"Với các tỉnh đã phê duyệt kế hoạch và phương thức tuyển sinh lớp 10 THPT chưa đúng quy định về tuyển thẳng, chế độ ưu tiên thì phải điều chỉnh và thông báo công khai", công văn của Bộ nêu. Bộ cho biết sẽ kiểm tra, thanh tra việc tuyển sinh lớp 10 tại một số địa phương.

Thí sinh dự thi lớp 10 năm 2019 tại THCS Phước Bình, quận 9, TP HCM. Ảnh: Thành Nguyễn

Theo quy chế tuyển sinh THCS, THPT, thí sinh được tuyển thẳng lớp 10 công lập nếu thuộc một trong bốn nhóm: học trường phổ thông dân tộc nội trú; là người dân tộc rất ít người; là người khuyết tật; đạt giải quốc gia, quốc tế về văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, khoa học kỹ thuật.

Nếu là con liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người nhiễm chất độc hóa học, anh hùng lao động, lực lượng vũ trang, đang sống và học tập ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, thí sinh được cộng điểm khuyến khích, mức điểm do địa phương quy định.

Nhóm thí sinh có giải học sinh giỏi cấp tỉnh, thành phố hay có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế không được hưởng bất kỳ ưu tiên nào. Tuy nhiên, gần 5 năm qua, nhiều địa phương cộng 1-2 điểm ưu tiên, miễn thi, tuyển thẳng thí sinh có 4.0 IELTS trở lên hoặc đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh.

Theo lý giải của một số địa phương, quy định này nhằm tạo động lực, phong trào học ngoại ngữ, cũng như giảm áp lực thi cử với những học sinh đã có học lực tốt.

IELTS là hai bài thi tiếng Anh chuẩn hóa phổ biến cho những người không nói tiếng Anh bản xứ, đánh giá bốn kỹ năng Nghe, Đọc, Viết, Nói của thí sinh trên thang 9 điểm rồi tính trung bình (có làm tròn).

Theo thống kê trên trang chủ IELTS, năm 2022, điểm trung bình của thí sinh Việt Nam là 6.2. Số điểm thí sinh đạt nhiều nhất là 6.0, chiếm 22% tổng số người được nhận chứng chỉ. Tiếp đó là mức 6.5 IELTS với 19%. Ở mức điểm từ 4.0 đến 5.0, tỷ lệ này là 12%.