiệt độ cơ thể thấp, quá trình rụng trứng bị ức chế. Chất lượng giấc ngủ mỗi đêm có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố sinh sản của bạn bao gồm estrogen, progesterone, hormone luteinizing (LH) và kích thích nang trứng (FSH).

Trung bình, một người phụ nữ cần 8-10 giờ ngủ mỗi đêm để duy trì sự cân bằng nội tiết tố. Leptin là một loại hormone đặc biệt, nó tạo ra mối liên kết giữa chất lượng giấc ngủ và khả năng sinh sản. Do đó, bạn cần có giờ giấc ngủ nghỉ hợp lý để tạo ra lượng leptin thích hợp, tránh làm gián đoạn quá trình giải phóng leptin, gây ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.

Căng thẳng thần kinh

Sự căng thẳng thần kinh sẽ ức chế hoạt động của vùng dưới đồi (hypothalamus), các hormone của vùng dưới đồi đều có cơ quan đích là tuyến yên; kích thích tuyến yên bài tiết hormone.

Tuyến yên là một cơ quan có chức năng kiểm soát tuyến giáp, tuyến thượng thận và buồng trứng, tất cả chúng sẽ phối hợp với nhau để quản lý kích thích tố trong cơ thể. Khi cơ thể gặp căng thẳng kéo dài sẽ dấn đến rối loạn estrogen trong cơ thể, từ đó gây ra rối loạn chức năng buồng trứng, chu kỳ kinh nguyệt.

Hút thuốc

Phụ nữ hút thuốc thường xuyên sẽ bị rút ngắn chu kỳ kinh nguyệt và làm cho kinh nguyệt không đều so với người không hút thuốc. Một nghiên cứu tại Đại học Massachusetts (Mỹ) cho thấy, khi bạn hút thuốc nhiều hơn sẽ gia tăng nguy cơ mắc các hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS). Đó là những hội chứng khó chịu về thể chất lẫn tinh thần xảy ra trước 1-2 tuần trước khi kỳ kinh nguyệt bắt đầu và kết thúc khi bắt đầu hành kinh.

Bên cạnh đó, hút thuốc còn làm giảm lượng oxy có sẵn cho tử cung và hạn chế các hoạt động của mạch máu, khiến các cơn đau khi hành kinh kéo dài hơn.

Tuổi tác

Tuổi tác có tác động lớn đến chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Bé gái tuổi dậy thì và phụ nữ tiền mãn kinh sẽ thường có xu hướng đối diện với các bất thường trong kinh nguyệt nhiều hơn. Theo Phó giáo sư sản khoa tại Penn Medicine (Mỹ), Samatha Butt, đến một độ tuổi nhất định, số lượng trứng trong buồng trứng của sẽ giảm xuống, từ đó gây ra những dấu hiệu bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt.

Cân nặng

Việc tăng hoặc giảm cân nặng cơ thể đều có ảnh hưởng đến quá trình sản xuất kích thích tố, đặc biệt là estrogen và sự hoạt động của vùng dưới đồi. Do đó, sự đều đặn trong chu kỳ kinh nguyệt của bạn cũng bị thay đổi theo.

Tuy nhiên, nếu bạn đã tự xây dựng cho bản thân một lối sống lành mạnh, ăn ngủ đầy đủ, tinh thần thoải mái nhưng vẫn nhận thấy những bất thường trong các ngày hành kinh thì nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để nhận được sự tư vấn kịp thời, tránh những vấn đề liên quan đến bệnh lý nguy hiểm.