Chứng đau nửa đầu đặc trưng bởi cơn đau nhói hoặc dữ dội. Cơn đau này thường xảy ra ở một hoặc cả hai bên đầu, có thể đi kèm với nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, buồn nôn và nôn.

BS Tạ Tùng Duy, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cho biết đau nửa đầu ảnh hưởng rất nhiều người, đa số thường là phụ nữ từ 20 đến 45 tuổi. Tình trạng này không đe dọa tính mạng nhưng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và hiệu suất công việc.

Yếu tố gây đau nửa đầu

Đau nửa đầu được chia thành hai loại chính: Điển hình (có dấu hiệu cảnh báo) và không điển hình (không có dấu hiệu cảnh báo).

Dấu hiệu cảnh báo bao gồm nhìn thấy những tia sáng, chấm sáng hoặc đường răng cưa. Bạn cũng có thể xuất hiện tầm nhìn đường hầm hoặc điểm mù. Điều này thường xảy ra khoảng 30 phút trước khi bắt đầu chứng đau nửa đầu điển hình.

Theo bác sĩ Tùng, người bị đau nửa đầu nên ghi nhật ký liên quan những lần xuất hiện cơn đau. Ngoài việc chú ý tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau nửa đầu, bạn nên lưu ý bất kỳ yếu tố lối sống hoặc điều kiện môi trường nào có thể ảnh hưởng tình trạng này. Điều này bao gồm thực phẩm đã ăn, căng thẳng có thể gặp phải hoặc thời tiết sắp xảy ra.

"Viết nhật ký có thể giúp bạn và bác sĩ xác định chính xác yếu tố kích hoạt và lên kế hoạch điều trị để giảm bớt các triệu chứng. Chứng đau nửa đầu có thể di truyền trong gia đình. Vì vậy, bạn cũng nên ghi nhớ những trải nghiệm có thể có của các thành viên trong gia đình mình", BS Tùng nói.

Khi theo dõi sự xuất hiện của chứng đau nửa đầu, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng xảy ra trước khi chúng bắt đầu. Các dấu hiệu có thể bao gồm: Dễ bị kích thích, tăng động, cứng cổ, thèm ăn hoặc trầm cảm.

Chứng đau nửa đầu có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Bên cạnh cơn đau, buồn nôn và tăng nhạy cảm, chứng đau nửa đầu thường có thể khiến người bệnh cảm thấy khó suy nghĩ, khó tập trung và rất cần một góc tối, yên tĩnh để nghỉ ngơi.

Nguyên nhân chính xác của chứng bệnh hiện chưa được xác định rõ ràng. Nhiều yếu tố kích hoạt các triệu chứng của bệnh. Trong đó, hormone, đặc biệt là estrogen, một tác nhân đã được xác định gây ra chứng đau nửa đầu. Các thống kê cho thấy, 3/4 người bị ảnh hưởng bởi chứng đau nửa đầu là phụ nữ.

Một số yếu tố thường được biết đến khác bao gồm:

• Thuốc có thành phần hormone.
• Thuốc giãn mạch.
• Phụ gia thực phẩm, chẳng hạn như aspartame và bột ngọt.
• Một số hợp chất được tìm thấy trong thịt ướp muối và pho mát lâu năm.
• Thay đổi nhịp sinh học thông thường hàng ngày như làm việc theo giờ khác nhau.
• Say máy bay.
• Thời tiết thay đổi do thay đổi áp suất khí quyển, ánh sáng mặt trời hoặc thay đổi nhiệt độ.
• Căng thẳng về thể chất.
• Căng thẳng tâm lý.
• Tiếp xúc với các kích thích giác quan mạnh, chẳng hạn như âm thanh lớn, mùi mạnh và ánh sáng.

Thời tiết ảnh hưởng chứng đau nửa đầu như thế nào?

Theo BS Tạ Tùng Duy, hiện nay, cơ chế tác động chính xác của yếu tố thời tiết đối với chứng đau nửa đầu vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy những người nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ có tỷ lệ mắc chứng đau nửa đầu cao hơn khi thời tiết trở lạnh.

Các tác nhân thời tiết khác có thể bao gồm độ ẩm cao, gió mạnh và sự thay đổi áp suất khí quyển. Theo một nghiên cứu cho thấy điều kiện thời tiết này thường giống khi sắp có bão, ánh sáng mặt trời mạnh cũng có thể gây ra chứng đau nửa đầu.

Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra cả nhiệt độ và ánh sáng mặt trời đều có thể là tác nhân gây ra chứng đau nửa đầu ở một số người.

Những người đội mũ, đeo kính râm và chọn bóng râm có tần suất đau đầu thấp hơn, miễn là thời gian ở ngoài nắng của họ tương đối ngắn. Kiểm soát các điều kiện trước khi tiếp xúc một cách thích hợp có thể giúp ngăn ngừa cơn đau nửa đầu khởi phát do thay đổi thời tiết.

Bác sĩ Tùng cho rằng nếu dễ bị chứng đau nửa đầu do thay đổi thời tiết, có thể bạn sẽ không thể kiểm soát hoàn toàn tình trạng này. Tuy nhiên, việc thực hiện theo những lời khuyên về lối sống dưới đây có thể giúp tăng chất lượng cuộc sống và giảm tần suất xuất hiện triệu chứng:

• Hạn chế ở ngoài nắng trong thời gian dài ngay cả khi đã mặc đồ bảo hộ.
• Có thói quen đi ngủ và thức dậy đều đặn.
• Uống đủ lượng nước để tránh mất nước.
• Hạn chế bỏ bữa để không bị hạ đường huyết.
• Không nên uống quá nhiều cà phê hoặc nước ngọt có chứa caffeine, socola hoặc trà, đặc biệt là khi dự báo thời tiết thay đổi.
• Hạn chế uống rượu bia.
• Tập thể dục giúp bạn kiểm soát căng thẳng, nhưng không nên tập quá mức.
• Nếu bạn nhạy cảm với nhiệt độ, hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa đặc biệt khi thời tiết thay đổi.
• Tránh tập thể dục dưới ánh nắng mạnh giữa trưa hoặc khi trời có gió.
• Luôn mang theo thuốc điều trị đau nửa đẩu nếu có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là khi có sự thay đổi thời tiết sắp tới.

Bác sĩ Tùng khuyến cáo nhiều người bị chứng đau nửa đầu có thể tự sử dụng thuốc kiểm soát cơn đau tại nhà, nhưng bạn cần hiểu có tác dụng như thế nào. Do đó, người dân cần đi khám để các bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc phòng ngừa tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tần suất chứng đau nửa đầu. Ngoài ra, họ cũng sẽ đưa ra khuyến nghị về thay đổi điều kiện sống hoặc làm việc nếu đây là nguyên nhân thường xuyên gây ra các triệu chứng.