Đó là chia sẻ của BS tâm lý Hoàng Vũ Quỳnh Trang, Nhi khoa phát triển hành vi, Khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 1 trong buổi hướng dẫn cha mẹ cách khắc phục sang chấn tâm lý của trẻ sau khi bị xâm hại tình dục.

Lạm dụng tình dục rất đa dạng

Theo đó, BS Trang cho biết, suốt 15 năm đi làm tại BV và chứng kiến rất nhiều trường hợp trẻ bị lạm dụng, xâm hại, đến ngày hôm nay mới có cơ hội chính thức nói về nỗi khổ của trẻ nhỏ cũng như người chăm sóc, BS, nhân viên y tế.

BS Trang kể: "Lần nọ, có một điều dưỡng đưa con mình đến BV khi thấy con sợ hãi cao độ, không thoát khỏi người mẹ và không dám đến trường nhưng không thể hỏi được. Để tìm ra sự thật, mẹ biết con thích ăn gà rán nên hay đưa đi ăn và dỗ dành từ từ, mới biết ra đứa bé bị bảo vệ trong trường học sàm sỡ. Bé gái 8 tuổi này phải dùng thuốc, được điều trị tâm lý. 

Tôi khích lệ người mẹ phải nói ra sự thật nhưng cô không dám, đến khi nói ra được thì trường lại không giải quyết và người bảo vệ vì vậy vẫn không bị ngăn chặn".

"Hay một bé gái 15 tuổi bị người ngoài đường sờ vào cơ thể, khiến đầu óc căng thẳng căng thẳng, lâu dần gây nên sang chấn rối loạn phân lý, nhìn ai cũng nghĩ kẻ lạm dụng mình, giận dữ và muốn giết. Ở ngay trong lớp thì muốn giết cô giáo.

au khi điều trị một năm rưỡi, tình trạng đứa bé đã cải thiện nhưng vẫn còn những sang chấn nhỏ, dễ bị kích động khi có ai nói mình bị khùng. Chúng tôi phải viết giấy vào trường để mọi người hiểu là bé bị vậy do biến cố".

Nhưng không phải chỉ có, vẫn có những trường hợp bé trai cũng là đối tượng bị bạo hành. BS Trang chia sẻ về trường hợp của một cậu bé 12 tuổi, vì lý do gia đình mà không sống với cha mẹ, phải ở cùng những người dì. Trong lúc thay đồ đi bơi, bé bị những người đàn ông tại bể bơi lạm dụng, cạ dương vật của mình vào dương vật đứa bé. Còn quá nhỏ không đủ sức kháng cự, nhiều lần như vậy, đứa bé sinh ra bứt rứt khó chịu. Khi đến BV em đã ở trong tình trạng vừa sợ lại vừa ham muốn trong chuyện "người lớn".

Đó chỉ là số ít những trường hợp đã từng đến BV điều trị. Theo BS Trang, đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, bởi nhiều cha mẹ vì xấu hổ, quá đau đớn hoặc sợ điều tiếng của xã hội mà im lặng, không đưa con đi điều trị, để yên cho kẻ xâm hại con mình. Nếu nhìn vào thực tế, việc bạo hành, lạm dụng tình dục xảy ra rất đa dạng trong xã hội.

40% vụ lạm dụng tình dục có sự bỏ mặc

Theo BS Trang, y văn đã ghi nhận đa số trường hợp xâm hại trẻ là những người thân quen như chú bác, ông, gia sư riêng, thậm chí là người xe ôm gần nhà. "Cha mẹ không có thời gian chăm sóc con, nhận thức không tới về sự việc nên đem con vào vùng nguy hiểm" - BS Trang phân tích.

Với những trường hợp người lớn bị lạm dụng tình dục, một nghiên cứu cho thấy, có đến 25% nữ và 15% nam đã bị lạm dụng từ nhỏ, tức lã đã bị lạm dùng nhiều lần. Trong 75% nữ giới bị bạo hành, có đến 40% số vụ xâm hại có sự bỏ mặc từ cha mẹ, gia đình. Với những em bị chậm phát triển, khiếm khuyết về cơ thể và trí tuệ cũng là những yếu tố góp phần thú đẩy chuyện lạm dụng trở nên dễ dàng hơn.

 Nói về dấu hiệu nhận biết trẻ bị bạo hành, lạm dụng tình dục, BS Trang cho biết, đó có thể là dấu hiệu tại chỗ như sang chấn âm hộ, có chảy máu, nhiễm trùng, viêm nhiễm và những bệnh lây qua vùng tình dục, những hành vi về tính dục không phù hợp (bé thủ dâm, hôn môi búp bê).

Hoặc cũng có thể dấu hiệu hành vi như buồn, hoảng sợ, gặp ác mộng, ăn uống giảm sút, bất ngờ tè dầm, ị trong quần, không tha thiết học hành, thu rút lại, giận dữ. Cuối cùng, trẻ sẽ dẫn đến lạm dụng chất kích thích (uống rượu, hút thuốc). Cha mẹ khi ở bên cạnh con thường xuyên sẽ dễ dàng nhận ra sự thay đổi.

"Khi làm thực hành lâm sàng, chúng tôi nhận thấy trẻ có những hành vi gây nên nguy cơ xâm hại, như tắm không mặc quần áo vẫn chạy ra ngoài. Cha mẹ cũng không cung cấp cho trẻ biết độ tuổi phù hợp để mặc đồ lót (khuyến khích từ 3-6 tuổi)" - BS Trang nói tiếp.

BS cho biết, cha mẹ nên sớm nói chuyện với con về vấn đề giới tính. Từ 6-12 tuổi  là thời điểm rất dễ dàng khuyên bảo con. Đến tuổi vị thành niên thì phải trò chuyện với trẻ một cách cởi mở. Trong khi trò chuyện, phải có sách báo kèm theo để trẻ dễ tiếp thu.

"Phụ huynh phải cho trẻ biết khu vực nào trong cơ thể mình không được động chạm vào. Dạy cho con phải báo lại với cha mẹ khi có người hỏi hoặc làm những điều bất thường. Không để trẻ ở một mình hoặc ở chung với người lạ, người khác phái. Không nên tắm chung, ngủ chung với trẻ, nói với trẻ "khi con lớn thì con phải ngủ riêng". Việc gần gũi thái quá với trẻ cũng khiến con dễ bị lệch lạc giới tính" - BS Trang nói.

Khi nghi ngờ trẻ bị xâm hại, các thành viên trong gia đình phải có sự phối hợp chặt chẽ nhau để có động thái bảo vệ trẻ. Nếu phát hiện sớm, còn tang chứng vật chứng thì đưa đi khám càng sớm càng tốt; phải bình tĩnh, tìm mọi cách để con có một môi trường an toàn, bình yên nhằm thoải mái thổ lộ mọi chuyện. Không đánh con hay tự đổ lỗi cho mình..

"Cha mẹ cần hiểu con mình bị xâm hại, lạm dụng cần phải được đưa ra ánh sáng. Ngoài ra, người gây ra tội cũng phải được can thiệp tâm lý để ngăn chặn chuyện tiếp tục lầm lỗi. Phải hiểu rằng giáo dục giới tính cần được lồng trong giáo dục tổng quát. Trường học nên có tham vấn tâm lý học đường. Thầy cô giáo cần nâng đỡ, biện hộ cho trẻ, trên tiêu chí lấy trẻ bằng trung tâm" - BS Trang cho biết.