Suy thận mạn tính: Căn bệnh phát triển âm thầm nhưng đặc biệt nguy hiểm

Số liệu thống kê cho thấy Việt Nam có khoảng 5 triệu người mắc bệnh suy thận. Hàng năm, ước tính có khoảng 8.000 ca bệnh mới, đặc biệt do biến chứng của đái tháo đường.

Suy thận mạn tính được mệnh danh là "sát thủ giết người" thầm lặng. Nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã bị suy thận ở giai đoạn cuối. Vì thế, điều quan trọng là cần đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh.

Những dấu hiệu cảnh báo bạn nên chú ý

Khi có những dấu hiệu dưới đây, bạn cần đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra tình trạng sức khỏe vì nguy cơ mắc bệnh thận rất cao:

- Lượng nước tiểu giảm

- Phù nề tay, mặt và chân

- Thở gấp

- Khó ngủ

- Chán ăn, buồn nôn, nôn mửa

- Huyết áp cao

- Cảm thấy lạnh và mệt mỏi

Ba nhóm bệnh gây tổn thương thận mạn tính

Bệnh tại thận: Bệnh thận đa nang, bệnh tự miễn (bệnh lupus ban đỏ rải rác), bệnh xơ vữa động mạch (trong đó có làm tổn hại các mạch máu trong thận), các nguyên nhân tắc nghẽn đường tiểu (u, sỏi tiết niệu, viêm bàng quang…) gây nhiễm trùng ngược dòng hoặc gặp ở người dùng quá nhiều loại thuốc đào thải qua thận.

Bệnh đái tháo đường, cao huyết áp (làm tổn thương các vi mạch cầu thận): Gây suy thận mạn tính.

Do đó, những người có yếu tố nguy cơ như người mắc các bệnh đái tháo đường, gút, tăng huyết áp... cần lưu ý chăm sóc sức khỏe, hạn chế khả năng biến chứng dẫn đến suy thận. 

Các phương pháp điều trị suy thận mạn

Bệnh suy thận mạn tính được chia thành 5 giai đoạn. Tùy theo mức độ suy thận mà có những cách điều trị khác nhau.

Điều trị nội khoa bảo tồn

Áp dụng cho giai đoạn từ 1-4, khi mức lọc cầu thận (GFR) lớn hơn 15.

Mục đích của phương pháp này là làm chậm tiến triển của suy thận mạn tính, dự phòng hoặc điều trị các biến chứng để giữ bệnh nhân trong tình trạng tim mạch, xương khớp và dinh dưỡng tốt khi họ bắt đầu điều trị lọc máu hay ghép thận.

Bệnh nhân sẽ có chế độ ăn và dùng thuốc điều trị thích hợp.

Điều trị bằng lọc máu ngoài thận

Áp dụng cho giai đoạn 5, khi mức lọc cầu thận (GFR) nhỏ hơn 15.

Ghép thận: Ghép thận không phải là cắt bỏ thận bệnh rồi ghép một quả thận mới vào đúng vị trí cũ. Người ta chỉ cắt bỏ 1 hoặc 2 thận bệnh lý trong một số trường hợp đặc biệt (thận đa nang quá to, thận bệnh bị viêm mãn tính nặng, hẹp động mạch thận nặng).

Trên thực tế, ghép thận vì suy thận mạn tính là việc lấy một quả thận của người khỏe mạnh hoặc một quả thận còn tốt của người đã bị chết não để ghép vào bụng (thực chất là ngoài ổ bụng vì thận ghép ở ngoài màng bụng). Một người có thể được ghép thận nhiều lần nếu thận ghép bị hỏng.

Lọc máu bằng chạy thận nhân tạo: Chạy thận nhân tạo bằng máy lọc thận sẽ làm việc thay thế thận. Máu được bơm từ cơ thể, qua màng lọc của máy lọc máu và quay trở về cơ thể.

Bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối phải chạy thận nhân tạo 3 lần mỗi tuần, thời gian mỗi lần chạy thận từ 3-4 giờ đồng hồ.

Bệnh nhân chạy thận cần theo dõi cân nặng hàng ngày để xác định lượng dịch dư thừa. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần hạn chế thức ăn nhiều muối mặn, nhiều kali, và nên dùng thức ăn nhiều chất khoáng giúp tránh loãng xương khi bị suy thận.

Đối với những người thận khỏe, để phòng bệnh cần tuân thủ 8 nguyên tắc vàng: Hoạt động thể lực phù hợp; Kiểm soát đường huyết; Theo dõi huyết áp; Chế độ ăn phù hợp và kiểm soát cân nặng; Uống lượng nước thích hợp; Không hút thuốc lá; Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ; Kiểm tra chức năng thận nếu có yếu tố nguy cơ.

Đội ngũ bác sĩ Khoa Thận Nhân tạo Bệnh viện Hoàn Mỹ Vạn Phúc 1 (Bình Dương)