Thời gian gần đây, nhiều tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội đăng cách phòng trị các bệnh về tai mũi họng bằng việc dùng nước cốt chanh nhỏ trực tiếp vào mắt, mũi, tai, thu hút hàng nghìn lượt quan tâm.
Một người dùng mạng xã hội chia sẻ: "Dùng nước cốt chanh chữa các thể loại liên quan đến mắt 1 - 2 ngày là khỏi", hoặc nhỏ vào mũi, tai của trẻ để trị các bệnh viêm mũi dị ứng, ho.
Một số người nêu cảm nhận khi nhỏ vào các bộ phận này "rất xót", song vẫn khẳng định công dụng giúp "dịch tuôn ra, mũi thông thoáng, mắt sáng, đỡ nghễnh tai". Họ cho rằng đây là cách chữa bệnh hoàn toàn bằng tự nhiên nên an toàn, bởi chanh có tính kháng khuẩn, khi nhỏ vào sẽ làm sạch niêm mạc mũi, tai.
Chia sẻ về vấn đề này, Bác sĩ Trương Hữu Khanh, chuyên gia dịch tễ học, nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I, TP HCM cho biết, chưa có bất kỳ tài liệu khoa học nào công nhận hiệu quả của việc nhỏ trực tiếp nước cốt chanh vào mắt, mũi, hay tai để điều trị bệnh.
Ngược lại, nước cốt chanh với thành phần chính là acid citric có thể gây bỏng rát, xung huyết, viêm kết mạc, thậm chí loét giác mạc nếu tiếp xúc lâu dài. Riêng với mũi và tai, chất acid mạnh trong chanh dễ làm mất lớp bảo vệ tự nhiên, gây kích ứng, tổn thương, nguy cơ chảy máu mũi, thủng màng nhĩ là hoàn toàn có thể xảy ra nếu nước chanh thâm nhập sâu vào ống tai.
Các nghiên cứu y học đã ghi nhận mắt, mũi, tai là những vùng cơ thể có lớp niêm mạc vô cùng nhạy cảm. Chỉ với lượng acid nhỏ đã đủ gây kích ứng hoặc thậm chí tổn thương nghiêm trọng. Trong một nghiên cứu về tác hại của acid citric với mô mắt, chỉ cần một lượng rất nhỏ tiếp xúc trực tiếp cũng có thể làm mỏng biểu mô giác mạc, thậm chí dẫn tới sẹo giác mạc, ảnh hưởng lâu dài đến thị lực. Ở trẻ em – nhóm nhạy cảm nhất, nguy cơ này còn gia tăng gấp bội do niêm mạc mỏng yếu, khả năng bảo vệ tự nhiên kém.
Tương tự, bác sĩ Phí Thùy Linh, Trưởng đơn nguyên Mắt, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, khẳng định nhỏ chanh vào mắt là hành vi phản khoa học, tiềm ẩn nguy cơ mù lòa vĩnh viễn. Đã có những trường hợp bỏng giác mạc cấp tính chỉ sau một lần tiếp xúc với acid thực vật.
Không dừng lại ở đó, việc tự ý nhỏ chanh để chữa các bệnh tai mũi họng ở trẻ có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm, tăng nguy cơ các biến chứng như viêm tai giữa, viêm phổi hoặc tổn thương vĩnh viễn đến thính giác.
Thực tế, cơ chế tự bảo vệ của niêm mạc mũi, tai luôn hoạt động hiệu quả nếu được giữ vệ sinh đúng cách. Khi các lớp bảo vệ này bị phá hủy bởi acid, vi khuẩn và virus dễ dàng xâm nhập sâu hơn, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đẩy nhanh tiến triển của bệnh.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo tuyệt đối không tự ý áp dụng các phương pháp chữa bệnh chưa được chứng minh. Khi gặp các vấn đề về mắt, tai, mũi, người bệnh nên tìm đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đúng cách, thay vì đặt cược sức khỏe của bản thân và con trẻ vào những trào lưu nguy hiểm, thiếu căn cứ khoa học.
