Thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ

Thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ chứa tất cả các dưỡng chất như đạm, tinh bột, vitamin và khoáng chất, các yếu tố vi lượng cho bé phát triển khoẻ mạnh, với lượng cần thiết theo nhu cầu từng độ tuổi, đặc biệt là:

• Casein: Là một chất đạm đặc biệt trong sữa mẹ giúp ngăn ngừa tiêu chảy, nhiễm trùng hô hấp, viêm tai và dị ứng.
• Sắt: Tuy sữa bò, sữa bột có nhiều chất sắt hơn trong sữa mẹ nhưng chất sắt trong sữa mẹ giúp trẻ hấp thu dễ dàng hơn.
• DHA: Giúp phát triển trí não và mắt
• Lactase: Giúp thu nhận đường lactose trong sữa mẹ. Chất lactase giúp phát triển não bộ và thần kinh, điều hoà vi khuẩn trong đường ruột.

Sữa mẹ thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của con. Những giọt sữa mẹ đầu tiên được gọi là sữa non (4-5 ngày đầu sau khi sinh) có thành phần khác hơn so với sữa chuyển tiếp (từ ngày thứ 5 đến khoảng 2 tuần sau sinh) hoặc sữa trưởng thành.

Trong mỗi lần cho con bú, những giọt sữa đầu tiên là nước giúp con giảm cơn khát. Sau đó, hàm lượng chất béo và năng lượng tăng dần và cao nhất ở cuối phần cữ bú giúp thoả mãn cơn đói của bé.

10 lợi ích khi nuôi con bằng sữa mẹ

Dạo quanh các diễn đàn cho các mẹ bỉm sữa thì chủ đề nên nuôi con bằng sữa mẹ hay sữa công thức luôn là đề tài được bàn tán sôi nổi. Vậy lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ là gì?

• Tăng cường trí thông minh cho trẻ: Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra lợi ích của sữa mẹ đối với trẻ trong sự phát triển trí tuệ. Các nhà khoa học cho rằng sự gắn kết tình cảm mẹ con trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ có đóng góp vào sự phát triển não bộ.

Tuy nhiên chính những axit béo trong sữa mẹ mới là nhân tố chính giúp tăng cường trí thông minh ở trẻ.

• Giảm nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh: Các nhà khoa học kết luận rằng việc nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong tháng đầu giúp giảm một nửa nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh.
• Giúp bé phát triển hệ thống miễn dịch: Các kháng thể trong sữa mẹ giúp trẻ sơ sinh hình thành hệ thống phòng thủ tự nhiên trong cơ thể nhanh hơn.

Đặc biệt là giai đoạn sáu tháng đầu, nếu được uống sữa mẹ hoàn toàn, bé sẽ ít có nguy cơ bị nhiễm trùng tai, nhiễm trùng dạ dày. Vì tất cả các kháng thể tuyệt vời trong sữa mẹ giúp bé chống chọi lại với môi trường xung quanh nên bé sẽ ít bệnh vặt hơn.

• Bảo vệ trẻ khỏi dị ứng: Trẻ được nuôi bằng sữa công thức có khả năng bị dị ứng đạm trong sữa. Sữa mẹ không có thành phần protein lạ nên không gây dị ứng cho trẻ. Ngoài ra, bú mẹ sẽ làm giảm các nguy cơ về các bệnh dị ứng, chàm và nhiễm trùng tai.
• Giảm nguy cơ thừa cân, béo phì ở trẻ em và vị thành niên: Quá trình nuôi con bằng sữa mẹ lâu dài có tác động đến quá trình phát triển sau này của trẻ. Theo nghiên cứu, những trẻ được nuôi bằng sữa mẹ sẽ ít mắc nguy cơ tiểu đường, béo phì hơn.
• Gia tăng mối quan hệ gắn bó giữa mẹ và bé: Có nhiều thời gian gần gũi tự nhiên đó là yếu tố quan trọng giúp cho sự phát triển hài hoà của bé. Trong quá trình cho con bú, mẹ sẽ cảm nhận được vai trò thiêng liêng làm mẹ của mình, còn bé sẽ được âu yếm, vuốt ve để cảm nhận tình yêu của mẹ dành cho bé.

• Giúp mẹ giảm cân an toàn sau sinh: Cho con bú là một biện pháp giảm cân an toàn mà các mẹ nên áp dụng để lấy lại vóc dáng thon gọn.
• Có lợi cho quá trình phục hồi sau sinh: Cho bé bú sau khi sinh kích thích tử cung co hồi tốt hơn và trở về như cũ. Ngoài ra, khi cho bé bú tuyến yên sẽ tiết ra prolactin là chất ức chế rụng trứng, làm chậm có thai và có kinh sau khi sinh.
• Giảm nguy cơ ung thư vú: Theo các nghiên cứu y khoa, cho con bú có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và ung thư buồng trứng ở giai đoạn tiền mãn kinh.
• Giảm stress sau sinh: Thời gian cho con bú là khoảng thời gian gắn kết tình cảm giữa mẹ và bé, cũng là lúc người mẹ cảm thấy thư giãn nhất. Điều này sẽ hạn chế tình trạng mẹ mắc bệnh trầm cảm sau sinh.
• Tiết kiệm chi phí nuôi con: Nuôi con bằng sữa mẹ bạn sẽ đỡ tốn một khoản chi phí về dụng cụ pha chế, tiền mua sữa, mẹ có thể chủ động cho con bú bất cứ lúc nào. Chỉ cần mẹ ăn uống đủ chất, tinh thần thoải mái là sữa sẽ về đủ để nuôi con.

Nuôi con bằng sữa mẹ đến khi nào là tốt nhất cũng là thắc mắc của rất nhiều chị em. Tổ chức UNICEF, Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế Thế giới khuyên mẹ nên cho con bú trong khoảng 2 năm đầu đời, trong khoảng thời gian này sữa mẹ có đầy đủ chất dinh dưỡng đáp ứng cho nhu cầu phát triển của con.

Bí quyết nuôi con bằng sữa mẹ tốt nhất

Lợi ích nuôi con từ sữa mẹ có thể hơn 10 lợi ích kể trên. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách.

Hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ "nhẹ tênh" các mẹ nên tham khảo áp dụng sau đây:

Cách cho bú

Với những ai lần đầu làm mẹ chắc sẽ không khỏi lúng túng khi cho bé bú. Các bước thực hiện cho bé bú cần lưu ý:

• Tư thế cho con bú: Tùy mẹ có thể nằm hoặc ngồi. Đầu và thân bé phải nằm trên một đường thẳng. Bụng bé áp vào bụng mẹ. Mặt của bé quay vào vú của mẹ, mũi trẻ đối diện với núm vú. Mẹ đỡ toàn bộ cơ thể trẻ.
• Cách cho trẻ ngậm vú: Miệng bé mở rộng, môi dưới hướng ra ngoài, cằm trẻ chạm nhẹ vào vú mẹ, trẻ ngậm núm vú và phần lớn nhũ hoa (phần quầng thâm quanh núm vú) trong miệng. Phần nhũ hoa lộ ra bên trên miệng nhiều hơn bên dưới miệng.

Nếu trẻ không ngậm vú đúng sẽ làm mẹ bị tổn thương vú, tắc tia sữa, sữa về ít, trẻ không bú đủ sữa nên không lên cân... Vì vậy, mẹ và bé hãy cùng học cách điều chỉnh sao cho bé bú đúng cách mới phát huy được hiệu quả của sữa mẹ.

Cách vắt sữa

Ngoài cách cho trẻ bú trực tiếp, mẹ có thể vắt sữa và bảo quản để trẻ bú bằng bình nếu như mẹ quay trở lại công việc hoặc khi mẹ ốm trẻ không thể bú được.

Hiện nay có rất nhiều máy vắt sữa điện mẹ có thể mua về sử dụng vừa tiết kiệm thời gian vừa vắt được lượng sữa nhiều hơn. Trước khi vắt sữa, mẹ nên uống một ly sữa nóng để sữa tiết ra nhiều hơn.

Sữa mẹ sau khi vắt nên bỏ vào túi chuyên dùng, ghi cụ thể giờ, ngày tháng vắt và để vào tủ lạnh. Nếu để ở nhiệt độ thường (26 độ C) thì chỉ để trong vòng 6 giờ, sữa để ngăn mát có thể bảo quản tối đa 48 tiếng. Sữa mẹ bảo quản trong tủ lạnh chuyên dụng có thể trữ được tối đa 6 tháng.

Để rã đông sữa mẹ, mẹ nên hấp cách thuỷ hoặc đặt túi sữa vào bát nước nóng khoảng 40 độ C, không rã đông ở nhiệt độ thường vì làm thế vi khuẩn sẽ tăng lên.

Lắc nhẹ sữa để váng sữa và sữa trộn lẫn nhau, kiểm tra lại nhiệt độ của sữa trước khi cho bé bú.

Chế độ dinh dưỡng cho mẹ

• Bà mẹ ăn uống đầy đủ sẽ có đủ sữa và chất lượng sữa tốt cho con bú.
• Chú ý ăn thêm các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như tôm, cua, cá, trứng, sữa, thịt, đậu đỗ, lạc vừng, rau xanh và quả chín.
• Nên ăn nhiều bữa và ăn nhiều hơn bình thường.
• Uống nhiều nước (1,5 đến 2 lít/ngày) vì cơ thể cần nhiều nước cho sự tiết sữa.
• Không nên ăn các loại thức ăn nhiều gia vị (ớt, tiêu, hành tỏi).
• Không uống rượu, cà phê và hút thuốc lá.
• Chỉ dùng thuốc khi có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.
• Sau 6 tháng tránh thai tự nhiên, người phụ nữ có thể sử dụng một biện pháp tránh thai, nhưng không nên sử dụng thuốc uống tránh thai có Estrogen. Thay vào đó, có thể sử dụng thuốc có Progestogen vì không ảnh hưởng tới quá trình tạo sữa.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho trẻ trong những năm tháng đầu đời. Để phát huy tối đa được những lợi ích nuôi con bằng sữa mẹ, mẹ nhớ thực hiện chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học cũng như học cách nuôi con bằng sữa mẹ sao cho đúng cách nhất.