Trong cuộc sống, việc lựa chọn bạn bè là hết sức quan trọng bởi vì họ có ảnh hưởng đáng kể đến cuộc đời của chúng ta. Thế nào là bạn tốt? Thế nào là bạn xấu? Dưới đây là một số lời dạy của Đức Phật về vấn đề đó.
Bốn dạng bạn có lòng tốt
1. Người bạn giúp đỡ chúng ta. Đó là những người:
– Nhắc nhở mỗi khi chúng ta cẩu thả hoặc lơ đễnh.
– Bảo vệ tài sản của chúng ta.
– Che chở và an ủi chúng ta trong những lúc chúng ta sợ hãi.
– Giúp đỡ nhiều hơn mức độ mà chúng ta yêu cầu.
2. Người bạn khích lệ chúng ta đi theo đường chánh đạo và làm cho chúng ta trở nên người tốt hơn. Đó là những người:
– Phản đối khi chúng ta làm những việc quấy ác.
– Khích lệ khi chúng ta làm những việc lành thiện.
– Tạo điều kiện cho chúng ta nghe những lời dạy hữu ích.
– Chỉ cho chúng ta con đường đi đến hạnh phúc.
3. Người bạn quan tâm tới chúng ta trong mọi thăng trầm của cuộc sống. Đó là những người:
– Tin cẩn chúng ta.
– Giữ kín những tâm sự riêng tư mà chúng ta đã thố lộ.
– Không bỏ rơi chúng ta khi chúng ta lâm nạn.
– Có thể hy sinh thân mạng cho chúng ta.
4. Người bạn có lòng bi mẫn và cảm thông. Đó là những người:
– Cảm thông cho chúng ta những khi chúng ta thất bại.
– Hân hoan đối với những thành công và phát đạt của chúng ta mà không ganh tỵ.
– Phản bác những ai nói xấu chúng ta.
– Tán thưởng những ai nói tốt chúng ta.
Bốn dạng bạn “xấu”
1. Loại bạn đến với chúng ta tay không và khi đi thì trong tay phải có. Đó là những kẻ:
– Thăm chúng ta với ý định lấy đi cái gì đó.
– Tặng chúng ta ít thôi và mong muốn nhận lại nhiều.
– Chỉ giúp chúng ta khi bản thân họ đang bị nguy hiểm.
– Liên hệ với chúng ta chỉ vì những động cơ vị kỷ.
2. Loại bạn đưa chúng ta đến chỗ sa đọa. Đó là những kẻ:
– Làm người đồng hành với chúng ta trong các buổi ăn chơi, hút sách.
– Lang thang ngoài phố với chúng ta trong đêm hôm tăm tối.
– Cùng đi xem với chúng ta những buổi biểu diễn không lành mạnh.
– Đi chơi cờ bạc với chúng ta.
3. Loại bạn nịnh hót và giả vờ quan tâm, săn sóc chúng ta. Đó là những kẻ:
– Khích lệ chúng ta khi chúng ta làm những điều không tốt.
– Ngăn cản chúng ta khi chúng ta làm những điều tốt.
– Ở trước mặt thì khen ngợi chúng ta.
– Ở sau lưng thì chỉ trích chúng ta.
4. Loại bạn đầu môi chót lưỡi và loại tình bạn mỏng như cánh chuồn. Đó là những kẻ:
– Niềm nở rồi hoang phí thời gian của chúng ta bằng những câu chuyện về quá khứ.
– Niềm nở rồi hoang phí thời gian của chúng ta bằng những câu chuyện về tương lai.
– Tìm cách đạt được những lợi ích từ chúng ta bằng cách xung phong giúp đỡ những lúc chúng ta không cần sự giúp đỡ.
– Những khi chúng ta cần giúp đỡ thì họ nêu lên nhiều lý do để thoái thác và không chịu ra tay.
Chớ thân cận bạn ác
Chớ thân kẻ tiểu nhân
Hãy thân người bạn lành
Hãy thân bậc thượng nhân.
Có thể nói, Phật giáo luôn hướng con người sống ở hiện tại và sống vì những điều thiện tâm, tốt đẹp. Tình bạn cao thượng là một trong những điều đó. Bởi thế, mỗi người cần có chọn lựa đúng đắn cho mình để cùng nhau cố gắng trong cuộc đời này.
