Theo bác sĩ Bạch Huy Anh – Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản – Bệnh viện Bưu Điện, vô sinh đang là một bệnh lý phổ biến ở Việt Nam. Tổ chức Y tế thế giới xếp vô sinh sẽ là gánh nặng cho các cặp vợ chồng cả về sức khoẻ, tâm lý cũng như kinh tế để điều trị. 

Bác sĩ Huy Anh cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh như tuổi tác, di truyền, các bệnh lý sinh dục; nhưng lối sống cũng là một trong những điều kiện thúc đẩy vô sinh trong đó ảnh hưởng rõ nét nhất đó là thói quen hút thuốc lá và uống rượu.

 Hút thuốc lá

Tại Việt Nam, tỷ lệ hút thuốc lá ở người trưởng thành còn rất cao trong khi đó tỷ lệ vô sinh cũng tăng tỷ lệ thuận với tình trạng hút thuốc lá.

Khói thuốc lá chứa hàm lượng lớn nicotin và các chất chuyển hóa của nó, đây là các chất dị sinh (xenobiotics) khi vào cơ thể nếu không được chuyển hóa và thải trừ sẽ gây rối loạn các quá trình sinh lý, sinh hóa của cơ thể và gây ra các bệnh lý.

Các xenobiotics khi vào trong cơ thể nó tạo ra gốc tự do trong đó có các gốc oxy hoạt động, chúng gây oxy hóa phân tử, trong đó có ADN từ đó gây biến đổi và gây bệnh cho cơ thể. Một số trường hợp khi ADN bị oxy hóa và bị biến đổi có thể gây vô sinh ở nam giới.

 Ở nam giới, bác sĩ Huy Anh cho biết, người ta chứng minh rằng khói thuốc chứa nicotin và khi hút vào trong phổi nicotin chuyển hoá thành cotinine tiếp tục thành trans-3-hydroxy cotinine (3HC). Nếu cotinine và 3HC càng cao thì tinh trùng di động càng chậm.

Các nghiên cứu khác cũng cho thấy nam giới hút thuốc lá có mật độ tinh trùng giảm khi xem trên chỉ số tinh dịch đồ, giảm 13% so với người không hút thuốc. Nam giới hút càng nhiều thuốc lá thì mức ảnh hưởng càng nặng. 
 
Ở nữ giới nếu phụ hút 10 điếu thuốc mỗi ngày thì bạn sẽ bị suy giảm khả năng sinh sản rất mạnh. 

Phụ nữ hút thuốc lá làm  gia tăng thay đổi ống dẫn trứng, biến đổi xấu ở cổ tử cung, tổn thương trứng, tăng sảy thai và tăng mang thai ngoài tử cung. 

Không chỉ thế, thuốc lá gây suy giảm dự trữ buồng trứng và lão hóa buồng trứng sớm hơn từ 1-4 năm, gây suy giảm buồng trứng, mãn kinh sớm ở phụ nữ. Điều này cũng là yếu tố gây ra vô sinh nữ.
 
Các chất độc hại trong khói thuốc lá còn làm gia tăng tình trạng oxy hoá và làm tổn thương DNA trong nang noãn của phụ nữ khiến họ khó thụ thai hơn.

Những phụ nữ hút thuốc lá còn ảnh hưởng tới quá trình mang thai. Mẹ hút thuốc lá thì con trai sau này cũng có nguy cơ vô sinh cao hơn những người mẹ không hút thuốc lá.

Phụ nữ hút thuốc lá khi điều trị hỗ trợ sinh sản bằng thụ tinh trong ống nghiệm khả năng đậu thai cũng thấp hơn phụ nữ không hút thuốc lá.

Bác sĩ Huy Anh cho biết người ta nghiên cứu phụ nữ hút thuốc lá khả năng đậu thai chỉ còn 66 % so với phụ nữ không hút thuốc khi làm thụ tinh trong ống nghiệm.

 Uống rượu bia

Theo bác sĩ Huy Anh, hầu hết các nghiên cứu đều cho rằng với phụ nữ uống rượu mức độ nhiều có xu hướng khó thụ thai và bị vô sinh cao. Uống rượu còn làm giảm khả năng đậu thai khi làm thụ tinh trong ống nghiệm ở nữ giới.

Còn với nam giới, những người nghiện rượu hay gặp các bất thường về chức năng sinh dục như giảm sản xuất testosterone, rối loạn cương và suy giảm khả năng sinh tinh trùng. 

Các bác sĩ đều khuyến cáo những phụ nữ đang điều trị hỗ trợ sinh sản nên giảm thiểu việc uống rượu trước khi bắt đầu điều trị, vì ngay cả một lượng rượu vừa phải cũng có thể làm giảm cơ hội thành công của họ.

Nam giới không nên uống quá nhiều rượu. Mặc dù mức độ uống rượu vừa phải dường như không làm thay đổi kết quả tinh dịch đồ ở nam giới, nhưng nam giới được khuyên nên tránh rượu ít nhất một tuần trước khi lấy mẫu tinh dịch cho IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).