Những ngày qua, cộng đồng mạng dậy sóng với những clip lệch chuẩn, có phần "biến thái" và clip xúc phạm người lớn tuổi của Tiktoker Nờ Ô Nô. Mặc dù sau đó, trang Tiktok có hơn 668.000 lượt theo dõi đã bị khóa vĩnh viễn và Tiktoker Nờ Ô Nô đã bị phạt hành chính 7,5 triệu đồng nhưng câu chuyện về rác văn hóa thì vẫn là một điều rất đáng bàn, đáng ngẫm.
Tiktoker Nờ Ô Nô và lời cảnh báo đối với "rác văn hóa"
Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long bày tỏ với Dân Việt rằng, việc Tiktoker Nờ Ô Nô bị xử phạt và trang Tiktok này bị khóa vĩnh viễn phải được xem là một "chiến công" của dân mạng. Nhờ có sự lên tiếng mạnh mẽ từ cư dân mạng, đặc biệt là các bạn trẻ Genz nên "trật tự đã được lập lại".
"Các bạn trẻ đã thể hiện được hình ảnh của một thế hệ đầy trách nhiệm với cộng đồng. Sau đó chúng ta cũng cần cảm ơn báo chí. Các anh chị phóng viên khắp nơi đã phát đi một thông điệp rất rõ ràng "Không chấp nhận thở chung một bầu không khí cùng những kẻ xấu". Nếu không có các bạn Genz và báo chí, Tiktok không bao giờ thấy các clip của Nờ Ô Nô là "bẩn", là đang vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng".
Chuyên gia này phân tích rằng, ngay khi các clip "bẩn" của Tiktoker Nờ Ô Nô xuất hiện trên mạng, nhiều người đã nghi ngờ Tiktoker này và ê-kíp chủ ý dàn dựng ra một chiêu trò câu views bất chấp. Tuy nhiên, khi nhiều cư dân mạng báo cáo vi phạm đến Tiktok thì nhận được phản hồi "clip này không vi phạm chính sách của chúng tôi". Và vì thế mà Tiktoker này quá tự tin vào việc "không vi phạm chính sách cộng đồng" nên đã đăng đàn thách thức và tuyên bố "chúng mày sẽ không bao giờ tẩy chay được Nô ờ nô". Tuy nhiên, cái gì đi ngược lại giá chân giá trị đều phải trả giá đắt. Việc khóa tài khoản vĩnh viễn và bị dân mạng tẩy chay khiến cho Tiktoker Nờ Ô Nô lĩnh một bài học nhớ đời và đắt giá.
Chia sẻ với Dân Việt, PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng, việc công chúng có những phản ứng dữ dội đối với những hành vi lệch chuẩn, không phù hợp hay rác văn hóa trên môi trường mạng là một tín hiệu tích cực, xuất phát một phần từ nhừng nỗ lực xây dựng môi trường mạng trong sạch, lành mạnh đã được các cơ quan thực hiện trong thời gian gần đây.
Theo PGS. TS Bùi Hoài Sơn, từ sự việc của Tiktoker Nờ Ô Nô, bài học rút ra ở đây là khi hành động đi ngược với những giá trị văn hóa hướng con người đến chân – thiện - mỹ thì sẽ không thể tồn tại lâu dài. Việc TikToker Nờ Ô Nô coi thường những giá trị, chuẩn mực đạo đức, câu kéo sự quan tâm bằng những chiêu trò phản cảm, thể hiện sự coi thường người khác, đặc biệt là những người yếu thế trong xã hội, không chỉ khiến dư luận phẫn nộ, làm vẩn đục môi trường văn hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nỗ lực xây dựng hình ảnh con người, văn hóa Việt Nam, mà còn làm mất hình ảnh của chính Tiktoker Nờ Ô Nô này.
"Nếu chúng ta tạo ra sự quan tâm của mọi người bằng những hình ảnh đẹp, hành động truyền cảm hứng thì việc xây dựng thương hiệu của chúng ta mới bền vững bởi nó xuất phát từ chính trái tim, với sự yêu thương, tôn trọng của công chúng. Đối với cơ quan quản lý Nhà nước, tôi cho rằng, chúng ta cần có hành động nhanh chóng, dứt khoát, với biện pháp xử lý mang tính răn đe, từ tăng cường nhận thức, luật pháp đến cấm sóng để tạo niềm tin cho công chúng về một xã hội hướng thiện, thượng tôn pháp luật, cho dù sự vi phạm đó có đến từ đâu (trên môi trường mạng) và với ai (vô danh hay nổi tiếng), từ đó dẫn dắt, hình thành dư luận xã hội phù hợp đối với quá trình phát triển nhân cách đạo đức của mỗi cá nhân và toàn xã hội".
Việc tạo ra các nội dung xấu, độc… là đang đầu độc tinh thần toàn xã hội
PGS.TS Bùi Hoài Sơn cũng nhấn mạnh rằng, hiện nay, thị trường giải trí nói chung hay việc sáng tạo nội dung trên mạng xã hội như Tiktok, YouTube, Facebook… mang tính cạnh tranh rất cao. Để thu hút lượng người xem, nhiều người sáng tạo nội dung như cho Tiktok, YouTube, Facebook... tìm nhiều cách khác nhau để tạp nội dung hấp dẫn. Vì thế, chúng ta thấy nội dung trên các mạng xã hội giờ đây đa dạng và phong phú hơn rất nhiều, trong đó có cả những thông tin tích cực và tiêu cực, tốt và xấu, "sạch" và "bẩn"… đối với sự phát triển nhân cách con người và với toàn xã hội.
Đặc biệt, những nội dung bất chấp các nguyên tắc đạo đức xã hội để tăng lượng quan tâm, thu hút người xem đang để lại rất nhiều hệ lụy đối với văn hóa của mỗi cá nhân cũng như toàn xã hội. Khi con người, đặc biệt là các bạn trẻ, tiếp xúc với những thông tin độc hại, ban đầu có thể chỉ là giải trí, xem cho vui, nhưng dần dần, những thông tin đó gây hại cho nhận thức của mỗi người, khiến họ suy nghĩ tiêu cực nhiều hơn về xã hội, và từ đó dễ có những hành động tiêu cực hơn.
Vì thế, các nhà tâm lý học vẫn nhấn mạnh rằng: "Hãy cẩn trọng với suy nghĩ của bạn vì suy nghĩ sẽ biến thành lời nói, hãy cẩn trọng với lời nói của bạn vì lời nói sẽ sinh ra hành vi, hãy cẩn trọng với hành vi của bạn vì hành vi sẽ hình thành thói quen, hãy cẩn trọng với thói quen của bạn vì thói quan sẽ hình thành tính cách, hãy cẩn trọng với tính cách của bạn vì tính cách sẽ sinh ra số phận".
"Việc tạo ra các nội dung xấu, độc, không phù hợp với đạo đức xã hội chính là một cách làm đi ngược lại với tôn chỉ xây dựng văn hóa, xã hội lành mạnh của chúng ta, đầu độc tinh thần của mọi người, đặc biệt là giới trẻ khi họ đang trong quá trình hoàn thiện nhân cách đạo đức và gặp những khó khăn nhất định trong bối cảnh việc xây dựng hệ giá trị trong xã hội đang có những lúng túng nhất định.
Chính vì thế, việc khán giả tỏ rõ chính kiến, thái độ đối với những nghệ sỹ, người nổi tiếng có hành vi lệch chuẩn là những tín hiệu hết sức tích cực trong quá trình chúng ta xây dựng văn hóa sử dụng mạng xã hội.
Thay vì một thái độ bàng quan, hời hợt, coi nhẹ tác động tiêu cực của Internet, giờ đây rất nhiều người sử dụng đã có một thái độ kiên quyết với những lệch chuẩn trên môi trường mạng. Điều này cho thấy chúng ta đã rất nghiêm túc và thực sự phản ứng chủ động với những điều không phù hợp trên môi trường ấy, không để chúng lây lan ra ngoài xã hội.
Đây cũng là kết quả của một quá trình nhận thức khi chúng ta chứng kiến rất nhiều hệ lụy của cuộc đời thực bắt nguồn từ những rắc rối, sai lệch đến từ môi trường mạng. Giờ đây, điều chúng ta cần làm là cùng nhau chung sức, chung lòng đấu tranh với những điều xấu xa, lệch chuẩn ấy. Việc các bạn trẻ tiên phong phản đối những thông tin xấu, độc trên mạng càng ch chúng ta thấy một niềm tin về quy luật cái thiện luôn chiến thắng cái ác, chính nghĩa luôn chiến thắng phi nghĩa. Một khi chúng ta ý thức được tác hại của những thông tin như vậy, chúng ta sẽ tạo ra những hành động, dư luận xã hội phản đối cái xấu, đề cao cái tốt", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh thêm.
