Theo một nghiên cứu được công bố gần đây trên Tạp chí Nature, các nhà nghiên cứu tại Viện Wellcome Sanger (Vương quốc Anh) và Đại học Santiago de Compostela (Tây Ban Nha) đã hợp tác với các chuyên gia ở một số quốc gia khác để sử dụng phương pháp giải trình tự DNA để kiểm tra mức độ chắc chắn của các bệnh ung thư cổ xưa đã âm thầm lan truyền giữa các loài sò từ xa xưa.

Sò huyết là một loài hải sản nước mặn ăn được, thuộc một trong những nhóm động vật lâu đời nhất trên hành tinh. Ung thư sò huyết truyền nhiễm lây lan từ con sò này sang con sò khác qua nước biển, truyền qua các tế bào ung thư sống, nhân lên trong vật chủ – giống như bệnh bạch cầu – trước khi trốn thoát để tấn công những con sò khác.     

Phương thức lây lan này đã được tìm thấy ở các loài quỷ Tasmania (truyền tế bào ung thư khi chúng cắn nhau), chó (truyền tế bào ung thư qua giao phối) và rất hiếm ở người (một số trường hợp ung thư mẹ truyền sang con khi mang thai), được báo cáo trong nghiên cứu này.   

Thu thập khoảng 7.000 con sò tại 36 địa điểm từ 11 quốc gia bao gồm Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Anh, Ireland và Maroc, nhóm nghiên cứu đã có thể tìm thấy hai loại bệnh truyền nhiễm (BTN) khác nhau.

Tiến sĩ Alicia Bruzos, đồng tác giả nghiên cứu này, cho biết: “Chúng tôi đã làm rõ sự tồn tại của hai loại ung thư lây truyền độc lập và chúng tôi nghi ngờ rằng còn có nhiều loại khác nữa. Có cái nhìn rộng hơn về các loại ung thư lây truyền khác nhau có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các điều kiện cần thiết để khối u phát triển và tồn tại lâu dài". 

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những khối u ở sò này rất không ổn định về mặt di truyền và chứa số lượng nhiễm sắc thể khác nhau, một hiện tượng bất thường đối với bệnh ung thư.

Tiến sĩ Daniel Garcia-Souto, đồng tác giả, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy các tế bào trong những khối u ở sò này chứa lượng vật liệu di truyền rất khác nhau, điều này rất bất thường so với các loại ung thư khác. 

Những bệnh ung thư này đã trải qua những thay đổi nghiêm trọng về nhiễm sắc thể và tái tổ chức di truyền liên tục, có thể trong hàng trăm hoặc hàng nghìn năm, điều này thách thức lý thuyết cho rằng ung thư đòi hỏi bộ gen ổn định để tồn tại lâu dài”.

Phát hiện này cho thấy những bệnh ung thư này không giống bất kỳ bệnh ung thư lây truyền nào khác ở động vật, vì không cần thiết phải có bộ gen ổn định để những bệnh ung thư lây truyền này tồn tại.

Khám phá làm thế nào những tế bào ung thư này có thể chịu đựng được sự bất ổn này có thể giúp các chuyên gia tìm ra những phương pháp mới để tiếp cận việc điều trị ung thư ở người. Các nhà nghiên cứu cũng xác định được một số con sò bất ngờ bị đồng nhiễm bởi các tế bào của cả hai loại ung thư cùng một lúc.