Con người có một loại kem chống nắng tự nhiên, sắc tố được biết đến là melanin, đó là yếu tố quyết định màu da, màu mắt và màu tóc của chúng ta. Đây là lớp bảo vệ tự nhiên đầu tiên và tốt nhất của cơ thể chống lại tia UV có hại từ mặt trời.

Gần như tất cả các sinh vật sống đều có melanin. Ở người, nó có thể hấp thụ tia cực tím (UV) và biến năng lượng của ánh sáng này thành nhiệt.

Jean-Philip Lumb, Phó giáo sư tại Đại học McGill, Canada, vừa công bố một nghiên cứu với những khám phá mới về cấu trúc của melanin.

“DNA của chúng ta cực kỳ nhạy cảm với tia UV và khi nó hấp thụ năng lượng ánh sáng này, nó sẽ gây ra tổn thương có thể dẫn đến ung thư (ung thư hắc tố là một ví dụ). Melanin làm giảm lượng ánh sáng có thể xuyên qua DNA của chúng ta và gây ra loại thiệt hại này”, ông nói.

Ông Lumb nói thêm: “Việc hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của melanin và cấu tạo của nó có thể có tác động đáng kể đến cách ngành công nghiệp mỹ phẩm tiếp cận sự phát triển của kem chống nắng”.

Ung thư da đang tăng lên

Sự nóng lên toàn cầu có tác động đến tầng ozone và sự suy giảm tầng ozone có ảnh hưởng đến tia UV, do đó có tác động đến số liệu thống kê về ung thư da toàn cầu. Đối với mỗi 1% giảm độ dày tầng ozone, tỷ lệ mắc khối u ác tính được dự đoán sẽ tăng từ 1% đến 2%.

Theo một nghiên cứu năm 2022, nếu tỷ lệ gia tăng khối u ác tính toàn cầu được ghi nhận vào năm 2020 vẫn tiếp tục, thì đến năm 2040, chúng ta có thể dự đoán rằng nó sẽ tăng lên 510.000 ca mắc mới – tăng khoảng 50% – và số ca tử vong có thể lên đến 69.000, tăng 68%.

Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ, ung thư da là loại ung thư phổ biến nhất ở Hoa Kỳ. Cứ 5 người Mỹ thì có 1 người mắc bệnh này trong suốt cuộc đời của họ và khối u ác tính sẽ ảnh hưởng đến 1/27 nam giới và 1/40 phụ nữ ở đó. Ung thư hắc tố là loại ung thư phổ biến thứ năm ở Vương quốc Anh.

Tuy nhiên, 86% khối u ác tính có thể ngăn ngừa được. Không sử dụng kem chống nắng hoặc không sử dụng đủ thường xuyên là một trong những lý do khiến mọi người phát triển ung thư da. Một điều nữa là mọi người không nhận ra các dấu hiệu nhận biết.

Một cuộc khảo sát do Hiệp hội Bác sĩ Da liễu Anh tiến hành cho thấy 75% người dân không biết các dấu hiệu của khối u ác tính, bao gồm nốt ruồi thay đổi hình dạng, màu sắc trông cảm thấy khác thường, cũng như da bị lở loét không lành trong vòng bốn tuần, hoặc có cục u rõ ràng, thậm chí đau, ngứa, chảy máu hoặc đóng vảy.

Các bác sĩ da liễu yêu cầu kiểm tra “A B C D E”: tìm kiếm sự bất đối xứng, đường viền không đều, thay đổi màu sắc hoặc thiếu đồng nhất, đường kính rộng hơn 6 mm và các dấu hiệu “phát triển”; đặc biệt là nó thay đổi một cách nhanh chóng.

Tiến sĩ Wong Shiao-yi, chuyên gia về da liễu tại Dermacare Central ở Hồng Kông, cho biết sống lâu hơn là một yếu tố khác khiến số nạn nhân ung thư da ngày càng tăng.

“Da sẽ tiếp xúc với tia cực tím trong một thời gian dài hơn, do đó nguy cơ ung thư da sẽ tăng lên là điều không thể tránh khỏi”, bà cho biết.

Nên thoa kem chống nắng vật lý mỗi khi ra đường

Bà Wong cho biết, biện pháp bảo vệ tốt nhất vẫn là kem chống nắng vật lý với thành phần chính là oxit kẽm. Cô thừa nhận rằng nó khá dày và khó thoa.

Có thể không lý tưởng nếu phụ nữ sử dụng nó bên dưới lớp trang điểm, nhưng có một số lựa chọn thay thế tuyệt vời.

Bà Wong cho biết, một phát triển gần đây hơn là oxit kẽm siêu mịn mang lại khả năng bảo vệ tương tự nhưng dễ áp ​​​​dụng hơn.

Ông Lumb, người thích nhiều hoạt động ngoài trời, bao gồm leo núi đá, nơi có thể gặp khó khăn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đã có nhiều trải nghiệm tồi tệ khi bị cháy nắng. Mỗi lần bị bỏng, ông nói rằng đó sẽ là lần cuối cùng của mình.

Ông cũng thích kem chống nắng oxit kẽm phản chiếu vì chúng không có tác động tiêu cực đến môi trường.

“Bạn sẽ quen thuộc với sản phẩm này… thường được sử dụng bởi những người lướt sóng hoặc các vận động viên khác, những người gặp vấn đề về độ bám dính của nước và kem chống nắng. Kẽm oxit không chỉ gây rủi ro môi trường thấp mà còn có rủi ro sức khỏe tối thiểu và khi được áp dụng đúng cách, có thể duy trì như một lớp phủ cho da trong một thời gian dài”, ông Lumb nói.

Chỉ số chống nắng siêu cao – SPF – kem dưỡng da không nhất thiết là lựa chọn tốt nhất.

Một loại kem chống nắng với SPF 100 có thể chỉ cung cấp bảo vệ tương đối tốt hơn so với SPF 50, và có thể tạo ra cảm giác an toàn giả tạo. Bạn có thể không thoa kem đủ thường xuyên, vì kem chống nắng thường bị trôi đi khi bạn đổ mồ hôi và khi bơi lội.

Đeo kính râm để bảo vệ mắt, mũ rộng và áo tay dài nếu bạn phải ở ngoài nắng trong thời gian dài.

Cho đến khi các nhà khoa học có thể phát triển , thì trách nhiệm xoa bất cứ thứ gì có sẵn vào da thường nằm trong tay chúng ta.