Kết quả này có được từ công trình khoa học điều tra cắt ngang khảo sát tình hình miễn dịch cộng đồng của người dân TP đối với vi rút SARS-CoV-2 do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) phối hợp với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Đơn vị nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện vào tháng 9.
Công trình khoa học điều tra này do Sở Y tế TP.HCM đặt hàng, để đánh giá mức độ miễn dịch cộng đồng của người dân TP sau giai đoạn TP trở thành tâm dịch COVID-19 khốc liệt nhất và nhất là sau giai đoạn cả TP đã nỗ lực triển khai hoạt động tiêm vắc xin COVID-19 cho người dân TP.
Kết quả điều tra biết được tỉ lệ người dân có miễn dịch chống lại vi rút SARS-CoV-2 (do đã mắc bệnh hoặc do đã tiêm vắc xin) có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở khoa học để thuyết phục người dân phải tiêm vắc xin nếu tỉ lệ có kháng thể chưa cao.
Đây cũng là cơ sở khoa học để kêu gọi người dân tiêm nhắc lại theo đúng quy định để duy trì khả năng miễn dịch nếu tỉ lệ có kháng thể tại thời điểm khảo sát đã ở mức bảo vệ cộng đồng.
Vào tháng 9-2022, nhóm nghiên cứu đã chọn mẫu ngẫu nhiên có bảo đảm tính đại diện cao về độ tuổi (từ 0 đến trên 70 tuổi), giới tính và các khu vực địa lý khác nhau trên địa bàn TP.HCM.
Tổng cộng có 839 người đã được thu thập mẫu huyết thanh để đo kháng thể kháng protein N (anti-N protein) nhằm đánh giá tỉ lệ người dân đã từng nhiễm SARS-CoV-2 và tỉ lệ người dân có kháng thể kháng protein S (anti-Spike protein) để đánh giá người dân đã có kháng thể phòng ngừa/bảo vệ do được chủng ngừa COVID-19 hoặc nhiễm bệnh trước đó.
Kết quả cho thấy có 88,2% trong tổng số 839 mẫu thu nhận có kháng thể kháng protein N; và có đến 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S từ nhiễm tự nhiên hoặc đã tiêm vắc xin.
Về kháng thể kháng protein N - đây là kháng thể chỉ xuất hiện từ việc nhiễm COVID-19 tự nhiên hoặc sau khi tiêm vắc xin bất hoạt Sinopharm, tỉ lệ dương tính với kháng thể kháng protein N ở các nhóm tuổi khác nhau có phân bố khá tương đồng, dao động từ 86% đến 97% ở các nhóm tuổi từ dưới 5 đến dưới 70 tuổi. Riêng nhóm 70 tuổi trở lên, tỉ lệ này là 76%.
Về kháng thể kháng protein S, có đến 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S (từ nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm vắc xin). Tỉ lệ này cũng khá tương đồng ở tất cả các địa bàn được khảo sát của TP.
Chỉ còn một tỉ lệ rất nhỏ (1,3%) người dân không có kháng thể kháng protein S. Tuy nhiên điều này cũng không đồng nghĩa với việc họ không được bảo vệ trước SARS-CoV-2, vì đợt khảo sát này không đánh giá đáp ứng miễn dịch tế bào.
Kết quả phân tích nồng độ kháng thể kháng protein S ở nhóm tuổi 12 trở xuống cho thấy nhóm này có xu hướng thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại. Điều này cũng phù hợp với thực tế về độ phủ vắc xin ở nhóm này thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại.
Tuy nhiên, mức ngưỡng nồng độ kháng thể dương tính bao nhiêu là bảo đảm đạt mức độ bảo vệ trước biến chủng Omicron hiện nay thì các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang tìm hiểu, chưa có đủ cơ sở khoa học để xác định.
Tiếp tục nghiên cứu, đi tiêm vắc xin nếu chưa đủ liều
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khảo sát diễn tiến huyết thanh học cộng đồng trong đợt tháng 12-2022 và mối liên quan giữa dữ liệu về kháng thể với mức độ nặng của bệnh theo các nhóm tuổi trên địa bàn TP.HCM, để có thể xem xét đánh giá thêm mức độ hiệu quả của miễn dịch cộng đồng đối với SARS-CoV-2.
Với kết quả khảo sát này, ngành y tế kêu gọi người dân TP hãy cùng trách nhiệm bảo vệ và duy trì miễn dịch cộng đồng đối với COVID-19 bằng cách cho người thân trong gia đình và trẻ em (từ 5 tuổi trở lên) đi tiêm vắc xin phòng COVID-19 nếu chưa tiêm, và tiêm nhắc lại, tiêm bổ sung đúng theo quy định.
