Nghĩ rằng chỉ bị nhiệt miệng thông thường, N. (23 tuổi, Hà Nội) đi khám trong tâm thế khá chủ quan. Nhưng kết quả chẩn đoán mắc sùi mào gà khiến cô chết lặng - căn bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Một lần buông thả, trả giá bằng sùi mào gà

N.kể, ban đầu cô chỉ xuất hiện vài vết loét nhỏ trong khoang miệng, hơi rát khi ăn cay. Cô tự mua thuốc bôi, vết loét nhanh lành. Tuy nhiên, không lâu sau, các mảng sần mềm, bất thường lại nổi lên. Lo lắng, N. mới đến bệnh viện thăm khám.

ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành, thành viên Hội Da liễu Việt Nam, xác nhận bệnh nhân mắc sùi mào gà trong khoang miệng. "Đây là vị trí hiếm gặp nhưng số ca đang tăng, chủ yếu do quan hệ tình dục bằng miệng không an toàn", ông cảnh báo.

 

N. chia sẻ ban đầu chỉ thấy vết loét nhỏ ở má và môi, hơi rát khi ăn cay nên tự mua thuốc bôi. Ảnh: BSCC.

Trường hợp khác cũng rơi vào cảnh tương tự, anh H. (28 tuổi, Hà Nội) phát hiện những nốt sùi nhỏ quanh "cậu nhỏ" nhưng nghĩ chỉ là viêm do quần lót chật. Chỉ đến khi chúng lan rộng, anh mới vội đi khám. Kết quả xét nghiệm HPV cho thấy anh mắc sùi mào gà, sau một lần "quá chén" với cô gái lạ quen ở quán bar dịp Tết.

Tại Đồng Nai, T.Đ.T. (27 tuổi) bàng hoàng khi bác sĩ thông báo mắc bệnh, dù anh khẳng định đã tiêm vaccine HPV và luôn dùng bao cao su khi quan hệ.

Ở Bình Dương, một người đàn ông 30 tuổi cũng không khỏi sốc khi phát hiện sùi mào gà, dù cả hai vợ chồng đều đã tiêm vaccine hơn 2 năm. Anh thú nhận, trước đó từng phát sinh quan hệ ngoài luồng với nữ nhân viên massage mà không sử dụng biện pháp bảo vệ.

Bệnh lây qua đường tình dục phổ biến, dễ tái phát

ThS.BSNT Nguyễn Mậu Tráng, khoa Laser và chăm sóc da, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết sùi mào gà (Genital warts) là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Nguyên nhân là từ virus HPV (Human Papillomavirus - virus gây u nhú ở người). Bệnh lây chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn, nhưng cũng có thể lây qua tiếp xúc gián tiếp khác.

HPV là loại virus có ADN, chỉ khu trú ở da và niêm mạc. Đến nay, giới khoa học đã xác định khoảng 200 type HPV, trong đó có khoảng 40 type gây bệnh tại bộ phận sinh dục.

• HPV type 1, 4, 5, 8, 41, 60, 63… gây hạt cơm ở da, gan bàn tay, gan bàn chân.
• HPV type 6, 11, 13, 16, 18, 55, 66… gây bệnh ở niêm mạc, trong đó type 6 và 11 thường gây sùi mào gà sinh dục, ít nguy cơ ung thư.
• HPV type 16, 18, 31, 33… lại thuộc nhóm nguy cơ cao, có thể dẫn tới ung thư cổ tử cung, dương vật hoặc hậu môn.
• HPV type 5, 8 gây loạn sản thượng bì dạng hạt cơm.

"Về biểu hiện, sùi mào gà có thể nhận biết qua các u nhú màu hồng hoặc nâu nhạt, nổi trên da hoặc niêm mạc, có thể tập trung thành đám lớn. Bác sĩ sẽ dựa vào thăm khám lâm sàng, sinh thiết mô bệnh học và xét nghiệm ADN HPV để xác định type virus, từ đó đánh giá nguy cơ ung thư", bác sĩ Tráng nói.

 

Bệnh lây chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn, nhưng cũng có thể lây qua tiếp xúc gián tiếp khác. Ảnh: Freepik.

Điều trị sùi mào gà hiện có nhiều phương pháp như áp lạnh bằng nitơ lỏng (cryotherapy), đốt điện (electrocautery), laser CO2, liệu pháp quang động học (ALA - PDT) hoặc dùng thuốc bôi tại chỗ. Tuy nhiên, theo bác sĩ Tráng, bệnh có thể tái phát sau vài tuần đến vài tháng do virus vẫn tồn tại âm thầm trong cơ thể. Người bệnh cần tái khám định kỳ để phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

Bác sĩ Tráng nhấn mạnh hiệu quả điều trị còn phụ thuộc nhiều vào hệ miễn dịch. Nếu sinh hoạt thiếu khoa học như thức khuya, ăn uống kém, căng thẳng, sử dụng rượu bia, chất kích thích… hệ miễn dịch suy yếu, virus dễ bùng phát trở lại.

Ngoài ra, nhiều người bệnh thường mắc phải những sai lầm:

• Tin bao cao su có thể phòng bệnh tuyệt đối: Thực tế, bao cao su chỉ che phủ phần quy đầu và thân dương vật, không bảo vệ hoàn toàn khỏi HPV.
• Không khám và điều trị cho bạn tình: Dễ gây lây nhiễm chéo, khiến bệnh không khỏi.
• Điều trị tại cơ sở không đủ chuyên môn: Dẫn tới chẩn đoán sai, điều trị không đúng, thậm chí bị lợi dụng tâm lý lo lắng để trục lợi.

ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành, thành viên Hội Da liễu Việt Nam, bổ sung rằng nhiều người trẻ còn hiểu sai khi nghĩ súc miệng bằng nước muối hay dùng dung dịch vệ sinh sau quan hệ có thể phòng bệnh.

"Nước muối không có khả năng tiêu diệt HPV. Virus này lây lan qua tiếp xúc da - niêm mạc ở sinh dục, miệng, hậu môn, kể cả khi không có giao hợp xâm nhập", ông khẳng định.

HPV có thể tồn tại trên da từ vài tuần đến nhiều tháng mà không gây triệu chứng. Khi bùng phát, virus gây các tổn thương u nhú, sùi ở bộ phận sinh dục, miệng, mắt… vừa mất thẩm mỹ vừa làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, dương vật, hậu môn nếu không điều trị sớm.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 80% người từng có quan hệ tình dục sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm cũng có triệu chứng hoặc biến chứng nặng. Biện pháp hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vaccine HPV.

Để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục, các bác sĩ khuyến cáo:

• Luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, kể cả khi quan hệ với bạn tình mới quen.
• Hạn chế rượu bia, giữ đầu óc tỉnh táo để đưa ra những quyết định sáng suốt.
• Thăm khám ngay khi có triệu chứng bất thường như tiểu buốt, chảy dịch, nổi mụn sùi ở vùng kín.
• Không tự ý dùng thuốc, điều trị các bệnh lây qua đường tình dục cần có phác đồ chuyên khoa, tránh tình trạng kháng thuốc hoặc biến chứng nặng hơn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có đời sống tình dục không ổn định.