Sáng nay, trong bảng xếp hạng các thành phố lớn ô nhiễm nhất thế giới của IQAir, TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh của Việt Nam lần lượt đứng thứ 2 và thứ 3 chỉ sau Lahore của Pakixtan.
Ở Việt Nam, tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng ở nhiều nơi xuất hiện. Trong bảng xếp hạng chất lượng không khí tại Việt Nam theo thời gian thực của ứng dụng IQAir, Hà Nội là thành phố có tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất nước với chỉ số AQI trung bình là 202. Tiếp đó là Bắc Ninh 171, Thanh Hoá 165, TP. Hồ Chí Minh 161, An Giang 154, Thái Nguyên 153, Lạng Sơn 118…
Cũng tại ứng dụng này cảnh báo, Nồng độ PM2.5 tại Hà Nội hiện cao gấp 21.9 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của WHO. Nồng độ PM2.5 tại TP. Hồ Chí Minh hiện cao gấp 16.4 lần giá trị theo hướng dẫn về chất lượng không khí hàng năm của WHO. Ứng dụng này khuyến nghị đeo khẩu trang khi ra ngoài, đóng kín cửa sổ, tránh tập thể dục ngoài trời, sử dụng máy lọc không khí...
Trên ứng dụng theo dõi chất lượng không khí PamAir, nhiều điểm ở Thủ đô Hà Nội ô nhiễm không khí cảnh báo màu tím, có nơi chỉ số AQI trên 300 – là mức cực kỳ cao, nguy cơ gây hại cho sức khoẻ nếu tiếp xúc trực tiếp. Cụ thể, vào lúc 8h15 phút, tại điểm đo tại Trường mầm non thực hành Hoa Sen có chỉ số AQI là 312, Trường mầm non Việt – Bun 233, Bát Khối (Long Biên) 264, Phúc Lợi (Long Biên) 234, Đội Cấn 195, Quan Hoa 159, Chùa Láng 182, Thanh Xuân 185, Time City 186, Phạm Tuấn Tài (Cầu Giấy) 197….
TS Hoàng Dương Tùng, Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam cho biết, để chủ động phòng tránh không khí chất lượng xấu, người dân cần theo dõi kết quả quan trắc của Tổng cục Môi trường, Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội. Đồng thời, có thể tham khảo thêm kết quả quan trắc bằng trạm cảm biến của một số tổ chức để chủ động nắm bắt được các thông tin về chất lượng không khí. Nếu nhận thấy chỉ số AQI (Chỉ số chất lượng không khí) ở mức độ cao thì cần hạn chế ra đường, nhất là với người già, trẻ em. Nếu buộc phải ra đường cần phải đeo khẩu trang hoặc áp dụng các biện pháp khác để hạn chế phơi nhiễm bụi mịn PM2.5 trong không khí.
Để nâng cao chất lượng không khí hơn, phải giảm được các nguồn gây ô nhiễm, đặc biệt là giảm nồng độ bụi PM2.5. Như ở khu vực Hà Nội cần giảm được nguồn gây ô nhiễm từ giao thông (hạn chế phương tiện cá nhân, tăng cường phương tiện giao thông công cộng, kiểm soát chất lượng phương tiện, dùng nhiên liệu sạch, trồng cây xanh…), hạn chế bụi từ công trình xây dựng nhà cao tầng, công trình công cộng…, giảm ô nhiễm từ cơ sở sản xuất phát thải ô nhiễm ra môi trường, giảm đốt than tổ ong, vận động bà con không đốt rơm rạ…
Về tác hại của bụi mịn PM2.5 (là các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn 2,5 micromet, bằng khoảng 1/30 sợi tóc con người), khi hít phải sẽ len lỏi sâu vào trong phổi, phế quản, máu… gây ra nguy cơ các bệnh về phổi, máu, mạch… Nguy cơ gây bệnh, thậm chí tử vong từ bụi PM2.5 rất cao. Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) bụi PM2.5 là nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong ô nhiễm môi trường.
Trong Luật Bảo vệ môi trường ban hành năm 2020 có riêng Điều 13 quy định về Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí. Thủ tướng Chính phủ cũng vừa phê duyệt Kế hoạch quốc gia về quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2021-2025. Theo đó, mỗi tỉnh thành phố cần có kế hoạch quản lý chất lượng không khí theo cấp tỉnh.
