Chị Lan, nhân viên bán thuốc ở nhà thuốc trong ngõ nhỏ trên đường Phan Kế Bính (Quận Ba Đình) ngay sát trường THCS, THPT cho biết thường xuyên bán thuốc tránh thai khẩn cấp cho các bạn trẻ.
Điều đáng lo ngại mà người phụ nữ này cho biết là khách hàng tuổi teen thường rất vội vàng khi mua thuốc. Các em còn ngại ngần, thậm chí “sợ lộ” nên thường mua rất nhanh và dời đi cũng nhanh không kém.
Chính vì thế, nhiều lúc chị Lan muốn tư vấn, cảnh báo cho các con về tác dụng phụ, về việc lạm dụng quá nhiều loại thuốc này sẽ gây hậu quả ra sao nhưng không có cơ hội.
“Có những khách hàng tôi quen mặt, dù các con đeo khẩu trang. Thậm chí có bé tạt vào mua 3-4 lần/tháng. Nên nhiều trường hợp tôi phải nói hết hàng”, chị Lan kể.
Được biết với giá thành khá rẻ dao động từ 12.000- 40.000 đồng/viên/ tuỳ loại lại không phải thuốc kê đơn nên nhiều em học sinh mua thuốc tránh thai khẩn cấp dễ như… mua kẹo.
Tình trạng lạm dụng thuốc dẫn đến việc nhiều phòng khám ghi nhận trẻ vị thành niên đến khám và điều trị vì hậu quả của loại thuốc này.
Mang vẻ mặt lạnh như tiền, chị Hương (Tây Hồ) đưa con đến bệnh viện khám. Chỉ chờ bác sĩ hỏi lý do, người mẹ này đã lập tức xả ra cả tràng. Cô con gái 14 tuổi ngồi bên cạnh chỉ biết cúi gằm mặt lí nhí kể bị rong kimh.
Nguyên nhân của tình trạng này là do cô bé đã dùng thuốc tránh thai khẩn cấp tới 4 viên vào tháng trước. Kỳ kinh lần này, cô rong kinh mãi không hết. Lúc này cô mới sợ hãi nói với mẹ.
Chia sẻ với phóng viên, Bác sĩ sản khoa Lê Thị Kim Dung (Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp, cơ sở Thái Hà) cho biết, cơ chế tránh thai của thuốc là dùng lượng nội tiết liều cao để làm rối loạn quá trình rụng trứng trong cơ thể phụ nữ để tránh thai.
Đáng ngại là, BS Lê Kim Dung còn cho biết, các cặp tình nhân tuổi teen thiếu hiểu biết còn dùng thuốc thường xuyên, thay thế… bao cao su.
“Đây là một xu hướng hết sức nguy hiểm. Các tác dụng phụ có thể xảy ra ngay khi dùng thuốc như buồn nôn, chóng mặt, xuất huyết đột ngột hoặc kéo dài dẫn tới mất máu”, BS Kim Dung cảnh báo.
Ngoài ra, nếu sử dụng thuốc nhiều lần, sẽ làm cho thuốc “nhờn” mất tác dụng. Vì thế có hai hậu quả thường gặp của lạm dụng thuốc là dùng thuốc mà vẫn có thai, hoặc bị rối loạn kinh nguyệt do dùng thuốc quá nhiều.
Theo các bác sĩ, hiệu quả thực tế của thuốc chỉ đạt 75%, nếu dùng càng nhiều lần thì hiệu quả trong những lần sau càng giảm. Một nguyên nhân khác gây giảm hiệu quả thuốc là uống thuốc sau quan hệ quá 72 giờ, hoặc bị nôn mà không uống bù, dùng đồng thời với một số loại kháng sinh hay thuốc ngủ.
Nhiều bạn trẻ lo sợ có thai ngoài ý muốn, lại “quan hệ” thường xuyên, dùng thuốc này quá nhiều, về lâu dài sẽ gây hạn chế sự rụng trứng, dùng quá liều còn khiến teo niêm mạc tử cung, trứng không làm tổ được, dẫn tới vô sinh.
Theo nghiên cứu của Alain Weill trong tạp chí BMJ 2016, trong số 100.000 phụ nữ sử dụng viên tránh thai trong một năm, ước tính có 33 phụ nữ sẽ bị thuyên tắc phổi.
Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp, theo khuyến cáo không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong 1 chu kỳ kinh nguyệt.
Các bác sĩ sản khoa nhấn mạnh khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể xảy ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, không nên lạm dụng thuốc quá nhiều, chỉ nên dùng trong các trường hợp thật sự cần thiết.
