Đất là “huyết mạch” của nông nghiệp. Nó là giá thể để cây trồng sinh sống và cung cấp dinh dưỡng cho cây. Vì vậy, môi trường đất cần phải được cải tạo liên tục bằng nhiều cách khác nhau, trong đó bón phân cải tạo đất là kỹ thuật thường được áp dụng để cải thiện, duy trì nhằm nâng cao sức khỏe đất, thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển cây trồng đạt năng suất và chất lượng tốt hơn.
Vai trò của phân bón cải tạo đất
Bón phân cải tạo đất giúp cải thiện chất lượng đất về cả 3 mặt lý, hóa và sinh học của đất nhằm đáp ứng yêu cầu của cây trồng. Vì vậy nó mang lại nhiều lợi ích như sau:
Cải thiện dưỡng chất khoáng của đất: Dưỡng chất khoáng mà đất cung cấp cho cây trồng bao gồm những dưỡng chất đa lượng (như N, P, K), trung lượng (như Ca, Mg, S, Si) và vi lượng (như Fe, Cu, Zn, Mn, B, Mo, …). Bón phân cải tạo đất giúp cho các dưỡng chất này gia tăng về số lượng, về mức độ hữu dụng và cũng để hiệu chỉnh sự cân bằng dinh dưỡng trong đất, giúp cây trồng hấp thụ dưỡng chất nhiều hơn.
Hóa giải các độc chất trong đất: Đất có thể chứa những độc chất gây hại sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng như độc chất phèn, mặn, hữu cơ… hoặc chứa những kim loại nặng mà khi cây trồng hấp thụ sẽ ảnh hưởng đến độ an toàn của sản phẩm (như Cd, Pb, As…). Bón phân cải tạo đất giúp hóa giải độc chất hoặc ngăn cản cây trồng hấp thụ để không làm ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm.
Cải thiện tính chất vật lý của đất: Những đặc tính vật lý của đất như cấu trúc, dung trọng, khả năng thấm rút, khả năng giữ nước, mức độ thông thoáng… đều có liên quan đến sức khỏe của cây. Bón phân cải tạo đất giúp cải thiện các đặc tính này đạt ngưỡng phù hợp với sự sinh trưởng và phát triển bộ rễ cây trồng, giúp cây hấp thụ nước và dưỡng chất khoáng tốt hơn.
Điều chỉnh pH của đất: pH đất phản ánh tính chất chua hay kiềm của đất. Tính chất này rất quan trọng vì nó chi phối nhiều đặc tính khác của đất, có thể gây ra nhiều bất lợi cho cây trồng nếu ở ngưỡng không phù hợp. Bón phân cải tạo đất để điều chỉnh hay duy trì pH đất nằm trong khoảng từ 5,5-7,5 (Hình, theo THE BUDGROWER), là ngưỡng tối hảo để cho hầu hết các dưỡng chất khoáng đạt mức hữu dụng cao nhất (màu xanh trong Hình), đồng thời giúp cho vi sinh vật có lợi trong đất hoạt động mạnh mẽ.
Nâng cao hoạt động của vi sinh vật đất: Hầu hết các tiến trình chuyển hóa vật chất trong đất chủ yếu là do hoạt động của vi sinh vật đất. Số lượng, chủng loại và hoạt động của chúng thay đổi theo đặc tính của đất và thay đổi theo kỹ thuật canh tác. Tùy thuộc vào mục đích cải tạo mà chọn lựa bổ sung chủng loại vi sinh vật phù hợp như vi sinh vật dùng để phân hủy cellulo (như rơm rạ), phân hủy hóa chất nông nghiệp tồn dư trong đất, hoặc để làm giảm phát thải khí nhà kính hay để cải thiện độ phì nhiêu đất, hoặc để hỗ trợ cây trồng hấp thụ dưỡng chất khoáng (như nấm rễ)…
Lợi ích của phân bón Đầu Trâu Bio-Canxi trong cải tạo đất
Phân bón Đầu Trâu Bio-Canxi có chứa vôi, Ca (17%), Mg (3%), Zn (1.000 ppm), vi khuẩn phân hủy Cellulo (1 x 104CFU/g), vi khuẩn cố định N (1 x 104CFU/g) và vi khuẩn phân giải P (1 x 104CFU/g)… giúp cải tạo đất như sau:
Bio-Canxi cải thiện pH đất và hạ phèn: Bón Bio-Canxi giúp gia tăng “pH dung dịch đất” ngay sau khi bón và cải thiện “pH đất” về mặt dài hạn sử dụng. Kết quả thực nghiệm ở vùng đất phèn Hòn Đất, Tháp Mười cho thấy pH dung dịch tăng lên nhanh rất đáng kể, đạt ngưỡng trên 5,5 giúp gia tăng độ hữu dụng của hầu hết các dưỡng chất khoáng trong đất. Ở ngưỡng pH này, các vi sinh vật có lợi trong đất cũng hoạt động mạnh mẽ hơn để phân hủy rơm rạ, cố định N và phân giải P.
Bio-Canxi cải thiện hàm lượng Ca và Mg trong đất: Ca và Mg là dưỡng chất trung lượng chủ yếu của cây trồng. Tuy nhiên, vùng đất cao đồi núi ở Miền Đông Nam Bộ hay Tây Nguyên thì hàm lượng của 2 dưỡng chất này thường dưới ngưỡng đủ cho nhu cầu của cây. Vì vậy bón Bio-Canxi sẽ giúp cải thiện tình trạng thiếu hụt trong đất, đồng thời cũng để cải thiện độ bảo hòa base và giúp cân bằng dưỡng chất trong đất.
Bio-Canxi gia tăng tỷ số Ca/Mg: Ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, mặc dù hàm lượng Ca và Mg trong đất đạt ngưỡng đủ cho nhu cầu của cây, tuy nhiên sự hấp thụ Ca vẫn bị hạn chế do mất cân đối với Mg (tỷ số Ca/Mg dưới 1 ở vùng ven biển và dưới 3 ở vùng trung châu thổ). Vì vậy, để cho cây hấp thụ đủ Ca thì nên bón Bio-canxi để nâng tỷ số Ca/Mg lên từ 3-4.
Bio-Canxi cải thiện tình trạng thiếu Zn: Có một thực trạng khá phổ biến trong canh tác là nông dân bón khá nhiều P để cố định độc chất Fe, Al. Việc làm này vô tình đã gây ra mất cân đối với dưỡng chất Zn, làm cho Zn trở nên kém hữu dụng, cây bị thiếu Zn. Hậu quả là biến dưỡng carbohydrate và tổng hợp protein của cây bị suy giảm, vì cây không có đủ Zn để hoạt hóa nhiều enzyme trong tiến trình biến dưỡng, và nhất là không tạo ra được amino acid tryptophan, một tiền chất để tổng hợp IAA (nội tiết tố tăng trưởng). Vì vậy, cần bón Bio-Canxi để khắc phục thực trạng này.
Bio-Canxi đuổi mặn, tạo cấu trúc đất: Ở đất nhiễm mặn, Na làm đất mất cấu trúc, rời rạc, lèn mặt khi gặp nước, rút nước kém, bí chặt. Ngoài ra Na còn bám chặt vào bề mặt keo sét, keo mùn rất khó rửa. Ở những đất này cần được bón Bio-Canxi để Ca đuổi Na ra khỏi keo đất, giúp rửa mặn đạt hiệu quả cao hơn, thời gian rửa ngắn hơn. Rửa mặn nhanh là một yêu cầu quan trọng trong kỹ thuật rửa mặn để tiết kiệm nước và xuống giống kịp mùa vụ.
Bio-Canxi hạn chế ngộ độc hữu cơ: Xác bả thực vật (như rơm rạ) phân hủy trong điều kiện ngập nước, yếm khí sản sinh ra độc chất hữu cơ hại cây, đồng thời phát thải khí nhà kính CH4 làm biến đổi khí hậu. Bón phân bón Bio-Canxi lúc làm đất cung cấp dòng vi khuẩn phân hủy cellulo hạn chế ngộ độc hữu cơ, hoàn trả dinh dinh dưỡng và cung cấp chất hữu cơ cho đất, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính. Đây là việc cần làm vào đầu mỗi vụ lúa.
Bio-Canxi cung cấp thêm chất N cho đất: Bản chất của “mẫu chất đất” không có N. Tất cả N trong đất đều có nguồn gốc từ không khí do sinh vật cố định được (N sinh học, hữu cơ) hay do con người tổng hợp (phân N vô cơ). Trong phân Bio-Canxi có vi khuẩn cố định N (tổng hợp N từ khí trời) và vi khuẩn phân hủy cellulo (khoáng hóa N hữu cơ thành N vô cơ) cung cấp thức ăn N-NH4, N-NO3 cho cây. Do đó, bón phân Bio-Canxi sẽ giúp giảm lượng phân bón N, giảm chi phí.
Bio-Canxi giúp gia tăng hàm lượng P dễ tiêu: Kết quả phân tích đất trong chương trình “Canh Tác Lúa và Cà Phê Thông Minh” cho thấy hiện nay hàm lượng P tổng số trong đất ở đồng bằng hay đồi núi đều tăng lên, trở nên phú dưỡng, do bón nhiều P trong thời gian dài. Tuy nhiên, cây trồng vẫn bị thiếu P vì P không ở dạng hữu dụng, vì vậy cần bón phân Bio-Canxi cung cấp vi khuẩn phân giải P để chuyển hóa P thành dễ tiêu. Nhờ vậy có thể giảm lượng P bón cho cây.
Phân bón Đầu Trâu Bio-Canxi có nhiều tính năng cải tạo đất, có thể sử dụng rộng rãi trên nhiều loại đất khác nhau và bón lâu dài để cải thiện, duy trì tính bền vững hóa học, lý học và sinh học của đất, giúp cây trồng có năng suất và chất lượng càng ngày càng tốt hơn và cũng để tăng lợi nhuận cho nhà nông. Mặc dù dòng phân này dễ áp dụng, nhưng có sự hiện diện của nhiều dòng vi sinh vật sống nên phải thực hiện đúng theo hướng dẫn để đạt hiệu quả cao.
GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ
Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Công ty CP Phân bón Bình Điền
