Tôi từng có một khoảng sân nhỏ, chả biết làm gì, bèn... treo mấy giò lan. Thì cứ lắt lay thế, thi thoảng thế, bất chợt thế, năm thì mười họa xịt cho nó tí nước, rồi... quên đi. Một sáng, mở cửa, muốt lên mấy cái nụ, rưng rưng mưng mở. Tự nhiên thấy như cả một khoảng trời mở ra trước mắt mình, thấy như cuộc đời trong văn vắt mở toang trước mặt.
Rồi từ đấy thì chăm. Ngày nghỉ, sau khi uống cà phê là dạo một vòng quanh chợ để chọn lan. Từ lác đác mấy giò, khi ấy có cả một khoảng sân đặc lan. Sáng ra phải làm một việc “bất đắc dĩ” là đảo lan, giò nào nở đẹp thì đảo ra chỗ dễ ngắm, những chậu sắp tàn hoặc chưa nở phải nép vào trong...
Và mới phát hiện rằng, té ra lan ấy, tuy nó khó tính, nó kén đủ thứ nhưng nó lại... thương người. Mình yêu nó nó yêu lại mình. Mình chăm nó nó dâng hiến lại mình, nở cho mình những gì tinh túy nhất, trinh nguyên nhất, lộng lẫy nhất... mà nó có được.
Phải chơi lan mới thấy lan là đẹp. Tất nhiên thế. Nhưng lan còn cái hay nữa là, những người không chơi vẫn thấy nó đẹp. Tất nhiên cái đẹp ấy nó khác, nó không hồi hộp, không run rẩy, không mong manh, không sợ vỡ... nó là cái đẹp hoàn thiện, tất nhiên, so với cái đẹp xuýt xoa vẫn có gì đấy chênh vênh...
Rồi do hoàn cảnh, khoảnh sân lan của tôi đã phải dứt ruột san ra, chia sẻ cho bạn bè, không còn chỗ treo lan nữa. Nhưng những gì tốt đẹp nhất, nguyên vẹn nhất của cái đẹp lan trong tôi vẫn vẹn nguyên như thế.
Vì thế nghe nói ở đâu có lan đẹp là lại lò mò tìm xuống ngắm, và nghe. Nghe các chuyên gia lan nói về lan, chứ thật, tôi chỉ thích thì chơi thế chứ có biết loài nào ra giống nào đâu. Có giò nào nở là lại chạy cuống đi hỏi tên tuổi của chúng...
Có lần, tôi đóng một thùng lan mang ra Hà Nội tặng một ông bạn. Nhẽ đi máy bay, nhưng vì có lan nên tôi đi xe giường nằm để hộ tống chúng. Ra Hà Nội tôi lại trực tiếp ra chợ mua các loại vật liệu rồi vào lan treo ở balcon tầng... 5 cho ông ấy, mua cả lưới che rất cẩn thận. Mấy tháng sau ông này chụp ảnh cho tôi xem lan. Nó thành... củi sạch rồi. Thì ra giữa yêu lan và chăm lan là cả một khoảng cách không hề nhỏ.
Mới nhất, một anh bạn quen trên facebook nhắn: Mời anh xuống nhà em ngắm lan, thưởng trà. Thế là nhân sáng chủ nhật, tôi phóng xe đi uống trà và nghe về lan. Gặp những người yêu lan, khám phá thêm một thế giới khác, thế giới tĩnh lặng, sống chậm và hết sức thú vị.
Cả khu vườn mênh mông hai vợ chồng chơi hoa, rau, cây, cá... toàn loại sạch. Trà nguyên búp sen Hồ Tây trong ngăn đá mang ra. Nhìn bộ đồ trà biết đây là dân trà thứ thiệt, có độc ẩm, song ẩm, quần ẩm... cách ông chủ pha trà thì các cụ ta xưa sẵn sàng kết nạp cho tay này hầu, nhưng tay Công này còn hơn các cụ xưa, là biết lúc nào thì nước 80 độ, lúc nào 90 và lúc nào thì 100... để trà ra hết trà, để thưởng trà nó ra cung ra bậc, có thăng có giáng chứ không bị... sự dàn đều ru ngủ. Các cụ xưa thì nước cứ phải trên 100 độ. Là các cụ đã phải nấu nước mưa trong siêu đồng, mà là đồng mắt cua như cụ Nguyễn Tuân kể ấy, bằng than nhãn hoặc quả phi lao khô, trong cái hỏa lò bằng đất, xong dội xuống nền nhà đất sét lưu cữu qua nhiều đời mịn hơn... da em bé, nó xèo lên một tiếng, sủi như hành bỏ vào mỡ cực nóng phi thì được, làm lông trà, lật đít ấm chén tráng vân vân các kiểu. Ở đây, một ấm trà pha được 7 nước, mà nước nào cũng như nhau, thế mới tài.
Mà cả 2 vợ chồng đều còn rất trẻ. Vợ nghe chồng nói chuyện thì nhìn rất âu yếm và ngưỡng mộ chứ không như các bà vợ khác, thấy chồng nói thì... bĩu môi, ra cái điều lão nói phét đấy, bí mật của lão trong tay ta nè.
Cả hai vợ chồng đều bỏ việc về nhà làm nông. Cả hai vợ chồng quyết làm nông nghiệp sạch. Từ cái cách tự ngâm lấy phân, đến tự tạo, lai giống, mày mò và... chơi chứ ít bán. Tết mới mang lan ra chợ hoa bán, và đấy là thu nhập chính của... cả năm. Quanh nhà là cây, có cái phòng uống trà rất chuyên nghiệp, xung quanh sáng choang, hoa bày la liệt. Bàn trà có thắp trầm nữa...
Tôi nói với 2 vợ chồng, sống như các em sướng, nhưng cũng... khổ. Cười, biết đủ là đủ, biết sướng là sướng. Vợ đế thêm: Lấy nhau thì dễ, nhưng sống với nhau mới khó. Cái cách 2 vợ chồng này nói với nhau, thấy rằng họ sống với nhau đã dễ rồi, đã phu xướng phụ tùy rồi.
Hiện tại, 2 vợ chồng chung sức làm nông, việc bận tối ngày nhưng vẫn có lúc ngồi nhâm nhi trà, thắp trầm ngắm hoa, chăm lan...
Chơi hoa, hay sống chậm, quả cũng kỳ công. Chọn một lối sống khác cũng cần sự chăm chút và đầu tư. Vì thế, để sống chậm, để uống trà và ngắm lan, để ẩn mình bên trong cái hừng hực hối hả của những khu đô thị... là cũng cần phải học. Học biết yêu và biết chăm sóc, học biết đủ và học biết dừng.
