Tuần khủng hoảng trẻ sơ sinh hay còn gọi là Wonder Week là một thuật ngữ dùng để chỉ các giai đoạn một đứa trẻ sơ sinh hình thành những kỹ năng khi bước vào đời. Biểu hiện thường thấy của những tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh là các bé sẽ có biểu hiện “khó ở” như quấy khóc về đêm, chán ăn, bám mẹ nhiều hơn. Đây là vấn đề làm cho nhiều bà mẹ lần đầu có con cảm thấy lo lắng, stress vì không rõ lý do nào dẫn đến những thay đổi đột ngột của con mình.
1. Tuần khủng hoảng ở trẻ sơ sinh là gì?
Tuần khủng hoảng trẻ sơ sinh hay còn gọi là The Wonder Week được đưa ra bởi nhà khoa học Frans Plooij và Hetty van de Rijt, xuất hiện lần đầu tiên trong cuốn sách có tên “The Wonder Week”, kể từ đó đây là các ấn phẩm luôn được các bậc phụ huynh quan tâm và yêu thích.
Trong cuốn sách cũng chỉ ra các tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh là những giai đoạn mà con bạn được học thêm các kỹ năng mới cũng như phát triển trí tuệ đỉnh cao ở thời điểm 2 năm đầu đời. Ngoài ra, trong giai đoạn khủng hoảng trẻ sơ sinh, trẻ cũng xuất hiện các triệu chứng như “khó chiều, khó ở”, thường thấy nhất là các bé hay quấy khóc, ban đêm ngủ ít dẫn đến chất lượng giấc ngủ suy giảm, kèm theo biếng ăn, bám mẹ nhiều hơn.
Thật may là các biểu hiện trên sẽ biến mất sau khi trẻ hoàn thành quá trình học hỏi một hay nhiều kỹ năng mới. Lúc này, con bạn sẽ trở lại thói quen sinh hoạt như thường lệ hoặc chuyển sang một nếp sinh hoạt mới. Vì thế, thay vì lo lắng thì cha mẹ nên hỗ trợ con mình trong quá trình học hỏi, tiếp nhận các kỹ năng mới để chúng được diễn ra nhanh chóng và tốt đẹp hơn.
2. Những biểu hiện của trẻ trong tuần khủng hoảng trẻ sơ sinh
Dưới đây là các biểu hiện giúp cha mẹ dễ dàng nhận ra con mình đang trong tuần Wonder Week:
- Tâm trạng của trẻ không ổn định, có thể đang vui thì chuyển sang cáu giận hoặc ngược lại.
- Trẻ hay khóc nhiều và ỉ ôi đòi ẵm.
- Có cách cư xử, hành động ngọt ngào khác lạ với cha mẹ.
- Bé có xu hướng muốn cha mẹ dành nhiều thời gian chơi với mình hơn.
Các cơn cáu gắt xuất hiện nhiều hơn kèm theo la hét bất chợt.
- Quậy phá hoặc nghịch ngợm hơn.
- Xuất hiện tình trạng ganh tị khi cha mẹ quan tâm đến những đứa trẻ khác.
- Bé có biểu hiện rụt rè với người lạ (mặc dù trước đây không có)
- Trẻ sơ sinh sẽ ngủ ít, khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc, thường xuyên quấy khóc giữa đêm.
- Ăn ít, biếng ăn, khó ăn ngon miệng.
- Có bé sẽ mút tay nhiều hơn.
- Những trẻ lớn thỉnh thoảng ngồi yên một chỗ, nghĩ ngợi vu vơ.
- Trẻ có xu hướng tìm kiếm một vật gì đó để ôm ngủ nếu không có bố mẹ ngủ cùng.
- Xuất hiện triệu chứng ngủ mơ nhiều hơn.
3. Lịch tuần khủng hoảng của bé sơ sinh các mẹ nên biết
Theo các số liệu đã được công bố thì phần lớn trẻ nhỏ trong thời kỳ 2 năm đầu đời sẽ có 10 giai đoạn xuất hiện khủng hoảng. Tuy nhiên, những giai đoạn này sẽ không giống nhau ở từng bé và còn phụ thuộc vào thể trạng, sự phát triển cũng như môi trường sống của trẻ.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 5 tuần tuổi
Đây là thời điểm trẻ có những chuyển biến mạnh ở các giác quan. Tuần thứ 5 thì quá trình trao đổi chất sẽ có xu hướng phát triển mạnh mẽ ở trẻ, sau khi đầy tháng con bạn sẽ càng trở nên khó chiều hơn.
Đa số các bé sẽ học hỏi một hoặc nhiều kỹ năng. Vì thế, các bà mẹ hay truyền tai nhau rằng “Khi ra tháng, trẻ sơ sinh sẽ quấy khóc, ngủ ít hơn”. Mặc dù vậy, chỉ cần vượt qua Wonder Week đầu tiên này, con bạn sẽ học hỏi được kỹ năng tập trung sự chú ý vào mọi vật nhiều hơn, đặc biệt là những vật thể có màu sắc nổi bật, đồng thời các bé cũng sẽ muốn chạm chúng, khứu giác cũng sẽ nhạy cảm hơn với mùi hương và bắt đầu cười nhiều.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 8 tuần tuổi
Sau giai đoạn lười bú, quấy khóc và ngủ ít thì ở tuần khủng hoảng thứ 2, con bạn sẽ trở nên cứng cáp hơn, phần đầu biết cân bằng tốt hơn, trẻ cũng có xu hướng thường quay đầu về phía có âm thanh lạ, hay quan tâm đến các món đồ chơi, biết quan sát và khám phá các bộ phận trên cơ thể người đối diện, tự làm ra những tiếng gầm gừ nhỏ.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 12 tuần tuổi
12 tuần tuổi được xem là thời điểm có nhiều chuyển biến lớn trong việc hình thành các kỹ năng và nhận thức của bé. Con bạn sẽ biết lật sấp, lật ngửa, lẫy, dễ cười hơn, biết ngóc đầu và chú ý đến những âm thanh lạ.
Cùng với sự phát triển về nhận thức thì các mẹ sẽ phải đối mặt với khả năng trẻ sẽ bỏ ăn, quấy khóc, thức đêm không chịu ngủ.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 19 tuần tuổi
Đây là lúc các trẻ sẽ biết cầm nắm đồ vật đưa chúng vào miệng hoặc mút tay, tự đẩy ti ra sau khi bú no hay nhìn theo hướng có bố mẹ.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 26 tuần tuổi
Đây là thời điểm con bạn sẽ học được kỹ năng cầm nắm đồ vật chặt hơn, ngồi dậy hoặc biết nhổm người, xác định được khoảng cách phát triển và cười to hơn. Ở giai đoạn này, các bé sẽ khiến cha mẹ mệt mỏi vì những thay đổi bất thường của con.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 37 tuần tuổi
Đây được xem là thời điểm vàng mang tính bước ngoặt của trẻ sơ sinh, giúp bé có được khả năng phân biệt nhiều thứ.
Đồng thời các vấn đề rắc rối như chán ăn, bám mẹ, quấy khóc cũng dần biến mất, trẻ sẽ có thể hiểu được một số từ ngữ, biết thể hiện tâm trạng hay học theo các hành động của người lớn, con bạn cũng có thể cảm nhạc và đung đưa theo điệu nhạc, bắt đầu tập bò và muốn chơi trò chơi.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 46 tuần tuổi
Bé có thể bắt đầu học các từ ngữ đơn giản ở giai đoạn này, chúng sẽ hiểu trình tự, trả lời được vài câu hỏi ngắn, biết nhìn chăm chú vào món đồ mình muốn, cũng có trẻ thông minh có thể xếp chồng đồ vật lên nhau.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 55 tuần tuổi
Thật mừng là các biểu hiện “khó chiều” ở tuần thứ 8 sẽ biến mất, con bạn sẽ học được kỹ năng thích vẽ, đi chập chững, cầm đồ vật đưa ra xa, tự mặc hoặc cởi quần áo.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 64 tuần tuổi
Bé sẽ học được kỹ năng pha trò, bắt chước biểu cảm hoặc hành động của người khác, biết nũng nịu với mẹ.
+ Khủng hoảng ở giai đoạn 75 tuần tuổi
Ở thời điểm 20 tháng tuổi, con bạn đã tương đối hoàn thiện các kỹ năng căn bản như đi, chạy nhảy, thay đổi hành vi cũng như biết xâu chuỗi những sự kiện lại thành hệ thống.
Tuần khủng hoảng cuối cùng được nhận định là bước phát triển rất quan trọng để các bé bắt đầu phát triển về tính đồng cảm, bộc lộ tính cách và kỹ năng phát triển ngôn ngữ ở từng trẻ.
4. Bạn cần làm gì khi con trong tuần khủng hoảng?
Tuần khủng hoảng ở trẻ sơ sinh là thời điểm mà bất kỳ đứa trẻ nào cũng phải trải qua, do đó các bậc phụ huynh cũng không cần quá lo lắng. Hãy hỗ trợ con bạn một cách tốt nhất để bé phát triển các kỹ năng toàn diện, cùng con vượt qua tuần khủng hoảng một cách tốt nhất.
- Buổi tối, cha mẹ nên cho trẻ ngủ sớm hơn bình thường từ 30 – 40 phút. Giảm bớt 1 buổi ngủ trong ngày.
- Ở các tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh, cha mẹ không nên ép con ăn, tránh trường hợp gây ra chứng biếng ăn do tâm lý sợ hãi. Hãy kiên trì đợi đến khi bé đói và muốn ăn thì mới cho ăn.
- Khi con khó chịu hoặc quấy khóc, cha mẹ có thể làm những hoạt động mà bé thích nhất, massage cho bé, dẫn bé ra công viên vui chơi hoặc cho trẻ nghịch nước.
- Cha mẹ cũng nên dành nhiều thời gian quan tâm bé, cùng con chơi các trò chơi giúp phát triển các kỹ năng mà con bạn đang học. Thể hiện sự yêu thương nhiều hơn với trẻ.
Tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh là một giai đoạn của đời người nên nó không phải là bệnh lý. Vì thế, cha mẹ hãy là người đồng hành cùng sự phát triển của con, hỗ trợ bé nhiều hơn trong quá trình học hỏi các kỹ năng. Đây sẽ là khoảng thời gian “quý giá” để chứng kiến những sự thay đổi của con bạn qua từng giai đoạn trưởng thành.
