Trong báo cáo vừa gửi Bộ Lao động – Thương binh và xã hội việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em trên địa bàn, UBND TP HCM cho biết đối tượng thực hiện hành vi xâm hại trẻ em ngày càng mở rộng.
Đối tượng không chỉ là người lao động phổ thông có trình độ dân trí thấp mà đã phát sinh từ những người có nghề nghiệp ổn định, có trình độ dân trí cao, có địa vị xã hội.
Phần lớn những người xâm hại trẻ em là nam giới. Đáng lưu tâm là hầu hết các trẻ em bị xâm hại bởi người quen biết như họ hàng, hàng xóm, bạn của gia đình... Một số trường hợp xâm hại diễn ra trong một thời gian dài, thậm chí kéo dài nhiều năm nhưng nạn nhân im lặng.
Thủ đoạn của các đối tượng chủ yếu là lợi dụng sự tin tưởng hay sức ảnh hưởng của mình hoặc dùng "lòng tốt" nhằm dụ dỗ, đe dọa để thực hiện hành vi xâm hại trẻ em. Các dạng hành vi xâm hại trẻ em phố biến là giết, cố ý gây thương tích, hiếp dâm, giao cấu, dâm ô, bắt cóc, mua bán...
Đặc biệt, nếu như trước đây địa bàn xảy ra các vụ xâm hại trẻ em thường tập trung ở những địa điểm vắng vẻ, khu vực ngoại thành, khách sạn, nhà trọ lưu trú của người dân lao động... thì thời gian gần đây, địa bàn xảy ra các vụ xâm hại trẻ em là các khu vực công cộng thuộc các chung cư, trường học, công viên.
Theo đánh giá của UBND TP HCM, tình hình tội phạm xâm hại trẻ em trên địa bàn thời gian qua có chiều hướng giảm về số vụ nhưng có tính chất ngày càng nghiêm trọng, diễn biến phức tạp. Hình thức xâm hại chủ yếu là các hành vi xâm hại tình dục trẻ em (hiếp dâm, giao cấu, dâm ô), kế đến là các hình thức khác như bạo hành thể xác (tra tấn, đánh đập), bạo hành tinh thần (hăm dọa, mắng chửi).
Độ tuổi trẻ em trong các vụ xâm hại có chiều hướng ngày càng nhỏ, tập trung nhiều ở độ tuổi từ 10 đến dưới 16 (trong đó phần lớn là trẻ em gái).
Tuy nhiên, con số này có thể chưa hoàn toàn phản ánh thực tế do văn hóa và khả năng nhận thức của trẻ em về vấn đề xâm hại. Trẻ sống với cha dượng hoặc sống trong gia đình có bạo hành vợ chồng, ly hôn, thất nghiệp, lạm dụng bia, rượu và các chất kích thích có nguy cơ bị xâm hại, xâm hại tình dục cao.
Đây là những vấn đề mà các ngành, các cấp của thành phố đang tập trung tìm giải pháp phòng ngừa.
TP HCM hiện có hơn 1,8 triệu trẻ em (chiếm tỷ lệ hơn18,8% dân số). Trẻ có hoàn cảnh đặc biệt là 10.196 và có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt đang sống tại cộng đồng là 19.565. Số trẻ em được chăm sóc thay thế trong các cơ sở bảo trợ xã hội là 2.598.
Năm 2021 có 114 trẻ bị xâm hại, năm 2022 là 147 trẻ bị xâm hại. Từ ngày 1-1 đến ngày 30-4-2023 là 65 trẻ em.
