Viêm da cơ địa: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm da cơ địa là gì?

Viêm da cơ địa còn có tên gọi khác là chàm thể tạng hay eczema. Đây là một loại bệnh da liễu có biểu hiện chủ yếu là ngứa và đỏ da. Căn bệnh gây nhiều khó chịu cho người bệnh này xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào và đặc biệt là xuất hiện từ lúc còn rất nhỏ, mức độ bệnh sẽ tăng dần qua từng năm.

Vấn đề nhiều người hay đặt ra là viêm da cơ địa có lây không? Câu trả lời sẽ khiến bạn yên tâm là chứng viêm da này không lây truyền từ người sang người cũng không gây hậu quả nghiêm trọng nhưng lại làm ảnh hưởng khá nhiều đến sinh hoạt của người bệnh. Bệnh viêm da cơ địa ở trẻ em thường kèm theo một số chứng bệnh thiên về dị ứng khác như hen suyễn.

Nguyên nhân viêm da cơ địa

Nguyên nhân chính xác của bệnh viêm da cơ địa hiện vẫn chưa được tìm được nhưng qua các nghiên cứu khoa học và y học thì có thể do yếu tố di truyền từ gia đình.

Một nguyên nhân nữa là bệnh hay xuất hiện ở những người có sẵn bệnh tự miễn hoặc dị ứng khác như hen phế quản, viêm mũi dị ứng. Chứng rối loạn chức năng của hệ thống miễn dịch, phơi nhiễm do môi trường và rối loạn tính thấm của da cũng được xem là tác nhân gây nên viêm da cơ địa.

Viêm da cơ địa do di truyền từ gia đình

Công bố y học gần đây cho thấy 60% người bị viêm da cơ địa có con thì con cũng bị bệnh này. Đặc biệt nếu cả bố và mẹ đều bị viêm da thì khả năng là 80% bệnh sẽ xuất hiện ở con. Nếu một người có chị em song sinh và đang mắc bệnh, thì có đến hơn 85% khả năng người còn lại sẽ bị bệnh tương tự.

Do rối loạn từ bên trong cơ thể và môi trường sống

Trạng thái căng thẳng liên tục tuy không phải nguyên nhân trực tiếp gây bệnh viêm da cơ địa nhưng điều này làm cho căn bệnh trở nên nặng hơn rất nhiều. Mặt khác, khi các hoạt động trong cơ thể bị rối loạn là điều kiện thuận lợi cho chứng viêm nhiễm da khởi phát.

Các rối loạn này không gây truyền nhiễm nhưng cần được khám chữa bệnh kịp thời. Các loại bệnh cần phải được loại trừ trước khi đưa ra chẩn đoán viêm da cơ địa bao gồm viêm da tiếp xúc, bệnh vẩy nến và viêm da tiết bã.

Đối với những người sống trong các thành phố lớn phải làm việc và sinh hoạt ở nơi có khí hậu khô, nhiều bụi sẽ khiến chứng viêm da cơ địa nặng hơn, sức khỏe cũng dễ bị ảnh hưởng xấu hơn.

Nguyên nhân khởi phát hoặc làm cho bệnh viêm da cơ địa nặng lên

Ngoài những nguyên nhân trên thì viêm da cơ địa còn bắt đầu hoặc diễn tiến nặng hơn do tiếp xúc hóa chất.

Đặc biệt là khi tiếp xúc với một số chất hóa học nhất định nào đó thường xuyên sẽ làm cho các triệu chứng bệnh trở nên tồi tệ hơn như (sơn, nhựa,..), bọ nhà, phấn hoa, khói,..; tiếp xúc với những yếu tố dễ gây dị ứng như tắm nước quá nóng, mặc quần áo dày hoặc quá bó sát, ngồi quá gần lò sưởi; dị ứng vì dùng một số loại xà phòng, nước hoa hay gặp phải lông động vật.

Mặt khác việc thời tiết thay đổi thất thường (đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc từ lạnh sang quá nóng, trời nhiều gió hay quá lạnh…); bị nhiễm virus nào đó hoặc một số loại bệnh nhiễm khuẩn cũng là những yếu tố gây bệnh phổ biến.

Những triệu chứng phổ biến của viêm da cơ địa

Biểu hiện đã mắc viêm da cơ địa

Bệnh viêm da có biểu hiện vô cùng đa dạng nhưng thường gặp nhất là những triệu chứng sau (tùy theo độ tuổi và giai đoạn bệnh):

Khô da.

Da sần sùi, nhạy cảm quá mức, sưng do gãi ngứa.

Có những biểu hiện của viêm da cơ địa dị ứng, da dày lên, nứt nẻ và bong vảy rất khó chịu.

Viêm da cơ địa ở mặt: khuôn mặt xuất hiện nhiều vết sưng nhỏ và nếu không chịu được ngứa mà gãi sẽ khiến chảy dịch mủ.

Ngoài vùng mặt thì ở các vùng da khác như quanh đầu gối, khuỷu tay (gây viêm da cơ địa ở tay), cổ tay và mắt cá chân (gây viêm da cơ địa ở chân) đều bị nổi ban trên khắp cơ thể.

Chứng ngứa do viêm da có thể đặc biệt nghiêm trọng hơn khi diễn ra vào ban đêm khi người bị không kiểm soát được các triệu chứng bệnh.

Biến chứng của viêm da cơ địa

Kết quả những nghiên cứu, thử nghiệm y học gần đây cho thấy đa phần trẻ bị viêm da cơ địa cũng đồng thời mắc chứng hen suyễn và dị ứng phấn hoa.

Bên cạnh đó, ngứa mạn tính và bong tróc da cũng là hệ quả có thể nhìn thấy trước khi mắc viêm da cơ địa. Vì việc gãi nhiều ở các vùng da ngứa làm da dày và cứng lên, thậm chí nghiêm trọng hơn là chảy máu, nhiễm trùng da.

Viêm da tiếp xúc kích ứng hay viêm da cơ địa bội nhiễm cũng là một biến chứng khác của bệnh viêm da cơ địa. Bệnh này rất thường gặp ở những người hay phải tiếp xúc với các loại hóa chất từ cấp độ nhẹ đến nặng như xà phòng, nước có chất tẩy rửa mạnh hay các chất diệt khuẩn khác,…

Viêm da còn gây ra các vấn đề liên quan đến giấc ngủ: khi bị ngứa dẫn đến gãi liên tục sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến giấc ngủ của người bệnh, qua đó làm giảm chất lượng cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh và dẫn đến hàng loạt vấn đề như rối loạn giấc ngủ, dễ kích ứng, thay đổi hoạt động, tự kỷ.

Những triệu chứng thường gặp nhất của viêm da cơ địa thể hiện qua 3 giai đoạn khác nhau: bú mẹ, trẻ em, thiếu niên và người lớn.

Giai đoạn bú mẹ:

Bé từ 1-3 tháng tuổi sẽ bị hồng ban và mụn nước ở 2 má dẫn đến trợt da và đóng mày gây ngứa nhiều. Bệnh bộc phát ở quanh miệng và mũi của trẻ, sau đó xuất hiện ở bắp chân, nếp gấp. Diễn tiến bệnh kéo dài và tái phát nhiều lần.

Giai đoạn trẻ em:

Khi trẻ bị viêm da cơ địa lớn hơn một chút thì sẽ bị các vết thương trên da ở vùng co duỗi như khớp tay, cổ tay hoặc mắt cá. Các nếp gấp ở cổ, lưng bàn tay hay bàn chân cũng bị nổi vết đỏ. 60% các vết này sẽ dần biến mất nhưng sẽ khiến da bé khô và bong tróc.

Giai đoạn thiếu niên và người lớn:

Viêm da cơ địa có thể bắt đầu từ nhỏ hoặc lúc nhỏ không thấy biểu hiện gì của bệnh nhưng giai đoạn thiếu niên lại khởi phát cho đến khi trưởng thành và trở thành chứng viêm da cơ địa ở người lớn.

Vùng co duỗi và mặt như trán, xung quanh khu vực mắt và miệng, cổ sẽ có nhiều biểu hiện của bệnh. Mảng da lúc nào sẽ bị dày lichen hóa và gây khô.

Cách điều trị viêm da cơ địa hiệu quả

Phác đồ điều trị viêm da cơ địa khá phong phú với nhiều biện pháp theo Tây y và Đông y, có thể áp dụng tại bệnh viện, phòng khám điều trị hay tại nhà. Tuy nhiên dù dùng cách gì đi nữa cũng nên lưu ý đây là bệnh khó chữa khỏi, kéo dài dai dẳng và dễ tái phát.

Nhiều bệnh nhân khi mắc bệnh rất hoang mang và không biết viêm da cơ địa có chữa khỏi được không nhưng nếu tuân thủ theo quy trình chữa bệnh dưới đây hoàn toàn có thể kiểm soát và trị dứt bệnh được.

Kiểm soát ngứa

Sử dụng băng ướt cho bộ phận da bị ngứa hoặc đắp ẩm cho vùng da bị tổn thương bằng thuốc Petrolatum, Aquaphor. Có thể dùng một số chế phẩm mới hơn như Atopiclair và Mimyx.

Phải sử dụng thuốc tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, thường sẽ dùng thuốc bôi tại chỗ hay thuốc bôi dùng cho toàn thân như Hydrocortisone, , betamethasone, triamcinolone, mỡ tra dành cho môi trường khô.)

Giữ ẩm cho da

Khi xuất hiện các dấu hiệu ban đầu của bệnh và ngay cả khi đã khỏi bệnh vẫn cần dùng kem dưỡng ẩm ít gây kích ứng da thường xuyên. Kem dưỡng da nên được bôi toàn thân ngay cả khi không có viêm nhiễm và thoa khắp cơ thể chứ không chỉ vùng da tổn thương. Sử dụng kem dưỡng da nhiều hay ít tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, có thể từ 1 lần đến 2 lần hoặc nhiều hơn.

Bệnh nhân thường thắc mắc viêm da cơ địa bôi thuốc gì và câu trả lời là phải tuân theo chỉ định bôi thuốc của bác sỹ. Khi xác định được loại nào cần bôi thì bôi lên da trước sau đó mới thoa một lớp kem dưỡng ẩm phủ lên trên. Khi lấy kem nên chú ý dùng dụng cụ sạch lấy ra một lượng vừa đủ nhằm tránh làm bẩn lượng kem chưa dùng đến.

Trẻ em cần có chế độ điều trị viêm da cơ địa đặc biệt

Đối với trẻ em bị viêm da cơ địa thì cần phải chăm sóc cực kỳ thật cẩn thận: chú ý vệ sinh cho trẻ thường xuyên. Đồng thời cắt móng tay trước khi thay băng ướt cho trẻ.

Băng ướt rất có hiệu quả và thường chỉ cần từ ba đến năm ngày là giảm bệnh. Ngoài ra, còn có thể pha dung dịch làm tăng cường độ ẩm cho da trẻ theo chỉ định của bác sỹ nhằm để việc đắp ẩm cho da hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó nhớ cho trẻ mặc quần áo bằng chất liệu cotton thấm hút mồ hôi. Môi trường sống nên thoải mái, sạch sẽ, thoáng mát. Nếu phát hiện bất kỳ biểu hiện nhiễm trùng nào như vùng da tổn thương bị chảy máu, chảy nước,... thì phải cho trẻ đi khám ngay.