Hoa đu đủ đực là gì?

Hoa đu đủ đực không chỉ được dùng trong chế biến món ăn mà còn có thể làm thuốc hỗ trợ chữa một số bệnh như ho, viêm họng, sỏi thận... 

Theo tạp chí đông y, đu đủ là cây ăn trái, có  tên khoa học là Carica papaya L, họ đu đủ (Caricaceae). Cây đu đủ được trồng nhiều ở nước ta, và được xếp vào nhóm thực vật đa tính bởi nó có cả cây đực, cây cái và cả cây lưỡng tính. Hoa đu đủ đực được thu hái từ những cây đu đủ giống đực, chỉ cho hoa mà không kết trái.   

Cây đu đủ đực thuộc dạng thân thảo, mọc thẳng, cao khoảng 3 - 10m, vỏ thân xù xì. Hoa đu đủ đực nhỏ mọc quanh năm thành cụm, màu trắng và có 5 cánh. Đôi khi một số hoa có màu xanh nhạt xen lẫn vàng. Hoa có mùi thơm, vị khá đắng.

Cả lá và hoa đu đủ đực đều có thể dùng làm thuốc, trong đó, hoa được sử dụng phổ biến hơn. Hoa đu đủ đực được thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là từ tháng 5 tới tháng 10. Những cụm hoa mới nở sẽ được thu hái vào lúc sáng sớm khi còn đọng sương mai.

Hoa đu đủ đực mọc ra từ giống cây đu đủ đực. (Ảnh minh họa)

Sau khi hái về, hoa được rửa qua nhiều lần nước cho sạch đất cát, bụi bẩn, và có thể dùng tươi. Để tích trữ và bảo quản được lâu, người ta đem hoa đu đủ đực đi phơi hoặc sấy khô. Loại hoa này thường được phơi trong bóng râm hoặc những nơi mát mẻ có gió lùa chứ không phơi nắng như thông thường. Những người có kinh nghiệm giải thích rằng, phơi hoa ngoài nắng to có thể làm giảm dược tính và dễ khiến cánh hoa nát vụn. 

Cây đu đủ đực rất hiếm ở vùng đồng bằng, chủ yếu mọc hoang rải rác ở vùng đồi núi, vì vậy hoa đu đủ đực không có nhiều. Hơn nữa, được coi là vị thuốc quý, có nhiều tác dụng với sức khỏe, hoa đu đủ đực có giá khá cao, loại tươi khoảng 400.000 đồng/1kg nhưng thường ít có vì khó vận chuyển, dễ dập nát. Hoa đu đủ khô trên thị trường giá dao động 800.000-1,2 triệu đồng/kg. 

Hoa đu đủ đực khác hoa đu đủ cái thế nào?

Hoa đu đủ sau khi sấy khô rất khó để phân biệt đực - cái. Hiện nay, nhiều người trục lợi có thể trộn hoa cái được tẩm màu, dùng hóa chất độc hại trong quá trình phơi sấy khô, nên bạn cần chọn mua dược liệu hoa đu đủ đực tại nơi uy tín để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Các tác dụng của hoa đu đủ đực

Theo nghiên cứu, bông đu đủ đực vị rất đắng, tính bình, không độc, có tác dụng chống viêm, tiêu sưng, giảm đau, làm giãn nở các cơ, kích thích tiểu tiện.

Trong hoa đu đủ đực có chứa vitamin A, B1, C, carbohydrate, protein, tannin, chất chống oxy hoá, khoáng chất,… 

Hoa đu đủ đực thường được phơi hoặc sấy khô để dễ bảo quản và sử dụng lâu. (Ảnh minh họa)

Dưới đây là một số tác dụng với sức khỏe của hoa đu đủ đực: 

Hỗ trợ hệ tiêu hóa

Theo thông tin từ Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, thành phần men papain trong hoa đu đủ đực có khả năng đẩy nhanh quá trình tiêu hóa, kích thích co bóp nhu động ruột, tránh táo bón, ăn không tiêu và sản xuất nhiều khí hơi trong bụng. Thành phần folate, vitamin A, C, E bảo vệ niêm mạc đường ruột, chống viêm loét trong dạ dày, tăng khả năng chuyển hóa và trao đổi chất.

Tốt cho tim mạch, tuần hoàn

Các hoạt chất beta- carotene, folate, chất chống oxy hóa giúp bảo vệ thành mạch, làm giảm cholesterol xấu trong máu, ổn định huyết áp, ngăn ngừa đau tim, đột quỵ, chống lại sự hình thành của các mảng xơ vữa và huyết khối tĩnh mạch.

Tăng cường hệ miễn dịch

Hoa đu đủ đực giúp tăng cường sức đề kháng, nâng cao hoạt động của hệ miễn dịch.

Hỗ trợ hệ hô hấp

Hoa đu đủ đực giàu vitamin C và beta- carotene, giúp kháng khuẩn, tiêu viêm tự nhiên, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ho, viêm họng, khàn tiếng, đau rát cổ họng.

Cải thiện tình trạng tiểu đường

Các hoạt chất trong hoa đu đủ đực giúp bệnh nhân bị tiểu đường có thể kiểm soát tốt đường huyết trong máu nhờ tác dụng làm tăng sản xuất insulin trong cơ thể.

Hoa đu đủ đực được coi là một loại dược liệu quý. (Ảnh minh họa)

Ngăn ngừa ung thư 

Có nhiều nghiên cứu của Mỹ, Úc chứng minh tác dụng của hoa đu đủ đực trong phòng ngừa ung thư. Hoạt chất Lycopene, Carotenoids giúp khống chế khối u phát triển, làm chậm di căn, được khuyên dùng cho người ung thư vú, bạch cầu, ruột kế, phổi, tuyến tiền liệt.

Ngăn ngừa tích mỡ

Bông đu đủ đủ đực giàu chất xơ, vitamin A, B, C và khoáng chất, giúp tăng khả năng chuyển hóa chất béo tại gan, ngăn ngừa tích trữ mỡ dư thừa ở các cơ quan như bụng, đùi, bắp tay… 

Uống hoa đu đủ đực ngâm mật ong có khỏi ung thư không?

Hoa đu đủ đực chứa nhiều chất chống oxy hóa và khoáng chất, có tác dụng kháng viêm. Mật ong vị ngọt, vừa là món ăn, vừa là bài thuốc giúp kháng khuẩn và kháng viêm cao, có khả năng phòng chống nhiễm khuẩn đường hô hấp, trị ho, rát họng.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Ngô Văn Tỵ, Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, hiện chưa có bằng chứng hay nghiên cứu khoa học nào khẳng định hoa đu đủ đực và mật ong có thể chữa ung thư. Thậm chí, nếu sơ chế và sử dụng những thứ này không đúng cách, người dùng có nguy cơ bị ngộ độc, gây hại tới sức khỏe.

Bác sĩ khuyến cáo, nếu muốn sử dụng bài thuốc này, bất cứ ai cũng nên tham khảo ý kiến người có chuyên môn. Đặc biệt, nếu đã được chẩn đoán mắc ung thư, tốt nhất cần tuân thủ phác đồ điều trị của bệnh viện để không bỏ lỡ “thời gian vàng”, tránh bệnh trầm trọng hơn.

Chưa có nghiên cứu nào khẳng định hoa đu đủ đực ngâm mật ong có tác dụng chữa ung thư. (Ảnh minh họa)

Hoa đu đủ đực có tác dụng phụ gì không?

Mặc dù hoa đu đủ đực có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, mọi người không nên tùy tiện mua về uống để trị bệnh hay sử dụng lâu dài mà không tư vấn ý kiến thầy thuốc trước. 

Liều lượng và thời gian sử dụng loại dược liệu này rất quan trọng. Dùng quá ít, sai cách sẽ không đem lại hiệu quả nhưng dùng liều lớn, tần suất liên tục có thể gây phản ứng phụ như dị ứng, mẩn ngứa, buồn nôn, chóng mặt,…

Đặc biệt, phụ nữ có thai, trẻ em dưới 1 tuổi và những người có cơ địa nhạy cảm càng không nên dùng hoa đu đủ đực. 

Cách sử dụng hoa đu đủ đực 

Hoa đu đủ đực có thể sử dụng dược liệu dưới dạng tươi hay khô. Với hoa đu đủ đực khô, nên sao vàng trước khi dùng để giữ được trọn vẹn dược tính của thuốc. Hoa đu đủ đực có thể được dùng chế biến thành món ăn, làm trà, ngâm mật ong, đường phèn, ngâm rượu hay sắc uống.

Trà hoa đu đủ đực

Dùng 10-15g hoa đu đủ đực tươi (hoặc 20-30g dược liệu khô), rửa sạch rồi cho vào ấm pha trà chuyên dụng. Rót vào ấm khoảng 300ml nước, ngâm trong 15 phút rồi rót uống dần. 

Hoa đu đủ xào tỏi

Nguyên liệu: 200-300g hoa đu đủ đực tươi, tỏi và các gia vị thông dụng.

Cách làm: Rửa và ngâm hoa đu đủ với nước muối pha loãng cho sạch, vớt ra để ráo nước. Luộc hoa qua nước sôi để giảm bớt vị đắng chát rồi vắt bớt nước, ướp hoa với một chút gia vị, hạt tiêu. Phi thơm tỏi băm rồi cho hoa đu đủ vào đảo nhanh tay cho chín vừa, tắt bếp.

Hoa đu đủ đực xào chay

Nguyên liệu: 100g hoa đu đủ đực, 3-4 lá đu đủ bánh tẻ, quả cà dại, hành tăm.

Cách làm: Rửa sạch các nguyên liệu, cà cắt miếng vừa ăn, lá đu đủ thái nhỏ. Phi hành tăm cùng với dầu ăn cho thơm rồi cho tất cả vào xào nhanh tay, nêm nếm các gia vị cho vừa miệng. Dùng ăn kèm trong bữa cơm như một món rau.