1. Phụ nữ mang thai không được chủ quan khi bị sốt xuất huyết
Theo các chuyên gia bệnh truyền nhiễm, bệnh sốt xuất huyết thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục. Khi có dấu hiệu mắc sốt xuất huyết, bệnh nhân cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm chẩn đoán chính xác để được hướng dẫn theo dõi, chăm sóc đúng cách.
Người bệnh không nên chủ quan, trong giai đoạn đầu khi có biểu hiện sốt chủ yếu tìm cách hạ sốt, khi ngắt sốt thì chủ quan nghĩ bệnh đã giảm dẫn đến nhiều trường hợp bị xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng… mới đi khám.
Việc khám và điều trị muộn rất nguy hiểm, bởi giai đoạn sau sốt (từ ngày 3-7 ngày), bệnh bắt đầu diễn biến nặng, tiểu cầu suy giảm có thể xuất hiện tình trạng xuất huyết niêm mạc (chảy máu mũi, miệng, mắt…). Trường hợp nặng có thể xuất huyết nội tạng, xuất huyết tiêu hóa… Đặc biệt bệnh nhân có rối loạn đông máu, người có bệnh nền rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Đối với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết khi mang thai là tình trạng nguy hiểm cần được theo dõi và xử lý kịp thời đúng cách để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và con. Vì khi mang thai, virus gây bệnh sốt xuất huyết có khả năng gây bệnh nặng hơn do sức đề kháng yếu và quá trình theo dõi, điều trị bệnh nhân có thai có phần khó khăn hơn.
2. Diễn biến của sốt xuất huyết khi mang thai cần lưu ý
Theo BSCKII Lê Thị Hiếu, Trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, đặc điểm của sốt xuất huyết là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến suy tuần hoàn do giảm thể tích, rối loạn đông máu, suy đa phủ tạng và có thể tử vong. Bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue ở phụ nữ có thai có thể gây nguy hiểm đến tính mạng mẹ và con.
Diễn biến của sốt xuất huyết khi mang thai nhanh, gồm 3 giai đoạn:
Giai đoạn sốt: Người bệnh sốt cao đột ngột, liên tục kèm theo nhức đầu, chán ăn, buồn nôn, da xung huyết, đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. Mẹ bầu có thể chảy máu dưới da, chân răng, chảy máu cam, mệt mỏi.
Giai đoạn nguy hiểm: Thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Giai đoạn này người bệnh có thể còn sốt hoặc giảm sốt. Đây được cho là giai đoạn nguy hiểm vì các biến chứng xảy ra ở giai đoạn này.
Giai đoạn hồi phục: Sau 1 đến 2 ngày của giai đoạn nguy hiểm, bệnh nhân hết sốt, toàn trạng tốt lên, thèm ăn, huyết động ổn định, tiểu nhiều.
Phụ nữ có thai có sốt xuất huyết Dengue phải được nhập viện ngay khi có các dấu hiệu sau:
Vật vã, lừ đừ, li bì
Đau bụng vùng gan hoặc ấn đau vùng gan
Gan to
Nôn nhiều
Xuất huyết niêm mạc
Tiểu ít
Xét nghiệm: Máu biểu hiện cô đặc, tiểu cầu giảm nhanh
Bệnh nhân có sốt xuất huyết Dengue nặng phải nhập viện điều trị tích cực khi có các triệu chứng sau:
Bệnh nhân sốc: vật vã, li bì, lạnh đầu chi, da ẩm, mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, kẹt.
Xuất huyết nặng: chảy máu cam, chảy máu tiêu hoá, chảy máu âm đạo…
Suy tạng
Ngoài các dấu hiệu trên phụ nữ có thai phải lưu ý thêm các dấu hiệu:
- Thai ít máy, ra máu âm đạo, đau bụng cơn và bụng co cứng liên tục, đau dữ đội có thể triệu chứng của suy thai, rau bong non, sinh non, trẻ sinh nhẹ cân.
- Trong lúc chuyển dạ trẻ có thể bị suy thai cấp. Khi người mẹ có chỉ định sinh mổ thì có nguy có chảy máu nặng đe dọa đến tính mạng.
- Không có bằng chứng khoa học có sự truyền virus Dengue từ mẹ sang con khi trong bào thai khi chưa có chuyển dạ.
- Trong lúc chuyển dạ mẹ bị sốt xuất huyết Dengue có thể em bé sẽ bị sốt trong một, hai tuần tuổi, điều đó rất khó khăn để điều trị.
Những dấu hiệu cần chú ý với em bé như sau:
Sốt cao từ 40 độ trở lên hoặc hạ nhiệt độ dưới 36 độ
Cáu gắt, kích động, hoặc li bì
Bỏ bú
Phát ban
3. Điều trị sốt xuất huyết ở phụ nữ mang thai
Bệnh sốt xuất huyết chưa có vaccine dự phòng và không có thuốc điều trị đặc hiệu nên chỉ có thể điều trị triệu chứng.
Trong những trường hợp nhẹ bệnh nhân có thể tự khỏi trong vòng vài ngày. Nếu sốt cao trên 39 độ, cần uống thuốc hạ sốt, nới lỏng quần áo, chườm mát. Còn sốt dưới 39 độ có thể uống nhiều nước, sữa, nước hoa quả và chườm mát. Thuốc hạ sốt paracetamol có thể dùng cho phụ nữ có thai.
Trong trường hợp bệnh ở mức độ vừa và nặng, bệnh nhân phải được điều trị ở bệnh viện chuyên khoa lây hoặc khoa hồi sức có kết hợp với sản khoa. Bệnh nhân có thể được chỉ định truyền dịch, truyền máu hoặc với các chế phẩm của máu, chống sốc…
BSCKII Lê Thị Hiếu lưu ý: Phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết không được tự ý truyền dịch khi không có chỉ định của bác sĩ. Không dùng các thuốc hạ sốt khác không phải paracetamol. Cần theo dõi ở các khoa cấp cứu hoặc khoa lây và có sự kết hợp chuyên môn của bác sĩ sản khoa.
Sốt xuất huyết khi chuyển dạ là cực kỳ nguy hiểm, có nguy cơ băng huyết sau sinh và có thể tử vong. Vì vậy thai phụ cần được theo dõi chặt chẽ tại các bệnh viện chuyên khoa có đầy đủ điều kiện xử trí kịp thời các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra trong quá trình chuyển dạ và sau sinh cho cả mẹ và em bé.