Mới đây, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long chia sẻ 12/13 tỉnh, thành phố có bệnh nhân mắc Covid-19 đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh, bao gồm Hà Nội. Tuy nhiên, ca mắc Covid-19 số 2229 (chuyên gia Nhật Bản) được phát hiện sau khi tử vong ở Hà Nội đang khiến người dân lo ngại về tình hình dịch tại thủ đô.

Bệnh nhân 2229 có thể không phải là F0

Chia sẻ với Zing, Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, khẳng định nguồn lây của chuyên gia người Nhật Bản đang được điều tra làm rõ.

Việc truy tìm được thực hiện bằng các giải trình tự gene, truy vết, nghiên cứu và điều tra sâu hơn. Hiện các F1 của người này âm tính với SARS-CoV-2, ngoại trừ 2 đồng nghiệp dương tính được công bố (nữ nhân viên kinh doanh và chuyên gia người Nhật Bản).

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế. Ảnh: VGP/Đình Nam.

Phó giáo sư Phu nhận định có 2 giả thiết về nguồn lây của BN2229 là lây trên máy bay ở TP.HCM hoặc Hà Nội hoặc lây từ chính 1 trong 2 người được cho là F1 đã xét nghiệm dương tính.

"Chúng ta cần làm rõ chuyên gia này lây cho 2 F1 hay chính hai người đó lây cho ông. Họ có tiếp xúc với nhau và có các nguy cơ như nhau. Cần lưu ý không phải lúc nào người đầu tiên được phát hiện cũng là F0", ông Phu lưu ý.

Ông cho biết Bộ Y tế đang đợi kết quả giải trình tự gene của các ca bệnh này. Khi đó, chúng ta sẽ biết được chủng virus là của Nam Phi hay Anh, miền Bắc hay miền Nam, hoặc có thể một chủng khác biệt nào đó. Căn cứ vào kết quả, cơ quan chức năng sẽ suy đoán được một phần nguồn lây của bệnh nhân người Nhật này.

Nguy cơ luôn thường trực

Theo Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, việc cho rằng tình hình dịch ở Hà Nội đang căng thẳng sau ca người Nhật tử vong là không chính xác.

Ông cho biết nguy cơ bùng phát dịch ở Hà Nội cũng như các thành phố lớn như TP.HCM luôn tiềm ẩn và không bao giờ được xem nhẹ. Bởi đây là khu vực người từ các nơi luôn đổ về.

"Lúc nào Hà Nội cũng tiềm ẩn nguy cơ bùng dịch Covid-19. Nếu không làm tốt, tình trạng vỡ trận sẽ xảy ra. Vấn đề là làm sao dập được các ổ dịch, không để bùng phát lớn mà thôi", Phó giáo sư Trần Đắc Phu khẳng định.

Ông lấy ví dụ các đợt bùng dịch ở Đà Nẵng, Hải Dương..., Hà Nội đều ghi nhận các ca dương tính là người đi từ nơi đó về. Thực tế này đòi hỏi Hà Nội phải sẵn sàng chống dịch khi bất kỳ địa phương nào ghi nhận ca bệnh.

Đồng thời, Hà Nội cũng có thể tiềm ẩn các ổ dịch trong cộng đồng. Để phát hiện các ổ dịch đó, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, cho rằng xét nghiệm tầm soát là giải pháp.

Điều đó bao gồm xét nghiệm các ca chỉ điểm như người có biểu hiện sốt, ho, khó thở; xét nghiệm ngẫu nhiên; xét nghiệm người theo truy vết từ các ổ dịch trên cả nước. Việc phát hiện sớm các ca bệnh sẽ giúp ngành y tế phong tỏa, dập dịch ngay, không cho lan rộng ra cộng đồng.

Ông Phu cho biết trong đợt dịch đang bùng phát, đến nay, các ca mắc Covid-19 ghi nhận tại Hà Nội đều có nguồn gốc từ Hải Dương và Quảng Ninh. Hà Nội cũng đã xét nghiệm hàng chục nghìn mẫu tại cộng đồng thông qua việc truy vết các ổ dịch liên quan, chưa thấy có trường hợp dương tính tại chính thủ đô. Vừa qua, Hà Nội xét nghiệm hơn 12.000 nhân viên sân bay cho kết quả âm tính.

 Người từ vùng dịch, đặc biệt Hải Dương, trở về Hà Nội phải đến phường, trạm y tế để lấy mẫu xét nghiệm. Ảnh: Đức Anh.

Về việc người dân từ các địa phương đang quay trở lại Hà Nội để làm việc, ông Phu lưu ý mọi người cần tuân thủ theo hướng dẫn của thành phố, đồng thời thực hiện nghiêm túc biện pháp phòng bệnh. Cụ thể, người từ các địa phương không có dịch có thể khai báo y tế điện tử. Người từ vùng dịch, đặc biệt Hải Dương, phải đến phường, trạm y tế để lấy mẫu xét nghiệm.

"Tôi cho rằng Hà Nội đang làm chuẩn, hợp lý khi không ngăn sông cấm chợ và có các hướng dẫn rất cụ thể. Không nhất thiết tất cả người dân đều phải đến trạm y tế khai báo hoặc xét nghiệm Covid-19 vì sẽ dẫn đến quá tải. Chúng ta cần tập trung sàng lọc với các tỉnh đang có dịch. Ngoài ra, Hà Nội ngay trước Tết cũng đã ban hành chỉ thị, có hướng dẫn rõ ràng và hợp lý về việc cấm tập trung đông người, dừng quán ăn vỉa hè, lễ hội..., khuyến cáo các biện pháp phòng bệnh và xử lý người vi phạm", Phó giáo sư Phu nhận định.

Ông khuyến cáo đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp trên thế giới. Do đó, Việt Nam luôn có nguy cơ bùng phát dịch. Trong bối cảnh đó, người dân cần xác định tâm thế sống chung an toàn với dịch. Trong đó, tuân thủ các biện pháp 5K chính là bảo vệ mình và cộng đồng.

Từ 27/1 đến nay, Hà Nội ghi nhận tổng cộng 36 ca mắc Covid-19 trong cộng đồng tại nhiều quận, huyện như Cầu Giấy, Mê Linh, Đông Anh, Hai Bà Trưng, Nam Từ Liêm, Đống Đa.

Ngày 13/2, dịch Covid-19 tại thủ đô thành "điểm nóng" trở lại do một người Nhật Bản được xác định dương tính SARS-CoV-2 sau khi tử vong. Sau đó, ngành y tế ghi nhận thêm 2 trường hợp mắc Covid-19 (BN2234 và 2240) là những trường hợp đã tiếp xúc với nam bệnh nhân người Nhật Bản.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP. Hà Nội, thành phố vẫn ghi nhận thêm các ca mắc ở ngoài cộng đồng và ca bệnh là những trường hợp F1 được cách ly tập trung.

Nguy cơ dịch bệnh bùng phát vẫn mức cao, đặc biệt sau kỳ nghỉ Tết khi người dân từ các tỉnh, thành khác trở lại Hà Nội sinh sống, làm việc. Hà Nội nhấn mạnh công tác phòng, chống dịch bệnh tại nơi có môi trường phức tạp là các khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, công sở...

Để ứng phó với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, chiều 15/2, UBND TP. Hà Nội đã yêu cầu đóng cửa tất cả quán ăn đường phố, trà đá vỉa hè, cà phê và tạm thời dừng việc mở cửa các cơ sở di tích, đình chùa, tôn giáo từ 0h ngày 16/2.