Lễ tạ mộ hay còn gọi là lễ Chạp chính là lễ rước ông bà, tổ tiên về ăn Tết. Nghi lễ này thường được mỗi gia đình làm vào ngày 29 hoặc 30 tháng Chạp. Theo truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của người Việt Nam, cuối năm là thời điểm các gia đình tất bật trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị cùng nhau đón năm mới.
Đồng thời, con cháu đều không quên việc tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ tới tổ tiên, ông bà. Vì vậy, vào những ngày 29 hoặc 30 Tết, người dân thường ra mộ phần của người đã khuất, mang theo hương hoa, lễ vật, thắp hương thành khẩn để mời hương hồn các cụ về ăn Tết, chung vui với gia đình.
Đây là tục lệ rất nhân văn mà hàng nghìn năm qua người dân Việt Nam đã giữ gìn và phát huy.
Các lễ vật cần chuẩn bị để cúng tại mộ phần
Phần sắm lễ tạ mộ sẽ tùy theo điều kiện, lòng thành của gia chủ. Tuy nhiên, thông thường có những vật cúng cơ bản như sau:
Hương thơm
Hoa tươi ( hoa hồng đỏ) 10 bông
Trầu 3 lá, cau 3 quả cành dài và đẹp
Trái cây 1 mâm to
Xôi trắng 1 mâm và bên trên bày gà luộc nguyên con (Gia chủ nên chọn giò hoặc là trống thiến)
Rượu trắng 0,5 lít cùng 5 cái chén đựng rượu
10 lon bia, 2 bao thuốc lá, 2 gói chè
2 nến cốc màu đỏ dùng để thắp khi làm lễ
Phần mã
1 cây vàng hoa đỏ
5 con ngựa gồm 5 màu đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm tím và cùng với 5 bộ mũ, áo, hia loại to. Kèm theo là cờ lệnh, kiếm, roi.
Mỗi ngựa trên lưng có 10 lễ vàng tiền bao gồm tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ các loại,...vv
4 đĩa tiền vàng riêng gồm có đĩa thứ nhất để 3 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền; đĩa thứ hai để 1 đinh vàng lá, 7 đinh xu tiền; đĩa thứ ba để 9 đinh vàng lá, 1 đinh xu tiền và đĩa cuối cùng chỉ cần 1 đinh xu tiền.
Ngoài ra, đối với vong linh tùy theo là nam, phụ, lão, ấu mà có áo quần tương ứng để dâng tiến cho phù hợp.
Văn khấn lễ tạ mộ vào ngày 30 Tết Kỷ Hợi
Nam mô a di đà phật!
Nam mô a di đà phật!
Nam mô a di đà phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương.
Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong xứ này.
Con kính lạy hương linh:…………………..
Hôm nay là ngày …… tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là: ….. Ngụ tại: …..
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa nước quả,kim ngân bạc vàng, trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là :………. có phần mộ táng tại ……………… về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiện, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở,
Chén nước nén hương,
Thành tâm kính lễ,
Cúi xin chứng giám,
Phù hộ độ trì,
Cẩn cáo
Nam mô a di đà phật!
Nam mô a di đà phật!
Nam mô a di đà phật!
*Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo
