Các loại thực phẩm chưa nấu chín đều có thể bị nhiễm vi khuẩn Salmonella, nhưng hầu hết các trường hợp bị nhiễm bệnh do ăn thịt gia cầm hoặc trứng chưa nấu chín. Salmonella có thể tìm thấy trong rất nhiều loại thực phẩm: thịt gà, thịt bò, thịt lợn, trứng, rau, hoa quả và thậm chí cả trong thực phẩm chế biến.

BS. Trần Ngọc Tùng
Quá trình nấu thức ăn chín kỹ có thể tiêu diệt Salmonella. Mặc dù việc rửa rau củ quả là hết sức cần thiết trước khi chế biến, nhưng hầu như quá trình này không thể loại bỏ được vi khuẩn Salmonella, nhất là trong giai đoạn có dịch bệnh - do vậy, nên vứt bỏ những thực phẩm mà thấy nghi ngờ về độ an toàn.

1. Bạn có thể nhiễm Salmonella như thế nào?

Bạn có thể nhiễm Salmonella từ các thực phẩm đã bị nhiễm khuẩn, như: thịt gà, thịt gà tây, thịt bò, thịt lợn, trứng, các loại rau, quả, hạt, thậm chí là các thực phẩm chế biến (bơ hạt, đậu đông lạnh, các món ăn từ gà…). Một số vụ ngộ độc thực phẩm do Salmonella ghi nhận gần đây ở nhiều nước có liên quan đến gà, gà tây, bò, cá thu tươi sống, nấm, hành, đào, đu đủ, hoa quả và sốt làm từ một số loại hạt.

Nhiều người có thể nhiễm Salmonella từ môi trường, từ nước đã nhiễm khuẩn hoặc từ người mang mầm bệnh, hoặc động vật nhiễm bệnh. Lưu ý, các thú cưng nuôi trong gia đình hoặc ở các vườn thú, trang trại… cũng có thể mang Salmonella lây nhiễm cho con người.

Hình ảnh chụp bằng kính hiển vi điện tử quét cho thấy vi khuẩn Salmonella (nhuộm màu đỏ) xâm nhập vào tế bào của con người.

2. Triệu chứng khi nhiễm Salmonella

Salmonella có thể gây bệnh nặng, các triệu chứng thường xuất hiện từ 6 giờ đến 6 ngày sau khi nhiễm. Triệu chứng điển hình bao gồm: tiêu chảy và có thể có máu trong phân, sốt, đau quặn dạ dày. Hầu hết bệnh nhân sẽ hồi phục trong vòng 4-7 ngày mà không phải dùng kháng sinh. Tuy nhiên, một số trường hợp bị tiêu chảy nặng phải nhập viện và điều trị kháng sinh.

Các dấu hiệu cần đi khám bệnh ngay:

  • Tiêu chảy kèm theo sốt cao hơn 38,8 độ C;
  • Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày và không có biểu hiện tốt hơn;
  • Chảy máu trong phân;
  • Nôn liên tục, kéo dài khiến bệnh nhân không thể bù được dịch;
  • Có các dấu hiệu mất nước, như: tiểu ít, miệng họng khô, mắt trũng, da khô, chóng mặt khi đứng dậy…

3. Khuyến cáo các bước phòng lây nhiễm Salmonella

3.1 Rửa sạch

- Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch tốt nhất là dưới vòi nước chảy ít nhất 20 giây, trước và sau khi: chế biến thực phẩm, đặc biệt là khi bạn chế biến các thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín, bao gồm: trứng, các loại thịt, gia cầm (gà, gà tây), hải sản hoặc các sản phẩm dạng dung dịch của thực phẩm.

- Rửa sạch bằng nước nóng/ xà phòng/ nước rửa bát tất cả các dụng cụ chứa đựng, chế biến, dao thớt, bát, đĩa, nồi… sử dụng trong quá trình chế biến các thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín, bao gồm: trứng, các loại thịt, gia cầm (gà, gà tây), hải sản hoặc các sản phẩm dạng dung dịch của thực phẩm.

Rửa sạch và vệ sinh kỹ khu vực nấu nướng.

- Không rửa các loại trứng, thịt sống, thịt gia cầm sống, hải sản sống trước khi nấu vì việc rửa này có thể làm lây lan vi khuẩn gây bệnh sang các thực phẩm, đồ dùng và các bề mặt khác.

- Vệ sinh sạch sẽ bề mặt bếp, các nơi chế biến thực phẩm bằng các dung dịch vệ sinh, sát khuẩn có chứa chlorine.

3.2 Để riêng biệt đồ ăn sống, chín

- Tách riêng, bảo quản riêng biệt các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng với các thực phẩm khác. Bảo quản trứng sống trong hộp đựng riêng, trong ngăn mát của tủ lạnh, không để trong cánh cửa tủ lạnh để đảm bảo nhiệt độ thích hợp.

- Bảo quản riêng biệt các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng với các thực phẩm để ăn ngay (như sa lát, nộm, thịt chín…).

- Dùng thớt, đồ đựng riêng biệt cho các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng.

- Không bao giờ đựng các thực phẩm đã nấu chín trong các đĩa, bát… dùng để đựng các loại thịt sống, thịt gia cầm, hải sản, trứng hoặc các sản phẩm từ các thực phẩm này.

Bảo quản thực phẩm đúng cách và riêng biệt.

3.3 Nấu chín