Cấm sạc xe điện ở chung cư khiến người dùng hoang mang
Vài ngày gần đây, nhiều khu nhà trọ, chung cư mini và cả chung cư cao cấp đã đưa ra quy định hạn chế sạc pin xe máy, xe đạp điện ở dưới hầm và khu vực để xe tập trung. Thậm chí, có địa phương còn ra văn bản cấm sạc pin xe điện dưới tầng hầm chung cư nhưng sau đó đã có văn bản thay đổi. Những phản ứng có phần gay gắt nhằm vào xe điện kể trên xuất phát từ thông tin chưa rõ ràng về nguyên nhân vụ cháy chung cư mini xảy ra tại phố Khương Hạ (quận Thanh Xuân, Hà Nội) vào đêm 12/9 vừa qua, cướp đi sinh mạng của hàng chục người.
Đến nay, cơ quan chức năng chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân có phải bắt nguồn từ việc sạc pin xe điện hay không. Tuy nhiên, những động thái mạnh mẽ ở nhiều nơi nhằm hạn chế sạc pin xe điện đang khiến thói quen sinh hoạt của nhiều người sử dụng các loại xe này bị đảo lộn, còn những người sống chung thì hoang mang.
PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng quy định cấm sạc xe điện tại chung cư vì lo lắng hỏa hoạn là quyết định mang tính cực đoan và sai về khoa học. Về bản chất thì rủi ro cháy nổ có thể xảy ra ở bất kỳ phương tiện nào. "Nếu so sánh thì rõ ràng xăng dễ cháy hơn khi chỉ cần một tàn thuốc, một mồi lửa cũng sẽ khiến ngọn lửa bùng lên. Trong khi đó, sự cố hỏa hoạn không dễ xảy ra với xe điện đạt chuẩn vì nó được bảo vệ nhiều lớp trong sản xuất", chuyên gia cho biết thêm.
Với các mẫu xe điện đủ điều kiện bán ở Việt Nam đều đảm bảo an toàn khi chúng đã vượt qua hàng loạt bài kiểm tra liên quan đến nạp điện quá mức, phóng điện quá mức, khả năng chịu ngắn mạch, khả năng chịu rung động… Bộ sạc và pin tiêu chuẩn khi sạc gần đầy sẽ tự giảm tốc độ sạc và tiến tới ngắt dòng sạc. Phần nhiều vụ cháy xuất phát từ chập điện khi sạc và nó chủ yếu xuất phát từ việc quá tải.
Theo chuyên gia, phần lớn chung cư hiện nay được xây dựng mà hệ thống điện không tính toán, thiết kế cho việc sạc xe điện của cư dân. Vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng tại những chung cư cũ, chung cư mini, nhà trọ... Trong khi đó, lượng người sử dụng xe điện lại ngày càng tăng, họ thường sạc cùng lúc là khi đi làm, đi học về, nên càng dễ dẫn đến quá tải và chập cháy.
Một số báo cáo cho thấy nhiều vụ hỏa hoạn xảy ra là do sử dụng xe đạp điện giá rẻ hoặc xe cũ, với pin không đảm bảo chất lượng. Ngay cả với những mẫu xe "xịn" nhưng lại dùng loại pin tân trang lại cũng có thể dẫn đến nguy cơ hỏa hoạn. Một nguy cơ khác là hệ thống quản lý pin của xe, nếu gặp vấn đề, cũng có thể gây cháy nổ.
Cách quản lý xe điện cho các căn chung cư
Chuyên gia phân tích, để sạc xe điện an toàn thì không thể vận hành theo kiểu cứ có ổ điện là cắm vào, sạc ở bất cứ đâu mà phải có quy hoạch, bố trí an toàn riêng cho xe sạc điện. Tầng hầm để xe với mật độ dày đặc là nơi có nguy cơ cháy nổ rất cao, không chỉ với xe điện mà với cả xe xăng nếu bị rò rỉ nhiên liệu. Đây chỉ nên làm nơi để xe chứ không phải là nơi sạc xe. Tuy nhiên việc cấm sạc xe điện tại chung cư hiện nay cũng khá cực đoan. Có thể khắc phục điều này bằng nhiều giải pháp.
Chung cư có không gian nên bố trí một vị trí sạc pin dành riêng cho xe máy, xe đạp điện ở bên ngoài toà nhà. Vị trí này có đủ đủ phương tiện phòng cháy chữa cháy, nguồn điện ổn định, khoảng cách giữa các phương tiện đủ rộng và có luôn có người ứng trực. Nếu không đủ không gian, buộc phải để xe ở tầng hầm thì nên bố trí một vài khu vực để sạc pin riêng thông thoáng, gần lối ra vào, gần các vật tư phòng cháy chữa cháy và có nhân viên trông coi 24/24h.
Theo chuyên gia, về dài hạn, các địa phương như Hà Nội hay TP.HCM cần nghiên cứu và quy định bắt buộc mỗi quận huyện hoặc phường xã phải bố trí quỹ đất và xây dựng điểm sạc điện công cộng cho xe máy, xe đạp điện. Dự báo lượng xe điện vài năm tới sẽ rất lớn, không có chung cư nào chịu nổi hàng trăm xe cùng sạc điện một lúc. Thế nên bố trí các trạm sạc công cộng đủ tiêu chuẩn, có người trông và có thu phí là giải pháp tốt. Có thể kết hợp với công viên, sân vận động, công sở, trường học cũng rất tiện.
Ngoài ra cần quản lý chặt các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật cho pin xe điện. Bất cứ loại pin nào cũng phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật mới được đưa ra thị trường. Các loại ắc quy/pin sử dụng cho xe đạp điện trước khi ra thị trường đều phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo QCVN 76:2019/BGTVT. Còn các loại sử dụng cho xe mô tô điện, xe gắn máy điện phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo QCVN 91:2019/BGTVT. Các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia này đều đưa ra các quy định về hiệu năng và an toàn mà ắc quy/pin cho xe điện cần đạt như điện áp danh định, dung lượng danh định, nạp điện quá mức, phóng điện quá mức, ngắn mạch, khả năng chịu rung động, khả năng chịu nước, thả rơi, ép…
Các lực lượng chức năng như công an, quản lý thị trường,... cần có giải pháp kiểm soát và xử lý triệt để đối với các loại mặt hàng liên quan đến sạc và pin xe điện nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ; nghiêm cấm độ chế, "đóng" pin xe máy, xe đạp điện,... để giảm nguy cơ cháy nổ khi người dân sử dụng.
