Ngập tràn hạt hướng dương không nhãn mác
Tại chợ Đồng Xuân (Hà Nội), khách mua các loại hạt vẫn nườm nượp ra vào. Loại hạt có vỏ màu đen, bán theo cân khá đắt hàng với giá từ 30.000 - 50.000đ/kg tùy loại. Loại hạt vỏ màu trắng giá bán sỉ là 45.000 - 48.000 đồng/kg, bán lẻ 55.000 - 60.000đ/kg. Các tiểu thương ở đây khẳng định: Lượng hàng bán ra tuy có giảm so với trong Tết nhưng so với mọi năm thì không có gì khác thường.
Chủ quầy hàng Hoàng Ngọc cho biết: “Thời gian gần đây chúng tôi cũng nhận được thông tin khuyến cáo của cơ quan chức năng về tình trạng hạt hướng dương xuất xứ từ Trung Quốc có chứa các chất độc hại. Nhưng đa phần chúng tôi đều nhập các nguồn hàng từ trong nước nên dù thông tin hạt hướng dương Trung Quốc có chất độc cũng không mấy lo lắng”.
Một tiểu thương kinh doanh các loại hạt, bánh kẹo tại La Phù – Hoài Đức (Hà Nội) chia sẻ: “Chúng tôi lấy hàng của cơ sở sản xuất, họ cung cấp đủ giấy tờ chứng nhận thì biết là hàng của cơ sở, còn xuất xứ từ đâu thì… chịu”.
Như vậy, cho đến thời điểm này, tất cả những người bán hàng ở các chợ đầu mối khi được chúng tôi hỏi đều khẳng định chỉ bán các loại hướng dương sản xuất trong nước, nhưng trên thực tế thì hầu hết các loại hạt trên bán trên thị trường lại không dán nhãn mác.
An toàn hơn khi mua hướng dương sống
PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh - Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội) cho biết, có một số hóa chất có thành phần nhôm vẫn được phép sử dụng trong thực phẩm. Như ôxít nhôm được sử dụng làm bột phủ màu bạc trong thực phẩm. Phèn nhôm có thể làm trong nước đục. Tuy nhiên nếu ăn hạt hướng dương có nhôm lâu dài sẽ gây suy gan, thận, tế bào thần kinh và cả bệnh ung thư. Tùy theo lượng độc tố vào cơ thể mà có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới, lượng nhôm nạp vào cơ thể (an toàn) cho mỗi người là 2mg/1kg cân nặng/1 tuần. Lượng nhôm nạp vào quá mức sẽ xảy ra những ảnh hưởng nhất định đến hệ trung khu thần kinh, nhất là với chứng trì độn tuổi già. Ngoài ra, còn sẽ làm tổn hại sự phát triển thần kinh trẻ nhỏ dẫn đến trở ngại phát triển trí lực.
Còn với việc nhà sản xuất cho thêm bột talc có chứa chất gây ung thư vào để hạt hướng dương bóng đẹp, bắt mắt, theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, bột talc là bột đá, tức là loại bột màu trắng như phấn rôm, vẫn có thể cho vào thực phẩm được. Bột talc được sử dụng trong nhiều trong sữa bột, cream bột (nguyên chất)...
Theo GS.TS Bùi Minh Đức, Phó Chủ tịch Hội Vệ sinh ATTP Việt Nam, nhôm thường có trong phèn, gồm hai loại: Phèn đơn (nhôm sunfat) và phèn kép (nhôm kali, nhôm amoni sunfat) hoặc dung dịch phèn nước (thông thường là dung dịch phèn nhôm sắt). Các loại phèn kép - một dạng muối vẫn được dùng trong chế biến và bảo quản thực phẩm ở dạng tinh khiết. “Tuy nhiên giá thành rất đắt nên có thể họ đã sử dụng muối công nghiệp giá thành rẻ. Nếu dùng các chất công nghiệp này cho vào hạt hướng dương sẽ làm biến chất gây nguy hại cho sức khoẻ. Vì vậy, mọi người nên mua hạt hướng dương sống về rửa sạch, phơi khô rồi rang”, GS.TS Bùi Minh Đức khuyến cáo.
Một cách nữa để phân biệt hướng dương ta là hướng dương nhập ngoại thường có hạt to, dầy hơn vì điều kiện thổ nhưỡng thích hợp trồng loại cây này. Mẫu mã bên ngoài cũng bóng đẹp hơn. Để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng nên lựa chọn các loại thực phẩm có bao bì, nhãn mác rõ ràng, có ghi rõ ngày sản xuất, hạn sử dụng và đặc biệt cần chú ý thực phẩm đó có thông tin về phụ gia thực phẩm. Không lựa chọn các loại thực phẩm có màu sắc khác lạ, quá sặc sỡ.
PGS Nguyễn Duy Thịnh cho biết thêm hạt hướng dương, hạt dưa là loại hạt có nhiều tinh dầu nên dễ gây nấm, mốc làm xuất hiện các chất gây ung thư như: Aflatoxin, ozchatoxin... Bạn cũng nên thử hương và vị của hạt có mùi mốc hay không bằng cách lấy hạt nhai thử rồi thở qua mũi để biết cả hương và vị. Nếu hạt bị mốc cần loại bỏ ngay cho dù có rẻ.
