Bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết phòng khám truyền nhiễm của bệnh viện thường xuyên tiếp nhận những bệnh nhân mắc các triệu chứng như đau bụng, sút cân, mệt mỏi, ngứa. Kết quả xét nghiệm dương tính cùng lúc với nhiều loại giun sán như sán dây bò, sán lá gan lớn, sán lá gan bé, giun đũa chó mèo.

Một số loại giun sán xâm nhập vào cơ thể con người qua da khi tiếp xúc. Một số giun sán lây truyền qua đường ăn uống, như ăn món tái, sống, chưa được nấu chín kỹ hoặc thực phẩm không hợp vệ sinh, chứa trứng hoặc ấu trùng sán.

Các chuyên gia tổng hợp một số món ăn có nguy cơ khiến bạn bị nhiễm ký sinh trùng, như sau:

Các món từ thịt

Ký sinh trùng như sán dây bò thường ký sinh trong thịt nạc, nội tạng động vật. Bởi vậy, các món từ thịt, nội tạng bò, lợn nếu không được nấu chín có nguy cơ cao nhiễm ký sinh trùng.

Con bò hay lợn khỏe mạnh, vi sinh vật không nhiễm trong thịt mà ở đường tiêu hóa. Bởi vậy, khi giết mổ, cần đảm bảo bộ phận tiêu hóa của bò hay lợn không bị vỡ ra, vi sinh vật sẽ không chui từ đường tiêu hóa ra ngoài. Nói cách khác, quy trình giết mổ sạch cho ra thịt sạch.

Tuy nhiên, nhìn chung, bạn thường không biết được nguồn gốc thịt khi mua. Vì vậy, bác sĩ Thiệu khuyên cẩn trọng nếu ăn thịt bò tái, bởi có nguy cơ nhiễm các ký sinh trùng như sán dải bò (sán xơ mít), sán lá gan. Các ký sinh trùng này có thể gây bệnh tại hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến ruột, gan và các cơ quan khác trong cơ thể.

Như vậy, món phở bò tái hoặc bò tái nhúng lẩu, bò bít tết tái là món ăn khoái khẩu của nhiều người, song có thể khiến người ăn bị nhiễm sán.

Nem chua

Nem chua là thực phẩm không được nấu chín mà lợi dụng hơi men của lá (lá ổi, lá sung) và thính gạo để làm chín. Quá trình chế biến, thịt lợn giã nhuyễn trộn với thính, bì lợn thái chỉ, muối tiêu, đường, tỏi, sau đó chia thành các phần nhỏ, cuốn kèm với một loại lá nào đó tùy khẩu vị người ăn. Với cách chế biến này, nếu thịt lợn làm nem chua bị nhiễm sán, giun, nguy cơ lây sang người rất cao.

Nem đủ ngày, đủ độ chua, axit trong nem có thể tiêu diệt trứng, ấu trùng sán. Nem chưa lên men đủ ngày thì trứng, ấu trùng sán nếu có trong nem chưa bị tiêu diệt, người ăn có thể bị nhiễm ký sinh trùng.

Thịt, nội tạng động vật có nguy cơ cao nhiễm ký sinh trùng, không nên ăn tái hoặc chế biến chưa sạch, nấu chưa chín. Ảnh: Bùi Thủy

Rau sống, nước ép rau củ

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, rau sống hoặc các thực phẩm như nước ép rau củ sống cũng tiềm ẩn nguy cơ truyền nhiễm ký sinh trùng cho người ăn. Một số loại rau ăn sống như rau muống chẻ, rau diếp cá, rau má, lá cải, không rửa sạch thì rất dễ nhiễm ký sinh trùng.

Thực tế, các loại rau trồng dưới đất, dưới nước nên dễ nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng, chưa kể nhiều nơi nước thải ô nhiễm hoặc được tưới bằng phân tươi. Vì vậy, nguyên tắc đơn giản là rửa sạch rau trước khi chế biến. Bản chất ký sinh trùng không phải vi trùng, vi khuẩn mà là trứng giun, trứng sán, thậm chí con giun, con sán, nên khi rửa dưới vòi nước sạch sẽ trôi hết.

Hoa quả leo trên mặt đất

Hoa quả ít có nguy cơ nhiễm ký sinh trùng vì ở trên cao, song một số loại quả leo ở bề mặt đất thì không sạch. Khi ăn, bạn rửa sạch, gọt vỏ thì khó có nguy cơ nhiễm giun, sán.

Theo các chuyên gia, triệu chứng khi nhiễm sán phổ biến là đau bụng, ăn không ngon, sụt cân hoặc chóng mặt, đau đầu, thiếu máu, hạ huyết áp. Một số trường hợp đốt sán chui ra khỏi hậu môn, gây cảm giác ghê sợ.

Để phòng tránh, bác sĩ Thiệu khuyến cáo người dân tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh ăn uống, không ăn thịt sống hoặc tái, không ăn thịt đã nhiễm bệnh; ăn chín, uống sôi; phát hiện và tẩy sán kịp thời.