Cách nhận biết kiến ba khoang

Kiếm ba khoang hay còn gọi là kiếm kim, kiếm lác… có kích thước lớn hơn kiến thông thường, là loại côn trùng có khoang xen kẽ vàng cam – đen, mình thon, dài như hạt thóc, có chứa độc tố pederin - độc tính mạnh gấp 12 - 15 lần nọc của rắn hổ. Tuy độc tính cao, nhưng tiếp xúc lượng nhỏ ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn.

Kiến ba khoang thường xuất hiện ở đâu? Loài côn trùng này đặc biệt hay xuất hiện vào mùa thu, khi mưa gió, độ ẩm cao, đặc biệt là từ khoảng tháng 9 đến tháng 11. Sau các trận mưa, mặt đất ẩm không có chỗ cho chúng cư trú nên chúng bò lên mặt đất và xuất hiện trong nhà.

Điểm đặc biệt ở loại côn trùng này là rất thích ánh sáng đèn ban đêm nên bay vào nhà, có thể đậu vào quần áo, khăn mạt, giường chiếu, chăn màn… Từ đó có người không để ý tiếp xúc với kiến gây nên các vết bỏng da.

Tác hại của kiến ba khoang không gây nguy hiểm đến tính mạng, chủ yếu gây tổn thương trên da với số lượng lớn hoặc rất lớn ở các vùng da như vùng đầu mặt, cổ, tay, chân,...Nếu độc tố của chúng dính vào mắt có thể gây viêm kết mạc và sưng nề phần mềm quanh mắt, có trường hợp bị mù tạm thời.

Biểu hiện khi bị kiến ba khoang cắn

Chất tiết kiến ba khoang tiếp xúc với da người gây nên hiện tượng bỏng sinh học, bỏng rát, khó chịu… Nếu sờ, xoa, gãi vết thương sẽ gây bợt da, trầy loét, tổn thương sâu rộng hơn, chưa kể bụi bẩn, vi khuẩn từ bàn tay làm vết thương hở bị nhiễm trùng, lâu dài có thể nhiễm trùng toàn thân rất nguy hiểm.

Nhiều người để bị tổn thương nặng, thậm chí dùng mẹo chữa bỏng, thuốc chữa bỏng khiến vết thương nặng, loét thêm, có thể để lại vết thâm, sẹo trong một khoảng thời gian khá lâu.

Zona và kiến ba khoang hay bị mọi người nhầm lẫn với nhau từ đó chữa trị không đúng cách, làm cho vết thương càng tổn thương nặng hơn.

Giai đoạn dễ nhầm với zona, giời leo, thủy đậu, hay các mụn virus khác là đầu tiên vết thương như vệt xước nhỏ, sau 2- 6 giờ thì sẽ xuất hiện các đám, vết màu đỏ, hơi nề thành vệt, kích thước từ 1-5cm, rộng 3 - 4 mm.

Sau 1 - 3 ngày xuất hiện các mụn nước trên da đỏ, lấm tấm, sau đó xuất hiện bọng nước và bọng mủ. Tổn thương do kiến ba khoang có bờ viền, sau biến sắc màu tím hồng, tím đen. Có thể phân biệt vùng da bị kiến ba khoang cắn và zona như sau:

• Bệnh zona thường gặp ở những người từng bị thủy đậu, dấu hiệu báo trước là đau nhức dọc theo dây thần kinh ở nửa người. Nơi vùng da chuẩn bị nổi thương tổn, tổn thương cơ bản là các mụn nước lõm ở giữa, mọc thành chùm ở một bên cơ thể.
• Tổn thương do chất tiết của kiến ba khoang đầu tiên râm ran, sau 3-6 giờ xuất hiện vết đỏ. Sau 6-8 giờ xuất hiện rát đỏ thành đám, vệt, nền hơi cộm. Sau 12 - 24 giờ xuất hiện thương tổn cơ bản rát đỏ, thành trên có mụn nước/ hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình tròn hoặc bầu dục.

Thương tổn nặng hơn khi ngứa gãi quệt ra vùng da lành, vùng nếp gấp, khiến bệnh nhân rát bỏng tại chỗ, có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận…. Sau 5 - 7 ngày vảy bong hết nhưng để lại vết thâm lâu mất.

Cách xử lý kiến ba khoang cắn

Nếu chẳng may bị kiến ba khoang đốt thì phải làm sao? Để sơ cứu vết đốt của kiến ba khoang hãy làm theo hướng dẫn sau:

• Không dùng tay trần bắt, giết, miết nếu phát hiện ra kiến ba khoang vì làm vậy độc tố sẽ tiết ra nhiều hơn và làm tổn thương da diện rộng hơn.
• Khi da xuất hiện các vết ban đỏ, lấm tấm mụn nước hãy dùng nước muối sinh lý, xà phòng… rửa nhẹ từ 3 – 4 lần, sau đó dùng bông lau khô. Cần rửa sạch để làm sạch độc tố trên da. 

• Bị kiến ba khoang cắn thì bôi gì? Nếu vùng tổn thương xuất hiện mủ, dùng dung dịch Xanh methylen bôi lên vết thương để sát khuẩn, tránh bị nhiễm trùng.
• Khi vết thương đã khô, không còn chảy dịch, nên sử dụng các loại thuốc mỡ có tính kháng sinh, diệt khuẩn kèm corticoid loại nhẹ và vừa để bôi, giúp vết thương mau lành.
• Tuyệt đối không dùng tay gãi, xoa vết thương có thể làm vết thương tổn thương nặng hơn. Điều trị đúng cách thì sau khoảng 5 – 6 ngày tổn thương có thể lành.
• Cần đi khám bác sĩ da liễu nếu như tổn thương lan rộng, gây khó chịu, sốt… để được chỉ định thuốc giảm đau, chống phù nề, kháng sinh phù hợp.

Đặc biệt nếu trẻ nhỏ bị kiến ba khoang đốt thì cần phải được bác sĩ điều trị bằng kháng sinh sớm để không bị nổi mưng mủ, nhiễm trùng.

Bị kiến ba khoang đốt kiêng ăn gì cũng là câu hỏi được nhiều người quan tâm. Thực ra, khi bị kiến cắn chúng ta không cần kiêng cữ gì cả, chỉ cần bổ sung nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là trái cây, rau xanh và uống nhiều nước để thanh lọc cơ thể, hạn chế ăn các thức ăn dị ứng, uống thêm vitamin C, A, E để tăng sức đề kháng và vết thương mau lành.

Phòng ngừa kiến ba khoang đốt vào mùa mưa

Kiến ba khoang là vấn nạn đang được nhiều người quan tâm vì hậu quả khôn lường do chúng gây ra, đặc biệt là gia đình có trẻ nhỏ. Để phòng chống loại côn trùng này, chúng ta hãy thực hiện các bước sau:

• Nếu có sự xuất hiện của kiến ba khoang ở khu vực bạn sống nên thay thế đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng vì kiến ba khoang rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang
• Nên giũ sạch chăn màn, khăn mặt, quần áo… trước khi sử dụng.
• Vệ sinh môi trường xung quanh, phát quang bụi rậm, cây cỏ xung quanh nhà.
• Mặc quần áo dài tay, quần áo bảo hộ nếu như phải làm việc ngoài ruộng, khu cân cư nhiều ánh đèn, khu gần công trình xây dựng.

Đế loại côn trùng này không xuất hiện, bạn hãy áp dụng một số cách đuổi kiến ba khoang ra khỏi nhà bằng bẫy hoặc phun thuốc:

• Thường xuyên phun thuốc diệt côn trùng, cách này không chỉ có tác dụng với kiến ba khoang mà còn có tác dụng với các loại côn trùng khác. Chú ý chọn loại thuốc xịt có thương hiệu uy tín để không ảnh hưởng đến sức khoẻ, nên xịt khi mọi người không có ở nhà.
• Dùng bẫy kiến ba khoang: Dùng ánh sáng mạnh thu hút chúng đến một vị trí cố định, phía dưới đặt chậu nước hoặc dùng băng keo bắt kiến.
• Trồng sả hoặc cây dạ hương xung quanh nhà cũng có tác dụng đuổi kiến và các loại côn trùng. Kiến ba khoang rất dị ứng với tinh dầu sả, bạn có thể dùng bông gòn thấm tinh dầu sả để ở góc nhà, tủ quần áo… hoặc pha tinh dầu sả với nước rồi xịt lên quần áo.

Như vậy, điều cần thiết chúng ta nên biết cách phòng ngừa và chữa trị khi bị kiến ba khoang đốt nhằm hạn chế thấp nhất các hậu quả xảy ra.