Tết Đoan Ngọ còn có một cái tên gọi rất bình dân, dễ nhớ được người dân đặt cho là “Ăn Mùng Năm”. Vào những ngày này, con cái đi học, làm xa hay trở về cùng gia đình đón Tết giữa năm, cũng mang ý nghĩa đoàn tụ gia đình như Tết Nguyên Đán. Tuy nhiên, “Ăn Mùng Năm” khá đơn giản hơn Tết lớn cuối năm là gia đình cúng lễ gia tiên, có thể cúng chay hoặc mặn, khấn vái cầu bình an cũng như cảm tạ tổ tiên đã phù hộ trong nửa năm qua.

Bất cứ cái Tết nào ở Việt Nam cũng có một thông tục gắn liền rất hay và độc đáo, nếu bỏ qua thì thật là đáng tiếc. Văn hóa là một điều gì đó rất tuyệt vời để lại cho đời sau thừa hưởng và tiếp nối. Về sau này giữa cuộc sống hiện đại bận rộn, người ta đã rút gọn lại các thủ tục, vẫn giữ lại cách bày biện mâm cúng, khấn vái và thắp hương. Do đó, bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý nghĩa cũng như những thông lệ người xưa hay dùng.

Tết Đoan Ngọ nên làm gì?

- Trong tết này, các gia đình có làm lễ cúng gia tiên, cỗ cúng có cả chay lẫn mặn. Các chàng rể phải sắm quà biếu bố-mẹ vợ nhân tết mồng năm, trong đó thường có mấy thứ: Ngỗng, dưa hấu, hoặc đậu xanh đường cát. Học trò cũng đến tết thầy, lễ vật tuỳ tâm, đại thể cũng như trên.

- Ở một số vùng quê, vào giờ Ngọ (12 giờ trưa) ngày mồng 5 tháng 5, nhiều người còn đi hái lá làm thuốc, vì tin rằng lá hái trong giờ phút này dù chỉ là các lá thông thường như lá chanh, lá bưởi, kinh giới, tía tô, ngải cứu, sen vồng…, đều trở nên công hiệu hơn rất nhiều.

- Sáng sớm ngày mồng 5, người ta cho trẻ ăn hoa quả, rượu nếp, trứng luộc, kê, bánh đa, mận, muỗm, dưa hấu, uống nước dừa... bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để giết sâu bọ. Người lớn thì uống rượu hòa ít tam thần đơn hoặc bôi phẩm hồng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để trừ trùng.

- Trẻ em giết sâu bọ xong khi còn ngồi trên giường, rồi rửa mặt mũi, chân tay xong bắt đầu nhuộm móng tay móng chân, đeo chỉ ngũ sắc. Em gái đến độ tuổi xâu lỗ tai cũng chọn ngày này mà xâu.

- Nhiều người mua bùa chỉ đeo cho trẻ con. Bùa kết bằng chỉ ngũ sắc, kết theo hình hoa sen, quả đào, quả ớt... Lại may áo lụa mang đến các cửa chùa, cửa tĩnh in dấu vẽ bùa rồi mặc cho trẻ, có ý trừ ma tà cho khỏi quấy.

- Tục hái thuốc mồng 5 cũng bắt đầu từ giờ Ngọ, đó là giờ có Dương khí tốt nhất trong cả năm, lá cây cỏ thu hái được trong giờ đó có tác dụng chữa bệnh tốt, nhất là các chứng ngoại cảm, các chứng âm hư.

- Bên cạnh đó cũng vào giờ Ngọ (12 giờ trưa) ngày mồng 5 tháng 5, nhiều người ra sân nhìn lên mặt trời bằng mắt trần và nháy mắt 7 lần (đối với nam), nháy mắt 9 lần (đối với nữ) để quanh năm không bị bệnh đỏ mắt.

- Nhiều người đi lấy lá ngải cứu, năm nào thì kết hình con thú năm ấy như năm Tý thì kết con chuột, năm Sửu kết con trâu, năm Dần kết con hổ... treo ở giữa cửa, để trừ ma quỷ và về sau ai có bệnh đau bụng thì dùng làm thuốc sắc uống.

Những kiêng kỵ trong ngày Tết Đoan Ngọ

- Tuyệt đối không để rơi hay mất tiền: Trong ngày tết Đoan Ngọ, dù đi đâu hay làm gì bạn cũng nên thận trọng trong việc bảo vệ tài sản, tiền bạc của mình. Nhiều người Việt quan niệm rằng, nếu để mất của cải trong ngày này thì chẳng khác gì bạn làm rơi mất tài lộc.

- Không nên dừng chân ở nơi âm u, nhiều tà khí: Trong ngày tết Đoan Ngọ, nếu đi khỏi nhà thì nên tránh dừng chân ở những nơi âm u, nhiều tà khí như ở bệnh viện, tang lễ, nghĩa trang vì những nơi này có nguồn âm khí nặng, dễ chiêu bệnh tật, ảnh hưởng đến sức khỏe.

- Không nên để giày dép lộn xộn: Theo quan niệm dân gian cho rằng, giày dép trong tiếng Hán đồng âm với từ "tà" (tà khí), vì thế nếu để giày dép lộn xộn, lung tung sẽ rất dễ chiêu dụ tà khí. Bạn phải để mũi giày hướng ra ngoài, nếu quay vào nhà thì cũng giống như việc dẫn tà khí vào nhà, ảnh hưởng đến tài lộc, tình duyên của những người trong gia đình.

- Không nên soi gương sau 12h đêm: Sau 12h đêm là khoảng thời gian âm giới hoạt động mạnh nhất. Vì thế sau 12h đêm bạn không nên đứng soi gương hay chụp ảnh, điều đó rất dễ chiêu âm khí. Hơn nữa, soi gương vào thời điểm này cũng không tốt cho sức khỏe, dễ dẫn đến những hiện tượng kỳ dị.

- Tránh mua đồ lưu niệm trong ngày Tết Đoan Ngọ: Trong ngày tết Đoan Ngọ, nếu như gia đình bạn có dịp đi du lịch đến những vùng miền khác thì nên tránh mua những vật lưu niệm khi chưa tìm hiểu kỹ. Mọi vật đều chứa linh khí, nếu là linh khí tốt sẽ mang lại may mắn, tài lộc cho chủ nhân nhưng nếu là linh khí không tốt thì ắt sẽ mang lại những điều xui xẻo. Vì thế, trước khi mua đồ lưu niệm, hãy tìm hiểu kỹ để tránh vướng phải những sai lầm.

Quan niệm của người Việt Nam là có kiêng có lành. Khi bạn hiểu rõ các thông lệ và những điều cấm kị sẽ giúp bạn tránh được những xui rủi trong cuộc sống.

*Bài viết chỉ mang tính tham khảo!

Nguồn: Tổng hợp