Ngày 18/10, Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) cho biết cơ sở này đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân suy thận cấp, phải lọc máu sau một thời gian uống cỏ mực chữa bệnh.
Trường hợp điển hình là anh P.V.H (47 tuổi), ngụ tại Vĩnh Long. Anh H. là bệnh nhân suy thận độ 3 từng khám và điều trị tại Bệnh viện Bình Dân trước đó. Bác sĩ hướng dẫn anh dùng thuốc để bảo tồn chức năng thận và ngăn tiến triển của bệnh, tuy nhiên anh không tái khám theo lịch hẹn.
Đến đầu tháng 10, anh quay lại viện khám vì ăn uống kém, da xanh xao, cơ thể mệt mỏi, chân đau nhức không rõ nguyên nhân. Kết quả xét nghiệm đánh giá chức năng thận cho thấy anh H. bị suy thận cấp trên nền suy thận mạn, độ lọc cầu thận chỉ còn 4 ml/phút/1,73m2, tính mạng bị đe doạ nghiêm trọng.
Ngay lập tức, bác sĩ tư vấn anh phải nhập viện để lọc máu nhằm tránh nguy cơ hôn mê, tử vong do các biến chứng. Tuy nhiên, anh H. vẫn cho rằng sức khỏe không có gì nghiêm trọng, muốn về đi làm kiếm tiền nuôi con. Các bác sĩ phải giải thích rất kỹ và thuyết phục anh đồng ý điều trị.
Sau 2 ngày, tình trạng đau nhức chân cùng các triệu chứng suy thận khác của anh H. đã giảm, chức năng thận được cải thiện. Tuy nhiên, nếu đáp ứng điều trị bằng thuốc kém, chức năng thận không phục hồi tốt hơn, anh H. vẫn có nguy cơ phải lọc máu định kỳ suốt đời.
Chia sẻ với các bác sĩ, anh H. cho biết đã bỏ điều trị một thời gian. Theo lời mách bảo, anh uống cỏ mực và đậu đen xanh lòng để trị bệnh thận. Liều lượng mỗi ngày khoảng một nắm tay cỏ mực và 2-3 muỗng đậu đen. Sau khi uống liên tục trong 3 tháng, anh H. rơi vào nguy kịch.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Thị Đan Thùy, Trưởng khoa Nội thận Lọc máu, Bệnh viện Bình Dân, cho biết đây là một trong số 7 trường hợp phải nhập viện trong vài tháng qua liên quan đến việc uống cỏ mực chữa bệnh. Các bệnh nhân bị suy thận nặng, tổn thương thận cấp trên nền bệnh thận mạn.
Theo bác sĩ, cỏ mực có nhiều tên gọi như nhọ nồi, hạn liên thảo, bạch hoa thảo, thủy hạn liên… Trong Đông y, cỏ mực không độc, có vị chua, ngọt, tính hàn, thường dùng chữa sốt cao, chảy máu cam, mề đay, chảy máu cam, viêm họng, suy nhược… Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu khoa học nào chỉ rõ tác dụng chữa suy thận bằng cỏ mực.
Đặc biệt trên người bệnh thận mạn, việc dùng các hoạt chất từ cây cỏ, thuốc, ăn uống hàng ngày cần phải cẩn trọng để tránh tiến triển suy thận nặng hơn. Người bệnh cần thăm khám, điều trị bằng thuốc, kiểm soát thường xuyên các chỉ số như protein niệu, các xét nghiệm đánh giá chức năng thận.
Bác sĩ Thuỳ cho biết thực tế, nhiều bệnh nhân tự ngưng điều trị, tự thay thế hoặc uống kèm lá cây không rõ nguồn gốc theo lời mách bảo trên Internet. Hậu quả là người bệnh bị suy thận không thể hồi phục, phải lọc máu suốt đời.
Ngoài cỏ mực, mạng còn lan truyền nhiều "bài thuốc” lợi tiểu, tốt cho thận như cây rễ gió, cây mộc thông, cây nhạc ngựa, mộc phòng kỷ. Một số người sử dụng để ngâm rượu uống chữa bệnh, tẩm bổ. Tuy nhiên, tất cả các cây này đều chứa chất độc acid aristolochic gây tổn thương thận, suy thận.
Lọc máu cấp cứu vì viên trắng da
Chị L.T.T (45 tuổi, Đồng Nai) cho biết khoảng 1 năm trước, chị đặt mua thuốc làm trắng da theo quảng cáo bán hàng trên mạng. Thuốc có dạng viên uống, một lọ 60 viên có giá 600.000 đồng, liều uống 6 viên/ngày.
Khi uống đến lọ thứ 7, chị T. đau bụng dữ dội, mệt, khó thở, nôn ói liên tục và phải cấp cứu tại bệnh viện địa phương. Bác sĩ cho biết chị bị suy thận cấp mức độ 5, có thể tử vong nếu không được lọc máu.
Sau khi lọc máu cấp cứu, chị được chuyển đến Bệnh viện Bình Dân (TP.HCM) để điều trị lâu dài. Đến nay, chức năng thận đã ổn định, bệnh nhân trở về với công việc bình thường. Tuy nhiên, chị T. vẫn phải uống thuốc và theo dõi chức năng thận.
Các bác sĩ cho biết nhóm viên uống làm trắng da thường được quảng cáo có chứa glutathione, một chất chống oxy hóa giúp làm sáng da bằng cách ức chế sản xuất melanin.
Tuy nhiên, nếu sử dụng glutathione với liều cao, không có kiểm soát có thể gây suy thận cấp, đặc biệt trên người bệnh đã có nền suy thận mạn. Do đó, khi muốn sử dụng bất kỳ loại thuốc uống trắng da nào, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa, không tự ý sử dụng các loại trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ để tránh rước hậu quả nặng nề.
