Cây sắn là loại cây quen thuộc được trồng để lấy củ ở các tỉnh trung du, miền núi. Củ sắn ai cũng biết đến, nhưng ở một số tỉnh thành phía Bắc, người dân còn dùng lá của cây sắn để làm nên món đặc sản vô cùng nổi tiếng. Đó là rau lá sắn muối chua.
Rau lá sắn muối chua hay còn gọi là dưa lá sắn. Đây vốn là món ăn thời nghèo khó của Phú Thọ, Yên Bái nhưng nay thành món khoái khẩu của người dân thành phố.
Lá sắn được dùng để muối chua, là món ăn dân dã từ lâu ở Yên Bái, Phú Thọ
Cứ khoảng đầu tháng 3 hàng năm, rau sắn muối chua lại được bán nhiều trên chợ mạng, chợ chung cư với giá 45.000-50.000 đồng/kg hoặc 10-15.000 đồng/bát.
Chị Hoài (ở Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết ở quê chị mọi người trồng sắn nhiều nhưng chỉ lấy củ để bán, còn lá sắn để để nuôi tằm, nuôi cá, thân để làm củi đun hoặc rào quanh vườn, lá rụng đầy gốc. Đến khi ra Hà Nội học đại học mới biết lá sắn có thể ăn được.
Rau sắn muối chua nấu với cá, hay hầm canh xương là món ăn mùa hè được ưa chuộng
"Tôi nhớ có một đợt mấy bạn sinh viên ở quê lên, xách cho 1 lọ dưa nhỏ, bảo là dưa lá sắn rồi hướng dẫn tôi cách nấu. Mới đầu tôi chỉ dám nấu thử một bát nhỏ, ai ngờ ngon quá, nghiện luôn. Lần nào các bạn ấy về quê tôi cũng nhờ mua bằng được lọ dưa lá sắn mang lên ăn dần", chị Hoài nói.
Theo đó, rau sắn muối chua thường được nấu kèm với cá, ninh với xương làm món giải nhiệt hữu hiệu trong mùa hè. Sau khi nấu, dưa sắn có vị chua thanh thanh lại bùi bùi ăn rất đặc biệt, không hề giống với các loại dưa muối khác.
"Trên công ty tôi có chị quê ở Yên Bái, năm nào cũng muối dưa sắn để bán. Do khách đặt hàng quá đông nên mỗi lần tôi đặt luôn 3-4 cân để tủ lạnh ăn dần. Hàng xóm thấy món này ngon cũng nhờ đặt hộ", chị Hoài nói thêm.
Nhờ bán món rau "nhà nghèo" này, nhiều người có thể kiếm được hàng triệu đồng mỗi ngày. Anh Giang (ở Phú Thọ) cho biết thay vì muối rau bán ở chợ, anh chuyển sang cung cấp online, khách ở các tỉnh thành đặt hàng tới tấp. Lá sắn sau khi hái về sẽ bỏ phần cọng và lá già, sau đó đem vò cho vào vại, đổ nước ngập, nén lại và phơi nắng 2 - 3 ngày.
Để đảm bảo hàng cho khách, ngoài dùng lá sắn trồng ở vườn nhà, anh còn mua thêm của bà con trong xóm. Giá cho mỗi cân lá sắn tươi là 15.000 đồng. Thông thường, cứ 7 ngày là lá sắn sẽ cho thu hoạch đợt mới, nên anh tính toán để xoay vòng nguyên liệu. Cứ 30kg rau sắn muối chua, trừ hết chi phí anh có lãi khoảng 1,2 triệu đồng.
Lá sắn còn được xuất khẩu ra thị trường các nước: Hàn Quốc, Nhật Bản, các khu vực đông người châu Á sinh sống. Theo Tổng cục Hải quan, xuất khẩu lá sắn trong tháng 10/2023 đã mang về 61.000 USD, tương đương thu về gần 19 tỷ đồng.
