Từ tháng 2/2025, giới chức Trung Quốc triển khai một chiến dịch quy mô lớn nhằm “làm sạch môi trường mạng”, trong đó đặc biệt nhắm vào các tác phẩm văn học mạng có yếu tố tình dục, đặc biệt là thể loại đam mỹ – dòng truyện mô tả các mối quan hệ đồng tính nam, thường do phụ nữ viết và hướng tới độc giả nữ.
Theo Daily Mail, ít nhất 30 tác giả đều trong độ tuổi từ 20 đến đầu 30 đã bị bắt giữ. Nhiều người là sinh viên đại học hoặc giáo viên trẻ đến từ các tỉnh như An Huy, Cam Túc và Trùng Khánh. Phần lớn họ đăng tải truyện trên Haitian Literature City, một nền tảng có máy chủ tại Đài Loan chuyên xuất bản đam mỹ. Trang web này bị kiểm duyệt tại Trung Quốc và chỉ có thể truy cập thông qua phần mềm mạng riêng ảo (VPN).
Đam mỹ bắt nguồn từ thể loại “boys’ love” (BL) của Nhật Bản, từng phát triển mạnh mẽ tại Trung Quốc trong thập niên 2000 và trở thành dòng văn học mạng phổ biến. Với cấu trúc câu chuyện thường xoay quanh hai nhân vật nam, thể loại này được độc giả nữ yêu thích vì mang lại không gian tưởng tượng mới, thoát khỏi định kiến giới truyền thống.
Tuy nhiên, khi ngày càng phổ biến, đam mỹ rơi vào tầm ngắm của các chiến dịch kiểm duyệt. Truyền thông nhà nước Trung Quốc cáo buộc thể loại này là “tục tĩu, lệch lạc”, có thể “làm biến dạng nhận thức giới tính của giới trẻ”.
Theo luật hình sự Trung Quốc, những người “sản xuất và phát tán tài liệu khiêu dâm để trục lợi” có thể bị phạt tù tới 10 năm, thâm chí chung thân. Một số tác giả bị phát hiện thu được từ 20.000 đến hơn 150.000 tệ (tương đương 70 đến hơn 500 triệu đồng), phải nộp phạt gấp đôi số tiền đã kiếm được. Một tác giả nổi tiếng với bút danh Yun Jian bị kết án 4,5 năm tù sau khi thu nhập hơn 1,8 triệu tệ (~6 tỷ đồng) từ truyện đam mỹ.
Chiến dịch trấn áp này gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ trên mạng xã hội Trung Quốc. Hashtag #AuthorsArrested từng đứng top xu hướng trên Weibo trước khi bị kiểm duyệt. Nhiều người so sánh một số tội phạm hiếp dâm nhận án nhẹ hơn so với các tác giả viết truyện đam mỹ.
Một người dùng viết: “Tình dục có thật sự là điều đáng xấu hổ? Hay chỉ vì nó không đúng với chuẩn mực mà nhà nước muốn áp đặt?”
Giới luật sư và học giả tại Trung Quốc cũng kêu gọi rà soát lại các điều luật hình sự liên quan đến nội dung khiêu dâm, cho rằng chúng đang lỗi thời và dễ bị lạm dụng để đàn áp tự do sáng tạo.
Trung Quốc thường xuyên mở các chiến dịch truy quét nội dung bị coi là "phi đạo đức" từ các tài khoản mạng xã hội liên quan đến cộng đồng LGBTQ+ cho tới những người sáng tạo nội dung có ảnh hưởng trên mạng xã hội, bị cho là "thô tục" hay "khoe khoang sự giàu có". Cuối năm 2024, 50 nhà văn có tác phẩm lưu trữ trên trang web Haitang Literature City bị truy tố về tội sản xuất và phân phối tài liệu khiêu dâm.
Chiến dịch truy quét lần này là một phần trong chiến lược “Internet Clean-Up” của chính quyền Trung Quốc nhằm siết chặt không gian mạng và định hướng đạo đức giới trẻ. Đáng chú ý, nó diễn ra trong bối cảnh nước này đang đối mặt với tỷ lệ sinh thấp kỷ lục và nhà nước kêu gọi phụ nữ kết hôn, sinh con nhiều hơn.
Theo các nhà phân tích, đam mỹ bị quy chụp là đe dọa hình ảnh nữ giới truyền thống và làm giảm khát vọng lập gia đình, sinh con, điều mà chính quyền coi là nguy cơ đối với an ninh xã hội trong tương lai.
